Trądzik to choroba skóry, która kojarzona jest głównie z okresem dojrzewania. Jednak tak naprawdę zmagają się z nią nie tylko nastolatkowie, ale i osoby dorosłe. Wyróżnia się różne rodzaje trądziku. Jednym z nich jest trądzik zaskórnikowy. Jakie są przyczyny jego powstawania i objawy? W jaki sposób go leczyć?
Czym jest trądzik zaskórnikowy?
Trądzik to powszechnie występująca choroba skóry, w której przebiegu pojawiają się różnego typu zmiany skórne. W przypadku trądziku zaskórnikowego (łagodnej, niezapalnej odmiany trądziku) są to zaskórniki zamknięte i otwarte.
Oprócz trądziku zaskórnikowego wymienia się także inne odmiany tej choroby. Najczęstszą jest trądzik pospolity (inaczej zwyczajny) określany również jako “młodzieńczy” ze względu na to, że dotyka głównie osoby w okresie dojrzewania.
Trądzik jest kojarzony często z problemami skórnymi, które pojawiają się u młodzieży i towarzyszą zmianom hormonalnym zachodzącym w organizmie. Jednak należy podkreślić, że przyczyną zmian trądzikowych nie są wyłącznie hormony, ale i inne czynniki. W związku z tym jest to choroba, która występuje nie tylko u nastolatków, ale i u osób dorosłych [1, 2, 3, 4].
Przyczyny trądziku zaskórnikowego
Główną przyczyną powstawania trądziku zaskórnikowego jest nadmierna produkcja łoju (inaczej sebum). Jest on produkowany przez gruczoły łojowe, a następnie wykorzystywany m.in. do ochrony skóry przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Problem pojawia się, gdy zaczyna być produkowany w nadmiarze, zatyka ujścia gruczołów łojowych i przyczynia się do powstawania zaskórników.
Przyczyną trądziku zaskórnikowego może być nie tylko nadprodukcja łoju. Czynnikami prowadzącymi do powstawania zaskórników są również inne zaburzenia, takie jak:
zwiększona lepkość i zła jakość sebum,
zaburzenia rogowacenia w obrębie ujść mieszka włosowego,
nieprawidłowe rozmnażanie komórek naskórka (keranocytów).
Nadmierna produkcja łoju, zła jakość i zwiększona lepkość sebum, zaburzenia rogowacenia i rozmnażania keranocytów prowadzą do wytworzenia czopa, który blokuje przewód mieszkowo-łojowy. Tym samym uniemożliwia wydostawanie się łoju na zewnątrz i powoduje powstawanie zaskórników.
Co jest przyczyną zaburzeń, które leżą u podłoża powstawania zaskórników? Produkcja łoju jest kontrolowana przez hormony (m.in. progesteron, dihydrotestosteron, estradiol). W związku z tym jedną z przyczyn jest brak równowagi hormonalnej.
Za powstawanie zaskórników odpowiadają również czynniki, takie jak: niezdrowa dieta, niedobory witamin oraz niewłaściwa pielęgnacja skóry.
Istnieją również pewne uwarunkowania genetyczne, które zwiększają ryzyko powstawania zaskórników. Należą do nich: dziedziczna nadwrażliwość na bakterie (łac. Cutibacterium acnes) powodujące zmiany trądzikowe, nadwrażliwość sebocytów na działanie 5-alfa-reduktuazy (i wyjątkowa aktywność tego enzymu), a także wrodzona, nieprawidłowa budowa aparatu włosowo-łojowego [1, 2, 3, 4].
Objawy trądziku zaskórnikowego
Jak sama nazwa mówi, trądzik zaskórnikowy charakteryzuje się występowaniem zaskórników na powierzchni skóry. Najczęściej pojawiają się one w tzw. strefie T, czyli na czole, nosie i brodzie. Mogą występować również w tzw. rynnie łojotokowej, która obejmuje plecy, ramiona i dekolt.
U osób z trądzikiem zaskórnikowym występują zarówno zaskórniki otwarte, jak i zamknięte. Pierwsze z wymienionych mają czarny kolor. Z kolei zaskórniki zamknięte znajdują się trochę niżej, pod powierzchnią skóry i mają jasny kolor [1, 2, 3, 4].
Leczenie trądziku zaskórnikowego
Leczenie trądziku zaskórnikowego zaczyna się od znalezienia przyczyny. Jeśli są nią zmiany hormonalne towarzyszące chorobie (np. zespołowi policystycznych jajników), właściwa pielęgnacja skóry będzie niewystarczająca. W takim przypadku konieczne jest wdrożenie leczenia dostosowanego do danej jednostki chorobowej i wyrównanie poziomu hormonów.
Nieodłącznym elementem leczenia trądziku zaskórnikowego jest pielęgnacja skóry dobrana do jej indywidualnych potrzeb. Osobom, które zmagają się z zaskórnikami, zaleca się dermokosmetyki, które regulują wydzielanie sebum, a przy tym nie wysuszają skóry [1, 2, 3, 4].
Przypisy
[1] Torzecka, Dorota. "Trądzik młodzieńczy-patogeneza i leczenie. Opis przypadku." Forum Pediatrii Praktycznej. No. 23. 2018.
[2] Jankowiak, Wioleta, Wojciech Imielski, and Joanna Pachurka. "Kosmetologia wobec problemów cery tłustej i trądzikowej Cosmetology in front of the oily and acne-prone skin problem."
[3] Bergler-Czop, Beata. "Przegląd współczesnych poglądów na etiopatogenezę trądziku pospolitego." Post Dermatol Alergol 27.6 (2010): 467-76.
[4] https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity-rodzaje-i-przyczyny-jak-pozbyc-sie-tradziku
