Grzybica przełyku to choroba, na którą szczególnie narażone są osoby o osłabionym układzie immunologicznym. Jednak w wyniku działania różnych czynników może rozwinąć się również u osób, które nie mają obniżonej odporności. Jakie są przyczyny grzybicy przełyku i po czym ją rozpoznać? Jak przebiega leczenie tej choroby?
Czym jest grzybica przełyku?
Grzybica przełyku (inaczej kandydoza przełyku) to rodzaj infekcji grzybiczej wywołanej przez grzyby pasożytnicze – najczęściej z rodzaju Candida. Jak sama nazwa mówi, rozwija się w obrębie przełyku.
Kandydoza przełyku może rozwinąć się u każdego. Jednak najbardziej narażone są na nią osoby, które przyjmują leki osłabiające działanie układu immunologicznego lub mają niedobory odporności (np. w wyniku chorób hematologicznych, AIDS czy nadużywania alkoholu).
Jej przebieg jest różny. W niektórych przypadkach nie powoduje praktycznie żadnych niepokojących objawów. W innych staje się przyczyną bolesnych problemów z przełykaniem [1].
Przyczyny grzybicy przełyku
Kandydoza przełyku to inaczej zakażenie przełyku komórkami grzybów. W większości przypadków są to drożdżaki z rodzaju Candida (np. Candida albicans). Rzadziej zdarza się, że grzybica przełyku zostaje wywołana przez inne rodzaje grzybów.
Drożdżaki, które są przyczyną kandydozy, często stanowią naturalną florę układu pokarmowego, dlatego nie są szkodliwe dla osób z prawidłowo funkcjonującym układem immunologicznym. Problem pojawia się zazwyczaj, dopiero gdy dojdzie do zaburzeń odporności.
Jest wiele przyczyn obniżenia odporności, które mogą prowadzić do rozwoju grzybicy przełyku. Wśród nich wymienia się m.in. stosowanie leków immunomodulujących i immunosupresyjnych, antybiotyków i leków obniżających wydzielanie kwasu solnego w żołądku, a także różne choroby (AIDS, cukrzycę, toczeń, choroby hematologiczne) i nadużywanie alkoholu [1].
Objawy grzybicy przełyku
Kandydoza przełyku ma różny przebieg. W początkowym okresie komórki grzybów tworzą drobne plamki na powierzchni błony śluzowej. Z czasem zlewają się w większe skupiska, prowadzą do stopniowego niszczenia błony śluzowej przełyku, powstawania krwawienia i obrzęków.
W większości przypadków kandydoza przełyku ma bezobjawowy przebieg i jest wykrywana dopiero przy badaniach wykonywanych w ramach diagnostyki innej choroby. Jednak u niektórych osób pojawiają się niepokojące objawy. Najczęściej są to dolegliwości bólowe (ból przy przełykaniu i ból za mostkiem promieniujący do pleców), nudności, suchy kaszel i zgaga.
Zdarza się również, że komórki grzybów dostają się do krwi. Mówi się wtedy o kandydemii, która daje objawy pod postacią bólów brzucha i wysokiej gorączki z dreszczami [1, 2].
Leczenie grzybicy przełyku
Diagnostyka grzybicy przełyku obejmuje szczegółowy wywiad lekarski i badanie mykologiczne fragmentu przełyku. Jego celem jest rozpoznanie gatunku grzyba, który wywołał chorobę i określenie, na jakie leki jest wrażliwy.
Jak przebiega leczenie? Zazwyczaj obejmuje ono farmakoterapię, a konkretnie podawanie doustnie flukonazolu przez 2-3 tygodnie. W przypadku odporności grzyba na ten lek wdraża się leczenie alternatywne, które polega na wdrożeniu innych leków (np. pozakonazolu).
Odpowiednia terapia umożliwia całkowitą eliminacją grzyba. Ponadto zmniejsza ryzyko powikłań, do których należą krwawienia z układu pokarmowego i zwężenie przełyku [1, 2].
Profilaktyka grzybicy przełyku
Co zrobić, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na grzybicę przełyku? U osób z grupy ryzyka bardzo ważne jest odpowiednie leczenie choroby podstawowej, która powoduje zaburzenia odporności. W niektórych przypadkach może okazać się, że konieczna jest modyfikacja planu leczenia.
Poza tym warto pamiętać, że jednym z elementów profilaktyki jest zdrowy styl życia. W celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na kandydozę zaleca się unikanie picia alkoholu, a także przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania. Należy zwrócić szczególną uwagę na zmniejszenie spożycia cukrów prostych, a także odpowiednią ilość błonnika pokarmowego i składników o działaniu immunomodulującym (np. kwasy omega-3, witamina C) w diecie [3].
Przypisy
[1] https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/przelyk/50740,grzybica-przelyku,1
[2] Woźniakowska-Gęsicka, Teresa, and Jolanta Tomczonek-Moruś. "Zakażenia grzybami Candida–wyzwanie medycyny XXI wieku." Pediatria Polska 88.6 (2013): 561-566.
[3] Pizzo, Giuseppe, et al. "Effect of dietary carbohydrates on the in vitro epithelial adhesion of Candida albicans, Candida tropicalis, and Candida krusei." The new microbiologica 23.1 (2000): 63-71.
