Trądzik to powszechna choroba skóry, która charakteryzuje się występowaniem różnych zmian skórnych (krost, grudek, zaskórników). Jedną z jego najcięższych postaci jest trądzik skupiony wymagający połączenia terapii miejscowej z leczeniem ogólnym. Jakie mogą być przyczyny rozwoju tej postaci trądziku?
Czym jest trądzik skupiony?
Trądzik skupiony (acne conglobata) to ciężka postać trądziku pospolitego o wieloczynnikowej etiologii. W jego przebiegu obserwuje się zgrupowane zaskórniki (mogące mieć wiele ujść), guzy, cysty, ropnie i blizny o charakterze zanikowym lub przerostowym. Zazwyczaj są one duże i bolesne.
Trądzik skupiony częściej dotyczy osób w wieku dojrzewania, choć może pojawić się również w wieku dorosłym. Częściej obserwuje się go u mężczyzn, co ma związek z ich gospodarką hormonalną [1], [2], [3].
Przyczyny trądziku skupionego
Zmiany trądzikowe powstają w wyniku złożonej interakcji różnych czynników:
- uwarunkowań genetycznych,
- wrodzonej odpowiedzi immunologicznej,
- stymulacji gruczołów łojowych przez męskie hormony płciowe (androgeny),
- obecności bakterii (Cutibacterium acnes) w mieszku włosowym,
- czynników związanych ze stylem życia (wskazuje się m.in. na dietę).
Zaobserwowano, że pewne czynniki mogą zaostrzać objawy trądziku. Należą do nich m.in. insulinooporność, nieprawidłowa masa ciała, powtarzające się urazy mechaniczne skóry czy stres [1], [2], [3].
Objawy trądziku skupionego
U osób z trądzikiem skupionym obserwuje się liczne zaskórniki (otwarte i zamknięte), zapalne krostki i bolesne grudki. Nadmierna ilość zaskórników może prowadzić do powstawania zmian grudkowo-krostkowych.
Skąd określenie “skupiony”? Wynika ono z tego, że zmiany charakterystyczne dla tej postaci trądziku są dosyć rozległe i liczne. Torbiele wypełnione ropą i zmiany naciekowe zlewają się i tworzą większe skupiska. Co więcej, mogą pozostawiać blizny potrądzikowe i wgłębienia.
Zmiany skórne charakterystyczne dla trądziku pojawiają się w miejscach, gdzie jest dużo gruczołów łojowych. Najczęściej obserwuje się je na twarzy, pośladkach czy plecach [1], [2], [3], [4].
Leczenie trądziku skupionego
W przypadku wystąpienia problemów skórnych warto zgłosić się do lekarza dermatologa. Nie zaleca się samodzielnego wygniatania grudek zapalnych i zaskórników. Może prowadzić to do powstawania nieestetycznych przebarwień i blizn, które są trudne do leczenia.
Należy pamiętać, że trądzik skupiony to jedna z najcięższych postaci trądziku, dlatego metody domowe nie wystarczą. Konieczne jest skojarzenie kilku metod leczenia.
- Odpowiednia pielęgnacja skóry: osoby ze zmianami trądzikowymi nie powinny stosować przypadkowych produktów do mycia twarzy, kremów itd. Najlepiej, jeśli omówią codzienny plan pielęgnacji skóry z lekarzem dermatologiem i będą używać dermokosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej.
- Używanie preparatów o działaniu miejscowym (np. kremów, maści) w porozumieniu z lekarzem. W leczeniu tej postaci trądziku stosuje się leki z tretinoiną, która zapobiega rozprzestrzenianiu się zmian skórnych i przyczynia się do ich złagodzenia. Ponadto zaleca się kwas azelainowy o działaniu przeciwzapalnym, antybakteryjnym i delikatnie złuszczającym. W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować również o konieczności wdrożenia antybiotyków czy preparatów z nadtlenkiem benzoilu.
- Unikanie czynników, które mogą zaostrzać zmiany trądzikowe.
Trądzik skupiony to poważny problem skórny, który może wpływać negatywnie również na pewność siebie. Widoczne zmiany skórne obniżają samoocenę, a niekiedy prowadzą nawet do stanów depresyjnych. W takich przypadkach oprócz konsultacji z lekarzem dermatologiem wskazana może być również terapia pod okiem psychologa [2].
Profilaktyka trądziku skupionego
Powstawanie zmian skórnych jest spowodowane interakcją różnych czynników. Niektórych z nich nie da się wyeliminować, ale można skupić się na tych, na które ma się wpływ. Mowa tu o właściwej pielęgnacji skóry (regularnym używaniu kosmetyków dobranych do potrzeb cery, unikaniu produktów z alkoholem w składzie), a także zdrowym stylu życia.
