Biegunka (inaczej rozwolnienie) charakteryzuje się oddawaniem wodnistego, półpłynnego lub płynnego stolca ze zwiększoną częstotliwością tj. 3 lub więcej razy dziennie. W zależności od przyczyny wyróżnia się różne rodzaje biegunek. Jednym z nich jest biegunka podróżnych, która jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych wśród turystów. Czym jest biegunka podróżnych? Jakie są jej objawy i metody leczenia?
Czym jest biegunka podróżnych?
W zależności od czasu trwania wyróżnia się biegunkę:
- ostrą (ustępuje w ciągu dwóch tygodni),
- przetrwałą (trwa 14-29 dni),
- przewlekłą (utrzymuje się miesiąc lub dłużej).
Biegunka podróżnych ma charakter ostry, ponieważ zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku dni. Jest zespołem objawów żołądkowo-jelitowych, które najczęściej wynikają z zakażenia przewodu pokarmowego u podróżnych.
Jest to jeden z najczęstszych problemów zdrowotnych wśród osób podróżujących (szczególnie tych, którzy udają się do krajów rozwijających się). Szacuje się, że w ciągu miesiąca pobytu w miejscach o złych warunkach sanitarnych, biegunka pojawia się u około 20-40% turystów. Największe ryzyko zachorowania obserwuje się w Indiach, a także krajach Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji Południowo-Wschodniej [1], [2].
Przyczyny biegunki podróżnych
Najczęstszą przyczyną biegunki podróżnych jest infekcja bakteryjna. Większość zachorowań spowodowana jest zakażeniem bakterią Escherichia coli. W rzadszych przypadkach u podłoża dolegliwości żołądkowo-jelitowych leży zakażenie wirusowe lub pasożyty.
Do zakażenia bakterią E.coli dochodzi głównie drogą fekalno-oralną lub pokarmową. W praktyce oznacza to, że przedostaje się ona do ust lub nosa za pomocą rąk, lub po zjedzeniu skażonego jedzenia, lub wody [1], [2].
Objawy biegunki podróżnych
Objawy biegunki podróżnych z reguły pojawiają się nagle. Najczęściej w ciągu pierwszych dwóch tygodni przebywania poza domem.
Niepokojące sygnały, które mogą świadczyć o biegunce podróżnych to:
- wodniste stolce,
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- gorączka.
U niektórych chorych pojawiają się również objawy takie jak domieszka śluzu lub krwi w stolcu i wzdęcia brzucha. Zazwyczaj mają charakter łagodny i ustępują w ciągu kilku dni. Jednak nie należy ich lekceważyć, ponieważ mogą doprowadzić do osłabienia i odwodnienia organizmu.
Jeśli objawy biegunki utrzymują się dłużej, może wskazywać to na zakażenie pierwotniakami. Wymaga ono konsultacji z lekarzem i wdrożenia leczenia przeciwpasożytniczego [1], [2].
Leczenie biegunki podróżnych
W wielu przypadkach wystarczy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu (zaleca się zastosowanie doustnych preparatów nawadniających), a także lekkostrawną dietę. Jednak zdarza się, że występują tzw. objawy alarmujące, które wymagają konsultacji z lekarzem. Mowa tu o bardzo licznych (powyżej dziesięciu) wodnistych stolcach, wysokiej gorączce, śluzie i/lub krwi w stolcu, a także ciężkim odwodnieniu lub uporczywych wymiotach (w przypadku tego typu objawów konieczne jest leczenie kroplówkami nawadniającymi).
Konsultacja z lekarzem może być niezbędna również w przypadku małych dzieci, osób w wieku podeszłym, kobiet w ciąży czy podróżnych, którzy chorują na przewlekłe choroby układu pokarmowego.
Osoby, które nie wymagają konsultacji lekarskiej, powinny pamiętać o odpowiednim nawadnianiu organizmu. Ponadto mogą sięgnąć po leki hamujące perystaltykę jelitową, które są dostępne bez recepty. W przypadku podróży do krajów rozwijających się i tropikalnych najlepsze rezultaty daje połączenie ich z antybiotykiem [1], [2].
Profilaktyka biegunki podróżnych
Jak uchronić się przed biegunką podróżnych, która potrafi pokrzyżować plany wakacyjne? Pierwszą ważną rzeczą jest przestrzeganie zasad higieny, a także unikanie spożywania produktów i picia wody z nieznanych źródeł.
Planując podróż do krajów rozwijających się, warto pomyśleć również nad szczepieniem. W celu zmniejszenia ryzyka zakażenia pokarmowego zaleca się szczepienia przeciw: cholerze, durowi brzusznemu, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i poliomyelitis. W niektórych sytuacjach lekarz medycyny podróży może zlecić również profilaktykę przy użyciu leków antybakteryjnych.
