Palcozrost nie jest wyłącznie problemem natury estetycznej. Całkowite lub częściowe zrośnięcie palców dłoni, lub stóp to wada genetyczna nazywana syndaktylią. Sama w sobie nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia czy życia. Jednak warto mieć na uwadze, że może być objawem choroby.
Czym jest syndaktylia?
Syndaktylia to całkowite lub częściowe zrośnięcie palców stóp, lub dłoni. Wyróżnia się kilka rodzajów tej wady genetycznej.
Prosta (typu 1) w przebiegu, której sąsiadujące ze sobą palce są połączone tkanką miękką.
Złożona (typu 2) charakteryzująca się tym, że sąsiadujące ze sobą palce są złączone nie tylko skórą, ale i tkanką kostną.
Palcozrost dzieli się także na pojedynczy lub mnogi. O pierwszym z wymienionych mówi się, gdy dojdzie do połączenia tylko dwóch sąsiadujących ze sobą palców. Z kolei palcozrost mnogi charakteryzuje się zrośnięciem większej ilości palców.
Istnieje również inny podział. Zgodnie z nim wyróżnia się syndaktylię całkowitą i częściową. U osób z całkowitym palcozrostem dochodzi do zrośnięcia palców na całej długości. Natomiast w przypadku częściowego palcozrostu obserwuje się palce połączone na krótszym fragmencie [1].
Przyczyny syndaktylii
Palcozrost to wada genetyczna. Jej przyczyną są mutacje w obrębie różnych genów. Przykładowo syndaktylia typu 1 jest spowodowana mutacją 2q34-q36. Z kolei do rozwoju syndaktylii typu 2 prowadzi mutacja 2q31. Pojawienie się tych mutacji zaburza fizjologiczny proces rozdzielania się palców między 6. a 8. tygodniem życia płodowego.
Palcozrost może towarzyszyć również innym chorobom genetycznym. Zrośnięcie palców obserwuje się u osób z zespołem Downa lub zespołem Aperta [1, 2].
Objawy syndaktylii
Jeśli przyczyną palcozrostu jest mutacja pojedynczego genu, nie towarzyszą jej inne objawy. Jednak nie zawsze tak jest, ponieważ syndaktylia może towarzyszyć innym chorobom genetycznym. Najczęściej są to:
zespół Downa (trimsomia 21. chromosomu) – objawia się opóźnieniem rozwoju psychoruchowego, niepełnosprawnością intelektualną, zaburzeniami zachowania, wadami wrodzonymi, częstszym występowaniem zakażeń, a także zaburzeniami układu kostnego [3];
zespół Aperta – zespół wad wrodzonych, który charakteryzuje się nie tylko palcozrostem, ale i zarośnięciem szwów czaszkowych [4];
Leczenie syndaktylii
Jak przebiega leczenie syndaktylii? Podstawą jest leczenie chirurgiczne, które ma na celu rozdzielenie zrośniętych palców. Zabiegi chirurgiczne wykorzystywane w leczeniu palcozrostu przeprowadzane są dwoma metodami: Barsky’ego i Zellera. Zazwyczaj wykonuje się je u dzieci w wieku przedszkolnym. Jednak w cięższych przypadkach lekarz może zdecydować o konieczności przeprowadzenia zabiegu u niemowlęcia (najczęściej po ukończeniu 6. miesiąca życia).
Uzupełnieniem leczenia chirurgicznego jest fizjoterapia. Wdrażana jest krótko po zabiegu. Ma na celu zapobieganie przykurczom tkanek, które należą do częstych powikłań i są przyczyną nienaturalnego podwinięcia palców. Oprócz tego ukierunkowana jest na zwiększenie elastyczności blizny i złagodzenie bólu.
Pozostaje jeszcze pytanie o to, do jakiego lekarza zgłosić się z problemem palcozrostu? Leczeniem syndaktylii zajmują się chirurdzy ze specjalizacją z chirurgii plastycznej. Można umówić się do nich na konsultację zarówno w prywatnej placówce medycznej, jak i miejscu objętym finansowaniem z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Po zabiegu warto dopytać się również o możliwość rozpoczęcia fizjoterapii, która zapobiega powikłaniom i poprawia jakość życia [1, 2].
Profilaktyka syndaktylii
Syndaktylia jest spowodowana mutacją genetyczną, więc nie da się jej zapobiec. Przy czym osoby, które się z nią zmagają, nie muszą martwić się o to, że podobny problem wystąpi u ich dzieci. Palcozrost nie jest dziedziczny.
Warto podkreślić, że choć nie istnieje profilaktyka syndaktylii to niezwykle ważne jest wczesne podjęcie leczenia. Zrośnięcie palców nie jest wyłącznie problemem natury estetycznej. Dzieci z palcozrostem są bardziej narażone na deformacje palców, które mogą utrudniać im codzienne funkcjonowanie [1, 2].
Pryzpisy
[1] Malik, Sajid. "Syndactyly: phenotypes, genetics and current classification." European Journal of Human Genetics 20.8 (2012): 817-824.
[2] Ahmed, Humayun, et al. "Genetic overview of syndactyly and polydactyly." Plastic and reconstructive surgery Global open 5.11 (2017).
[3] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/genetyka/152284,zespol-downa
[4] Wenger, Tara L., Anne V. Hing, and Kelly N. Evans. "Apert syndrome." (2019)
