Palenie tytoniu często kojarzone jest z większym ryzykiem zachorowania na nowotwór płuc i słusznie. Jednak warto wiedzieć, że jest to nałóg, który przyczynia się nie tylko do chorób układu oddechowego. Nałogowe palenie papierosów jest również głównym czynnikiem ryzyka raka pęcherza moczowego. Co to za choroba i jak się objawia?
Czym jest rak pęcherza moczowego?
Rak pęcherza moczowego to nowotwór złośliwy, który rozwija się w obrębie pęcherza moczowego. Najczęściej występującym typem jest rak z nabłonka przejściowego (inaczej rak komórek nabłonkowych), który stanowi około 90% przypadków raka pęcherza moczowego. Rozwija się w komórkach wyściełających wnętrze pęcherza moczowego. Do rzadziej występujących typów należą:
rak gruczołowy, który występuje rzadko i rozwija się w gruczołach wewnętrznej warstwy pęcherza moczowego;
rak płaskonabłonkowy, który występuje w bardziej zewnętrznych warstwach pęcherza moczowego i ma agresywny przebieg;
Jak często występuje nowotwór pęcherza moczowego? Pod względem częstości występowania zajmuje on 4. miejsce u mężczyzn i 8. wśród kobiet. Najczęściej diagnozuje się go u mężczyzn po 45. roku życia (98% przypadków) [1, 2, 3].
Przyczyny raka pęcherza moczowego
Jedną z głównych przyczyn rozwoju raka pęcherza moczowego jest palenie tytoniu. U palaczy obserwuje się trzykrotnie większe ryzyko zachorowania.
Innym czynnikiem, który został najwcześniej poznany, są aminy aromatyczne. Zaobserwowano, że pracownicy kilku zawodów są szczególnie narażeni na raka pęcherza moczowego. Są to pracownicy przemysłu gumowego i skórzanego, fryzjerzy, kowale, górnicy, kierowcy autobusów i mechanicy samochodowi.
Wśród innych czynników ryzyka wymienia się niski poziom witaminy D we krwi, długotrwałe używanie cewnika moczowego, cukrzycę, wysokie spożycie mięsa, otyłość, radioterapię przebytą w przeszłości i stosowanie cyklofosfamidu [2, 3].
Objawy raka pęcherza moczowego
Jednym z pierwszych objawów raka pęcherza moczowego jest krew w moczu. Do innych niepokojących sygnałów, które mogą świadczyć o chorobie, należą:
bardzo rzadkie lub częste oddawanie moczu,
uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
potrzeba oddawania moczu więcej niż 1-2 razy w ciągu nocy (nykturia),
zwiększony wysiłek i/lub ból podczas oddawania moczu,
nietrzymanie moczu.
Wraz z rozwojem choroby pojawiają się również inne objawy, takie jak ból i obrzęk nóg, wyczuwalny guz w okolicy nadłonowej, wyniszczenie, znaczne osłabienie, a także dolegliwości bólowe w obrębie brzucha, lędźwi i miednicy [2, 3].
Częstość zachorowań na raka pęcherza moczowego w Polsce jest niższa w porównaniu średniej dla innych państw Unii Europejskiej. Przy czym umieralność wśród mężczyzn jest wyższa. To pokazuje, jak ważne jest przestrzeganie zasad profilaktyki i nielekceważenie niepokojących sygnałów. Wykrycie raka pęcherza moczowego we wczesnym etapie rozwoju i szybkie podjęcie leczenia daje lepsze rokowania [4].
Leczenie raka pęcherza moczowego
Diagnostyka nowotworu pęcherza moczowego obejmuje szczegółowy wywiad lekarski, badanie ogólne moczu, morfologię krwi, USG jamy brzusznej oraz ocenę funkcji nerek. W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować o konieczności wykonania badań dodatkowych (np. badania cytologicznego moczu czy tomografii komputerowej miednicy i jamy brzusznej).
Po postawieniu diagnozy wdraża się leczenie, którego przebieg zależy m.in. od stopnia zaawansowania choroby. Jeśli u chorego wykryto guz na wczesnym etapie rozwoju, przeprowadza się przezcewkową radykalną elektroresekcję guza (TURB). Z kolei w przypadku zaawansowanego stadium choroby konieczna może być cystektomia, czyli wycięcie pęcherza moczowego.
W niektórych przypadkach stosuje się również radioterapię, chemioterapię lub kombinację różnych metod leczenia [2, 3].
Profilaktyka raka pęcherza moczowego
Jednym z czynników ryzyka jest palenie papierosów. W związku z tym profilaktyka raka pęcherza moczowego polega m.in. na zerwaniu z nałogiem. Mogą pomóc w tym tabletki na rzucenie palenia.
Przypisy
[1] https://onkologia.org.pl/pl/nowotwor-pecherza-moczowego-czym-jest
[2] Jabłonowski, Zbigniew. "Rak pęcherza moczowego–epidemiologia, diagnostyka i leczenie w XXI wieku." Folia Medica Lodziensia 1.40 (2013): 31-52.
[3] https://www.mp.pl/onkologia/nowotwory/rak-pecherza/195663,rak-pecherza-moczowego-diagnostyka-i-leczenie,2
[4] https://www.onkonet.pl/dp_nump_npecherza.php
