Problemem mogą być nie tylko włosy wypadające w dużych ilościach, ale i nadmierne owłosienie. Kiedy można o nim mówić? Jakie są przyczyny, objawy i metody leczenia nadmiernego owłosienia?
Czym jest nadmierne owłosienie?
O nadmiernym owłosieniu mówi się, gdy odpowiednio nasilone dodatkowe owłosienie występuje na całym ciele lub tylko w niektórych miejscach. Nie ma norm, które określają, od jakiej ilości dodatkowego owłosienia można stwierdzić nadmiar. Jednak istnieją skale, na podstawie których można stwierdzić tę nieprawidłowość [1].
Nadmierne owłosienie to problem, który występuje u obu płci. Zazwyczaj dotyczy osób dorosłych, ale w rzadkich przypadkach może wystąpić nawet u noworodków. Jakie są tego przyczyny?
Przyczyny nadmiernego owłosienia
Przyczyną dodatkowego owłosienia u kobiet może być hirsutyzm. Jest to występowanie nadmiernego wzrostu włosów, w miejscach, gdzie zazwyczaj nie pojawia się owłosienie u kobiet (np. wewnętrzne powierzchnie ud, warga górna, klatka piersiowa). Wynika ono z nadmiernego działania androgenów (męskich hormonów płciowych) lub przyjmowania leków o działaniu androgennym.
Wśród przyczyn zespołu hiperandrogenizacji wymienia się:
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- wrodzony przerost nadnerczy,
- zespół Cushinga,
- guz nadnerczy produkujący androgeny,
- hiperprolaktynemię,
- przyjmowanie niektórych leków (np. steroidów anabolicznych, danazolu).
U niektórych kobiet dochodzi do wirylizacji, czyli objawów wynikających z bardziej nasilonego nadmiaru androgenów. W takich przypadkach obserwuje się również: obniżenie głosu, zmniejszenie macicy i piersi i trądzik.
Nie zawsze nadmierne owłosienie jest spowodowane nadmiarem męskich hormonów płciowych u kobiet. U obu płci może pojawić się uogólnione nadmierne owłosienie (hipertrychoza), które nie dotyczy obszarów androgenowrażliwych. Wśród jego przyczyn wymienia się czynniki genetyczne i niektóre leki (np. penicylaminę) [1].
Objawy nadmiernego owłosienia
W przypadku nadmiernego wydzielania androgenów owłosienie pojawia się w miejscach, gdzie nie występuje ono u kobiet. Z kolei u osób, które cierpią na zespół Ambrasa (wrodzone uogólnione nadmierne owłosienie typu męskiego), obserwuje się ciemne włoski w górnej części ciała, a mniejszą ilość włosów na pozostałych obszarach. Jeszcze inaczej wygląda to w przypadku wrodzonego uogólnionego nadmiernego owłosienia zaliczanego do typu 2 (atawizmu). U osób z tą chorobą występuje dodatkowe owłosienie przypominające sierść zwierząt [2].
Oprócz dodatkowego owłosienia występują różne objawy, które zależą od przyczyny problemu. W przypadku zespołu policystycznych jajników pojawiają się nieregularne cykle miesiączkowe, zaburzenia owulacji i problemy z zajściem w ciążę. Z kolei u osób z zespołem Cantu (należącym do chorób genetycznych) obserwuje się nieprawidłowości chrzęstne i kostne szkieletu.
Leczenie nadmiernego owłosienia
W przypadku pojawienia się problemu z nadmiernym owłosieniem warto zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub dermatologa. W zależności od przyczyny problemu konieczna może być również konsultacja z innym specjalistą (np. endokrynologiem przy podejrzeniu PCOS).
Lekarz ustala rozpoznanie na podstawie szczegółowego wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego i badań laboratoryjnych. Następnie decyduje o wyborze właściwej metody leczenia w zależności od przyczyny. Jeśli jest nią zespół policystycznych jajników, zaleca się modyfikację stylu życia (unormowanie masy ciała poprzez odpowiednio zbilansowaną dietę i regularną aktywność fizyczną), a także leczenie farmakologiczne [3]. Z kolei, gdy u podłoża problemu leży zespół Cushinga wdraża się leczenie mające na celu obniżenie wysokiego poziomu kortyzolu. W przypadku stwierdzenia guza konieczne jest leczenie operacyjne.
Znalezienie przyczyny nadmiernego owłosienia to podstawa, ponieważ nie da się pozbyć tego problemu bez wyleczenia choroby podstawowej. Jednak, czy oprócz konsultacji z lekarzem i stosowania się do jego zaleceń można zrobić coś jeszcze? Tak, osoby zmagające się z tym problemem mogą skorzystać np. z zabiegów depilacji laserowej czy plastrów do depilacji.
