Rumień nagły (inaczej gorączka trzydniowa, trzydniówka lub choroba szósta) to wysypkowa choroba zakaźna o łagodnym przebiegu. Najczęściej pojawia się u najmłodszych dzieci (bardzo rzadko występuje powyżej 4. roku życia). Jakie są przyczyny i objawy rumienia nagłego? Jak wygląda jego leczenie?
Przyczyny rumienia nagłego
Przyczyną gorączki trzydniowej jest zakażenie wirusem HHV6, czyli wirusem opryszczki lub HHV7 – herpeswirusem 7. Rzadziej wywołują ją inne wirusy.
Rezerwuarem HHV6 i HHV7 jest człowiek. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową poprzez kontakt z osobą zakażoną. Źródłem zakażenia jest najczęściej dziecko (również to, które nie ma objawów).
Zakażenie wirusem HHV7 lub HHV6 jest powszechne. Wzrost liczby osób zakażonych obserwuje się jesienią i wiosną [1, 2].
Objawy rumienia nagłego
Objawy rumienia nagłego występują częściej u dzieci powyżej 6. miesiąca życia. Charakterystyczny przebieg choroby obejmuje 2 fazy. Pierwsza z nich to faza gorączkowa, w której przebiegu obserwuje się wysoką gorączkę (może przekraczać 40℃). Z reguły gorączka trwa od 3 do 5 dni i towarzyszy jej pogorszenie ogólnego samopoczucia oraz drażliwość. Mogą pojawić się również inne objawy: zapalenie spojówek, obrzęk powiek, stan zapalny błony bębenkowej.
Po kilku dniach gorączki następuje kolejna faza choroby. Pojawia się bladoróżowa, drobnoplamkowa wysypka (głównie na tułowiu). Zazwyczaj nie towarzyszy jej świąd i ustępuje po 1-2 dniach (choć w niektórych przypadkach znika po kilku godzinach) [1,2].
Leczenie rumienia nagłego
Diagnostyka gorączki trzydniowej obejmuje dokładny wywiad lekarski i podstawowe badania laboratoryjne (CRP, OB, morfologia z rozmazem). Przy czym największą wartość mają badania wykonane w trzecim dniu gorączki.
Zakażenie wirusem HHV6 lub HHV7 nie wiąże się z ryzykiem nadkażeń bakteryjnych. Poza tym większość przypadków cechuje się samoograniczającym się i łagodnym przebiegiem. W związku z tym wystarczy leczenie objawowe.
Gorsze samopoczucie dziecka wynika głównie z wysokiej gorączki, dlatego zaleca się podawanie leków przeciwgorączkowych. Mogą być to leki dostępne bez recepty. Przy czym należy sprawdzić, od jakiego wieku można je podawać. Warto również zwrócić uwagę na postać leku, aby podawanie go małemu dziecku nie było problematyczne. Oprócz leków w tabletkach dostępne są syropy o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym.
Charakteryzują się nie tylko składem dostosowanym do najmłodszych pacjentów, ale i słodkim, owocowym smakiem.
W przypadku wystąpienia gorączki ważne jest również podawanie odpowiedniej ilości płynów. Jeśli zostanie to zaniedbane może dojść do odwodnienia organizmu, które objawia się m.in. spadkiem aktywności, sennością, płaczem bez łez, suchymi wargami i rozdrażnieniem.
Podawanie leków bez recepty o działaniu przeciwgorączkowym i nawadnianie organizmu pomagają złagodzić objawy. Jednak są sytuacje, w których zaleca się pilną konsultację z lekarzem. Taka potrzeba zachodzi m.in. w przypadku:
gorączki u dziecka poniżej 3. miesiąca życia;
gorączki powyżej 39,5°C, która nie spada po podaniu leków przeciwgorączkowych;
drgawek;
gorączki powyżej 38℃, która nie ustępuje po trzech dniach;
odwodnienia;
szybkiego, niespokojnego oddechu [1, 2];
Rumień nagły pozostawia długotrwałą odporność. Jednak w związku z tym, że wywołują go różne wirusy może dojść do ponownego zachorowania (zazwyczaj do 4. roku życia). Jak się przed nim uchronić?
Profilaktyka rumienia nagłego
Na ten moment nie ma szczepionki na gorączkę trzydniową. Jednak istnieją inne sposoby, które zmniejszają ryzyko zachorowania. Po pierwsze należy unikać kontaktu z osobami chorymi (choć mogą one zarażać innych jeszcze przed wystąpieniem objawów choroby). Po drugie zaleca się częste mycie i dezynfekcję rąk. W przypadku małych dzieci ważne jest zwracanie uwagi na to, żeby nie wkładały rąk i różnych przedmiotów do buzi.
W celu zmniejszenia ryzyka zakażenia warto zadbać również o wzmacnianie odporności. Pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego mają m.in. produkty i suplementy diety z witaminą C i D, cynkiem czy kwasami omega-3 [3].
Przypisy
[1] Mullins, Tessa B., and Karthik Krishnamurthy. "Roseola infantum." StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing, 2023.
[2] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/72251,goraczka-trzydniowa-rumien-nagly-tzw-szosta-choroba
[3] Wypych, Tomasz P., Benjamin J. Marsland, and Niki DJ Ubags. "Wpływ diety na odporność i choroby układu oddechowego."
