Torbiel skórzasta (dermatoid cyst, DC) jest najczęściej spotykaną formą potworniaka dojrzałego. Jest to łagodny nowotwór, który powstaje z dojrzałych komórek wywodzących się z listka ektodermalnego. W związku z tym wszystkie pochodne ektodermy (paznokcie, mieszki włosowe, apokrynowe gruczoły łojowe, naskórek, skóra i mięśnie gładkie) mogą znaleźć się we wnętrzu torbieli.
Czym jest torbiel skórzasta?
Torbiel skórzasta zalicza się do potworniaków, czyli rodzaju guza nowotworowego zawierającego różne rodzaje tkanek (np. mięśnie, skórę). Dzielą się one na 2 typy: niezłośliwe i złośliwe.
Torbiel skórzasta należy do potworniaków dojrzałych, które mają łagodny charakter. Zazwyczaj zawiera dobrze rozwinięte tkanki.
Do potworniaków dojrzałych o łagodnym charakterze zalicza się również torbiel dermoidalna, która jest wypełniona płynem i zawiera dobrze zróżnicowane tkanki. Z kolei nowotworem złośliwym jest potworniak niedojrzały, który zawiera mniej zróżnicowane tkanki i może rozprzestrzeniać się do innych części ciała [1].
Przyczyny torbieli skórzastej
Przyczyny torbieli skórzastej nie są do końca znane. Jednak przypuszcza się, że za rozwój torbieli skórzastej odpowiadają nieprawidłowości w procesie różnicowania się komórek zarodkowych.
Objawy torbieli skórzastej
Torbiel skórzasta może zawierać wszystkie pochodne ektodermy, a jej objawy zależą m.in. od lokalizacji. Torbiel, która występuje w mózgu ma postać ograniczonej zmiany guzowatej o strukturze workowatej. Jest nowotworem łagodnym (rzadko ulega zezłośliwieniu), którego objawy pojawiają się w różnym wieku. W niektórych przypadkach uwidaczniają się już w wieku dziecięcym, a w innych między 20. i 30. rokiem życia. Mogą być to pęknięcie, zropienie lub skręt szypuły torbieli, którym towarzyszy gorączka i ból głowy.
Torbiel skórzasta występuje nie tylko w obrębie mózgu. Jest również najczęstszym guzem łagodnym oczodołu u dzieci. Torbiel skórzasta oczodołowa zazwyczaj przyjmuje postać różnych rozmiarów guzka, który uwypukla się i unosi niezmienioną powiekę [1].
Inną lokalizacją są jajniki – torbiel skórzasta jajnika stwierdza się zazwyczaj u młodych kobiet. W większości przypadków jest bezobjawowa. W innych objawia się bólami lub stałym niewielkim pobolewaniem podbrzusza. Rzadko towarzyszą jej dolegliwości, takie jak: zgaga, krwawienia międzymiesiączkowe, nudności, ból w nadbrzuszu i bóle pleców.
Leczenie torbieli skórzastej
Jak wygląda diagnostyka i leczenie torbieli skórzastej? Często zdarza się, że tego typu guz jest wykrywany przypadkowo.
Jeśli pojawią się niepokojące objawy, lekarz przeprowadza wywiad lekarski oraz zleca badania:
- obrazowe (tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, USG),
- biopsję (do oceny złośliwości guza),
- badania krwi (beta-hCG i marker nowotworowy alfa-fetoproteina (AFP) mogą być podwyższone).
W zależności od lokalizacji potrzebne mogą być także inne badania. Przy podejrzeniu torbieli skórzastej oczodołu, lekarz ocenia konsystencję i wielkość guzka. Ponadto wykonuje badanie okulistyczne z pomiarem ciśnienia wewnątrzgałkowego, oznacza wady refrakcji, a także bada dno oka i przed odcinek [2].
W przypadku małych i bezobjawowych zmian lekarz może zlecić jedynie regularne kontrole. Jednak czasami konieczne jest leczenie chirurgiczne, chemioterapia lub radioterapia.
Standardowym leczeniem dla większości potworniaków jest leczenie chirurgiczne. Przebieg zabiegu zależy od lokalizacji i wielkości guza.
Chemioterapia lub radioterapia są stosowane raczej w przypadku potworniaków o charakterze złośliwym. Szczególnie jeśli wystąpiły przerzuty lub całkowite usunięcie guza jest niemożliwe.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie? Z reguły chirurgiczne usunięcie guza jest równoznaczne z całkowitym wyleczeniem. Jednak po zakończeniu leczenia konieczna jest wizyta kontrolna, podczas której lekarz usuwa pozostały po operacji [1, 2, 3].
Profilaktyka torbieli skórzastej
Przyczyny torbieli skórzastej nie są do końca znane, dlatego trudno mówić o zasadach profilaktyki.
