Rzęsistkowica to choroba przenoszona drogą płciową, którą wywołuje pasożyt – Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy). Częściej diagnozuje się ją u kobiet (ryzyko zakażenia rośnie wraz z wiekiem). Nie zawsze rozpoznanie rzęsistkowicy jest łatwe, ponieważ w 70% przypadków nie występują żadne charakterystyczne objawy. Jeśli jednak pojawi się ból podczas stosunku lub oddawania moczu, nieprawidłowa wydzielina z pochwy czy tkliwość pochwy nie należy tego lekceważyć. Nieleczona rzęsistkowica daje powikłania, których leczenie może trwać miesiącami, a nawet latami.
Przyczyny rzęsistkowicy
Nazwa choroby pochodzi od pasożyta, który ją wywołuje – rzęsistka pochwowego. Do zarażenia nim dochodzi podczas stosunku płciowego.
Trichomonas vaginalis to pierwotniak, który zaraża wyłącznie człowieka. Ciepło i wilgoć panujące w drogach moczowo-płciowych stwarzają mu idealne warunki do rozwoju. U mężczyzn miejscem bytowania pasożyta jest z reguły cewka moczowa (choć może przechodzić do pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego). Z kolei u kobiet bytuje on w pochwie i pęcherzu.
Rzęsistkowica to najczęstsza choroba przenoszona drogą płciową. Występuje na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce zmaga się z nią około 10-20% mężczyzn i 30-70% kobiet. Statystyki mogą być zaniżone, ponieważ u 70% osób zarażonych nie występują żadne objawy. Ponadto diagnostyka wymaga specjalistycznych badań [1].
Objawy rzęsistkowicy
Trichomonas vaginalis może bytować w układzie moczowo-płciowym przez długi czas (nawet kilka lat) nie dając przy tym żadnych niepokojących objawów.
Bezobjawowy przebieg rzęsistkowicy obserwuje się głównie u mężczyzn. Niekiedy odczuwają oni objawy zapalenia cewki moczowej: częste oddawanie moczu, ból podczas oddawania moczu, a także pieczenie i ból w okolicy cewki moczowej.
Z kolei w przypadku kobiet rzęsistkowica może dawać wiele różnych objawów. Niepokojącym sygnałem są pieniste upławy, które mają żółtozielony kolor i nieprzyjemny zapach. Mogą towarzyszyć im inne nieprzyjemne dolegliwości: podrażnienie okolic narządów płciowych, ból i pieczenie w cewce moczowej.
W przypadku wystąpienia objawów wskazujących na rzęsistkowicę zalecana jest wizyta w poradni chorób wenerologicznych. Ze względu na dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego można szukać pomocy również w poradniach ginekologicznych lub urologicznych [1].
Leczenie rzęsistkowicy
Diagnostyka rzęsistkowicy obejmuje badanie mikroskopowe wydzieliny z pochwy lub z cewki moczowej u mężczyzn. Po postawieniu diagnozy wdrażane jest leczenie przeciwpierwotniakowe. Osobom zarażonym Trichomonas vaginalis najczęściej podaje się metronidazol drogą doustną. Leki dopochwowe nie są skuteczne w przypadku rzęsistkowicy.
Co ważne, leczeniu powinna być poddana nie tylko osoba zarażona. Zaleca się, aby wdrożyć je również u partnerów seksualnych.
Ponadto należy wstrzymać się od aktywności seksualnej i picia alkoholu. Pierwsze z wymienionych zaleceń wynika z ryzyka zarażenia partnerów seksualnych, a także powtarzanego zarażenia u osób aktywnych seksualnie. Z kolei unikanie picia alkoholu jest związane z przyjmowaniem leków przeciwpierwotniakowych.
Prawidłowe leczenie umożliwia wyleczenie 90-95% zarażonych. Przy czym osoby aktywne seksualnie powinny zgłosić się na badanie kontrolne po około trzech miesiącach od zakończenia leczenia [1].
Profilaktyka rzęsistkowicy
Pasożyt, który wywołuje rzęsistkowicę jest przenoszony drogą płciową. W związku z tym podstawą profilaktyki jest unikanie przygodnych kontaktów seksualnych. W uniknięciu zarażenia pomaga również używanie prezerwatyw.
Kobiety mogą uchronić się przed zachorowaniem nie tylko poprzez przestrzeganie zasad bezpiecznego seksu. W zmniejszeniu ryzyka zarażenia pomaga prawidłowe pH pochwy. Aby o nie zadbać można sięgnąć po żele do higieny intymnej z kwasem mlekowym.
W ramach profilaktyki rzęsistkowicy zaleca się również korzystanie tylko z własnych gąbek, mydeł i ręczników, a także unikanie publicznych toalet [1].
Przypisy
[1] https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/wenerologia/165365,rzesistkowica
