Ścięgna to pasma zbudowane z kolagenowych włókien tkanki łącznej. Umożliwiają przyczepienie się mięśnia do kości. Otacza je pochewka ścięgna, która przytrzymuje ścięgna w prawidłowym położeniu względem kości i tym samym zapobiega tarciom. Gdy dojdzie do zapalenia pochewki, ścięgna pojawiają się objawy pod postacią ograniczenia ruchomości oraz dolegliwości bólowych. Zapalenie pochewek ścięgna obserwuje się w chorobie de Quervaina. Co to za schorzenie, jakie są jego przyczyny i objawy?
Czym jest choroba de Quervaina?
Choroba de Quervaina (inaczej zaciskające zapalenie pochewek ścięgien pierwszego przedziału prostowników ręki) obejmuje ścięgna w okolicy tabakierki anatomicznej. Są to ścięgna, które biegną wzdłuż nadgarstka po stronie kciuka i przyczepiają się do podstawy kciuka.
Jak często diagnozuje się chorobę de Quervaina? Szacuje się, że cierpi na nią mniej niż 1% populacji. Częściej są to kobiety niż mężczyźni. Szczyt zachorowań przypada na wiek 40-50 lat [1, 2].
Przyczyny choroby de Quervaina
Główne przyczyny choroby de Quervaina to przeciążenia ścięgien na skutek wykonywania niektórych powtarzających się czynności, a także przewlekłe urazy. Sumowanie się mikrourazów i przeciążeń prowadzi do rozwoju stanu zapalnego i pojawienia się objawów choroby de Quervaina.
Do grupy ryzyka należą:
osoby wykonujące zawody, które wiążą się z koniecznością częstego powtarzania ruchów odwodzenia i prostowania kciuka;
kobiety w ciąży i karmiące piersią (większe ryzyko choroby w tych grupach jest związane ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie kobiety);
chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), cukrzycę [1, 2];
Objawy choroby de Quervaina
Objawy choroby de Quervaina rozwijają się powoli, stopniowo. W rzadkich przypadkach obserwuje się nagłe wystąpienie niepokojących dolegliwości.
Podstawowym objawem choroby de Quervaina jest ból nadgarstka i podstawy kciuka (po tej samej stronie), który nasila się podczas ruchów palcem. W przypadku dużego odczynu zapalnego może utrudniać podnoszenie przedmiotów, ściskanie i poruszanie kciukiem.
Stan zapalny jest nie tylko przyczyną bólu. Może spowodować również obrzęk nadgarstka po stronie kciuka.
Oprócz bólu podstawy kciuka i nadgarstka oraz obrzęku pojawiają się inne objawy. Charakterystyczne są m.in. uczucie przeskakiwania i chrupania przy poruszaniu kciukiem, napięte ścięgna, znacznie pogrubiała pochewka oraz subiektywne wrażenie zmniejszenia ruchomości i sprawności ręki [1, 2].
Leczenie choroby de Quervaina
Diagnostyka choroby de Quervaina obejmuje zebranie szczegółowego wywiadu przez lekarza ortopedę i badanie ręki. Specjalista ocenia: obrzęk, zakres ruchomości kciuka, okolicę bólową, a także przeprowadza testy ortopedyczne. W diagnostyce choroby de Quervaina stosuje się m.in. test Finkelsteina. Polega on na zaciśnięciu kciuka w pięść, a następnie zgięciu nadgarstka w kierunku małego palca.
W niektórych przypadkach lekarz ortopeda może zlecić badania dodatkowe (np. RTG). Ich celem jest wykluczenie innych patologii np. złamań kości, zmian zwyrodnieniowych stawu nadgarstkowo-śródręcznego.
Jak przebiega leczenie po ustaleniu rozpoznania? Pierwszym etapem jest zazwyczaj leczenie nieoperacyjne. Polega ono na usztywnieniu kończyny w ortezie (najczęściej nadgarstkowej), łagodzeniu bólu poprzez podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, wykonywaniu iniekcji sterydowych (jeśli jest to konieczne) oraz modyfikacji aktywności.
Leczenie nieoperacyjne obejmuje również systematyczne wykonywanie ćwiczeń zleconych przez specjalistę. W terapii choroby de Quervaina zaleca się ćwiczenia takie jak: rozciąganie kciuka, zgięcie grzbietowe ręki, zgięcie grzbietowe z oporem taśmy, a także młotkowe zgięcie i wyprost.
Zdarza się, że leczenie nieoperacyjne nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Jeśli choroba jest zaawansowana i oporna na leczenie zachowawcze konieczna jest operacja. Polega ona na przecięciu troczka i uwolnieniu pochewek ścięgien, które zostały objęte procesem zapalnym [1, 2].
[1] https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/308897,choroba-de-quervaina-zespol-de-quervaina-przyczyny-objawy-leczenie
[2] https://www.rehasport.pl/reka-i-nadgarstek/choroba-de-quervaina,5214,n,4323
