Srom (łac. vulva) składa się ze wzgórka łonowego, warg sromowych (mniejszych i większych), spoidła tylnego i przedniego warg, wędzidełka warg sromowych, napletka łechtaczki, wędzidełka łechtaczki i przedsionka pochwy. Jest zewnętrzną częścią żeńskiego układu płciowego i pełni bardzo ważną funkcję – stanowi wejście do macicy i jej ochronę. Na skutek działania różnych czynników może dojść do rozwoju choroby nowotworowej w obrębie sromu. Czym jest rak sromu, jakie są jego przyczyny, objawy i metody leczenia?
Czym jest rak sromu?
Rak sromu to nowotwór złośliwy, który rozwija się w tkankach sromu. Może być związany z zakażeniem wirusem HPV (wirusem brodawczaka ludzkiego) i wtedy występuje głównie w postaci małych, dobrze odgraniczonych od otoczenia grudek, które są łatwo wyczuwalne w trakcie zwykłych czynności higienicznych.
Jednak nie zawsze rozwój nowotworu sromu jest związany z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego. Drugą grupą jest rak płaskonabłonkowy, który rozwija się głównie u kobiet około 70. roku życia i ma postać pojedynczej rozlanej zmiany.
Jak często występuje nowotwór sromu? Jest on stosunkowo rzadką chorobą. Szacuje się, że w Polsce zmaga się z nią 1 na 100 000 Polek (zazwyczaj po 60. roku życia)[1].
Przyczyny raka sromu
Jakie są przyczyny raka sromu? Większość stanów przedrakowych rozwija się na podłożu zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego. Może dojść do niego w wyniku:
- wczesnego rozpoczęcia życia seksualnego,
- uprawianie seksu bez zabezpieczenia w postaci prezerwatywy,
- długotrwałego stosowania antykoncepcji hormonalnej,
- nieodpowiedniej higieny miejsc intymnych,
- dużej liczby porodów.
W niektórych przypadkach nowotwór sromu nie jest związany z zakażeniem wirusem HPV. Rozwija się na podłożu przewlekłych zmian zapalnych w obrębie żeńskiego układu płciowego. Raka sromu, który nie jest związany z zakażeniem wirusem HPV, diagnozuje się głównie u kobiet w wieku starszym (około 70. roku życia)[1, 2].
Objawy raka sromu
Rak sromu może mieć charakter bezobjawowy albo dawać objawy, które bywają lekceważone i przypisywane innym przyczynom. Częstym objawem jest intensywne swędzenie (wynikające z dystrofii, czyli ścieńczania sromu). Jednym z pierwszych niepokojących sygnałów jest także owrzodzenie i guzek.
W bardziej zaawansowanym stadium choroby mogą pojawić się również objawy, takie jak krwawienie, trudności z siedzeniem, zaburzenia w oddawaniu moczu i ból[1].
Leczenie raka sromu
Jak wyglądają diagnostyka i leczenie nowotworu sromu? Diagnostyka rozpoczyna się od wizyty u lekarza ginekologa. W przypadku niepokojących zmian w okolicy sromu specjalista pobiera wycinek. Na podstawie badania pobranego materiału lekarz może rozpoznać raka sromu.
W wypadku ustalenia nowotworu sromu zaleca się również rutynowe badania obrazowe (tomografię komputerową, rezonans magnetyczny) i biopsję węzłów chłonnych. Mają one na celu ocenę czy proces nowotworowy jest rozsiany, czy ograniczony.
Aby wybrać odpowiednią metodę leczenia, lekarz może zlecić również badania dodatkowe, takie jak USG narządu rodnego, cytologię szyjki macicy i posiewy bakteriologiczne z guza. Po otrzymaniu wyników rozpoczyna się leczenie – zaleca się, aby prowadzić je w specjalistycznym ośrodku.
Leczenie nowotworu sromu najczęściej ma charakter chirurgiczny. Polega na wycięciu warg sromowych, a także guza, szerokiego marginesu tkanek zdrowych i węzłów chłonnych pachwin. Zakres leczenia chirurgicznego jest ustalany indywidualnie na podstawie stopnia zaawansowania nowotworu. W przypadku zaawansowanego stadium choroby lekarz może zdecydować o konieczności wdrożenia różnych metod leczenia (np. radioterapii i chirurgii).
Wczesne wykrycie choroby (tj. guzka mniejszego niż 2 cm) daje bardzo dobrze rokowania. Szanse na wyleczenie kształtują się na poziomie 90%. Jednak nawet po zakończeniu leczenia należy zgłaszać się na wizyty kontrolne przez kilka lat po zabiegu. Wynika to z tego, że rak sromu ma skłonność do nawrotów w obrębie blizny pooperacyjnej[1].
Profilaktyka raka sromu
Na ten moment nie istnieją żadne badania przesiewowe w kierunku raka sromu. Jednak regularne wizyty u lekarza ginekologa zwiększają szanse na wczesne wykrycie niepokojących zmian[1, 2].
