Rak pojawia się, gdy w genach regulujących wzrost komórek zachodzą zmiany zwane mutacjami. Mutacje pozwalają komórkom dzielić się i rozmnażać w niekontrolowany sposób.
Rak piersi to rak, który rozwija się w komórkach piersi. Zazwyczaj tworzy się w zrazikach lub przewodach piersi. Zraziki to gruczoły produkujące mleko, a kanały to ścieżki, które doprowadzają mleko z gruczołów do sutka. Rak może również wystąpić w tkance tłuszczowej lub włóknistej tkance łącznej w piersi.
Niekontrolowane komórki rakowe często atakują inne zdrowe tkanki piersi i mogą przemieszczać się do węzłów chłonnych pod pachami. Węzły chłonne są głównym szlakiem, który pomaga komórkom rakowym przemieszczać się do innych części ciała.
Objawy raka piersi
Rak piersi we wczesnym stadium może nie dawać żadnych objawów. W wielu przypadkach guz może być zbyt mały, aby można go było wyczuć, ale na mammografii można zobaczyć nieprawidłowości. Jeśli wyczuwalny jest guz, pierwszym objawem jest zwykle nowy guzek w piersi, którego wcześniej nie było. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie guzki piersi są rakiem.
Każdy rodzaj raka piersi może powodować inne objawy. Objawy najczęstszych nowotworów piersi obejmują:
- guzek piersi lub zgrubienie tkanki, które wydaje się inne niż otaczająca tkanka i powstało niedawno
- ból biustu
- czerwona, popękana skóra na całej piersi
- obrzęk całej piersi lub jej części
- wydzielina z sutków
- krwawy wyciek z brodawki
- łuszczenie się skóry na sutkach lub piersi
- nagła, niewyjaśniona zmiana kształtu lub rozmiaru piersi
- wklęsły sutek
- zmiany w wyglądzie skóry piersi
- guzek lub obrzęk pod pachą
Objawy te nie muszą oznaczać raka. Na przykład ból piersi lub guzek piersi mogą być spowodowane łagodną torbielą.
Rodzaje raka piersi
Istnieje kilka typów raka piersi, które dzieli się na dwie główne kategorie: „inwazyjny” i „nieinwazyjny” lub in situ. Podczas gdy rak inwazyjny rozprzestrzenia się z przewodów piersiowych lub gruczołów do innych części piersi, rak nieinwazyjny nie rozprzestrzenia się z pierwotnej tkanki.
Kategorie te stosuje się do opisania najczęstszych typów raka piersi:
Rak przewodowy in situ. Rak przewodowy in situ (DCIS) jest schorzeniem nieinwazyjnym. W przypadku DCIS komórki rakowe są ograniczone do przewodów w piersi i nie atakują otaczającej tkanki piersi.
Rak zrazikowy in situ. Rak zrazikowy in situ (LCIS) to rak, który rośnie w gruczołach piersi produkujących mleko. Podobnie jak DCIS, komórki rakowe nie zaatakowały otaczającej tkanki.
Inwazyjny rak przewodowy. Inwazyjny rak przewodowy (IDC) to najczęstszy rodzaj raka piersi. Ten typ raka piersi zaczyna się w przewodach mlecznych gruczołu piersiowego, a następnie atakuje pobliskie tkanki. Gdy rak piersi rozprzestrzenił się na tkankę poza przewodami mlecznymi, może zacząć rozprzestrzeniać się na inne pobliskie narządy i tkanki.
Inwazyjny rak zrazikowy. Inwazyjny rak zrazikowy (ILC) najpierw rozwija się w zrazikach piersi i nacieka pobliską tkankę.
Ponadto istnieją rzadsze typy raka piersi, takie jak zapalny rak sutka, naczyniakomięsak czy rak piersi u mężczyzn i inne.
Diagnostyka w kierunku raka piersi
Aby ustalić, czy występujące objawy są spowodowane rakiem piersi, czy łagodnym stanem, należy oprócz badania piersi przeprowadzi dokładne badanie fizykalne. Często wykonuje się jeden lub więcej testów diagnostycznych.
Testy, które mogą pomóc w zdiagnozowaniu raka piersi:
Mammografia.
Najczęstszym badaniem obrazowym piersi jest badanie zwane mammografią. Wiele kobiet w wieku 40 lat i starszych przechodzi coroczne badania mammograficzne w celu wykrycia raka piersi. Jeśli na mammografii zostanie zauważony nieprawidłowy obszar, często wykonuje się badania dodatkowe.
USG.
USG piersi wykorzystuje fale ultradźwiękowe, aby stworzyć obraz tkanek. W ten sposób można odróżnić, czy jest to zmiana lita, czy np. torbiel.
Biopsja piersi
Istnieje kilka rodzajów biopsji piersi. W przypadku niektórych z tych testów używa się igły do pobrania próbki tkanki. W przypadku innych wykonuje się nacięcie w piersi, a następnie pobiera próbkę.
Leczenie raka sutka
Zabiegi chirurgiczne
W leczeniu raka piersi pierwsze skrzypce grają zabiegi chirurgiczne. Mówimy tu o usunięciu samej zmiany z marginesem zdrowych tkanek, usunięciu całej piersi, a także o biopsji węzła wartowniczego. Rozległość operacji jest uwarunkowana typem i stadium rozwoju guza.
Radioterapia
W przypadku radioterapii wiązki promieniowania o dużej mocy są wykorzystywane do namierzania i zabijania komórek rakowych. Większość terapii radiacyjnych wykorzystuje promieniowanie wiązką zewnętrzną.
Postępy w leczeniu raka umożliwiły również lekarzom napromienianie raka także z wnętrza organizmu. Ten rodzaj radioterapii nazywa się brachyterapią. Aby przeprowadzić brachyterapię, chirurdzy umieszczają źródło promieniowania wewnątrz ciała w pobliżu miejsca guza, niszcząc komórki rakowe.
Chemioterapia
Chemioterapia to metoda farmakologiczna polegająca na podawaniu leku, który ma na celu zatrzymanie wzrostu guza oraz zabicie komórek nowotworowych. W niektórych przypadkach lek ten podaje się przed zabiegiem chirurgicznym, by zmniejszyć objętość guza, w innych natomiast podaje się go po zabiegu chirurgicznym.
Ponadto stosuje się także leki celowane czy terapie hormonalne w zależności od rodzaju nowotworu.
