Astygmatyzm – w języku łacińskim astigmatismus – jest najczęściej występującą wadą refrakcji. Szacuje się, że nieprawidłowość ta występuje nawet u 1 na 3 Amerykanów. Chociaż zaburzenie to jest bardzo częste, to jednak w większości przypadków korekcja nie jest konieczna – niezbędna jest jednak wizyta u lekarza okulisty.
Objawy astygmatyzmu
Symptomy, które mogą towarzyszyć osobom z astygmatyzmem, mogą charakteryzować się różnym nasileniem. Są one uzależnione między innymi od wieku oraz stopnia jego nasilenia. Astygmatyzm, który wynosi co najmniej 0,50 dioptrii, powoduje nieprawidłowe widzenie przekładające się między innymi na obniżenie jakości wzroku. Mówiąc o objawach, możemy wyróżnić gorsze widzenie – zarówno z bliska, jak i z daleka (do bliży oraz do dali). Osoby zmagające się z astygmatyzmem mrużą oczy w celu poprawy widzenia. Często występuje także tak zwane zmęczenie akomodacyjne, związane z pracą wzrokową. Do objawów zaliczamy uczucie zmęczenia oka, łzawienie, czy zaczerwienienie oczu. U niektórych z nich występują także bóle głowy. Koniecznie należy wspomnieć, że objawy tego typu nie zawsze świadczą o występowaniu astygmatyzmu – szczególnie nagłe występowanie tego typu symptomów jest wskazaniem do wizyty u lekarza okulisty. Niestety nie ma działań prewencyjnych, które mogłyby zapobiegać występowaniu astygmatyzmu.
Leczenie astygmatyzmu
Korekcja astygmatyzmu może być przeprowadzona zarówno poprzez metody nieinwazyjne, jak i inwazyjne. Odpowiedni dobór metody uzależniony jest od wielu czynników – istotny jest między innymi wiek Pacjenta, czy schorzenia dodatkowe narządu wzroku. Nawet niewielki astygmatyzm, który powoduje obniżenie jakości wzroku, powinien być korygowany. Obecnie najczęstszym sposobem terapii jest zastosowanie szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych – to tak zwane leczenie zachowawcze. Szczególnie soczewki kontaktowe wydają się być najbardziej optymalnym rozwiązaniem – między innymi z uwagi na aspekt ekonomiczny oraz łatwą dostępność. Dobór odpowiedniej metody korekcji wady refrakcji jaką jest astygmatyzm często jest uzależniony od indywidualnych preferencji. Kluczowe jest jednak podjęcie odpowiednich działań. Do metod inwazyjnych zaliczamy między innymi techniki mikrochirurgiczne oraz laserowe.
Na stopień nasilenia astygmatyzmu mogą wpływać różne schorzenia narządu wzroku – nawet powiek – w związku z czym stopień jego nasilenia może ulegać zmianom. Astygmatyzmu nie można traktować jako choroby oczu – zdecydowanie bardziej adekwatne jest stwierdzenie, że jest schorzeniem należącym do wad wzroku.
Astygmatyzm - testy
Zapewne wiele osób zastanawia się, czy test na astygmatyzm jest możliwy do samodzielnego wykonania, czy konieczna jest wizyta u lekarza specjalisty. Obecnie dostępne są różne rodzaje testów na astygmatyzm – również w wersji online. Należy jednak wspomnieć, że testy tego typu nie dają miarodajnej, jednoznacznej odpowiedzi na temat ewentualnego występowania astygmatyzmu – należy je traktować jedynie poglądowo.
Jedynie na podstawie profesjonalnego badania okulistycznego możliwe jest określenie stopnia nasilenia astygmatyzmu. Dodatkowo wizyta u lekarza okulisty pozwala także na diagnostykę innych chorób oczu, które mogą dawać podobne objawy do tych, które są charakterystyczne dla astygmatyzmu. Badania, które są wykorzystywane w diagnostyce astygmatyzmu to retinoskopia (nazywana również skiaskopią) lub refraktometria.
Astygmatyzm astygmatyzmowi nierówny
Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy z tego, że istnieje wiele rodzajów astygmatyzmu. Oczywiście dokładne określenie podtypu jest możliwe po przeprowadzeniu odpowiednich badań diagnostycznych. Możemy spotkać się z różnymi klasyfikacjami, jednak zasadniczy podział obejmuje astygmatyzm regularny oraz nieregularny – pierwszy z nich występuje częściej. Dalsze podtypy obejmują astygmatyzm mieszany, astygmatyzm złożony – nadwzroczny oraz krótkowzroczny, oraz osobno klasyfikowane astygmatyzm krótkowzroczny, oraz nadwzroczny. Warto jednak wspomnieć, że to nie jedyne rodzaje klasyfikacji tej wady refrakcji. Odrębny system klasyfikacyjny astygmatyzmu powstał na podstawie określenia struktury oka, której nieprawidłowość jest odpowiedzialna za wystąpienie astygmatyzmu. Wyróżniamy zatem astygmatyzm rogówkowy, wewnętrzny oraz całkowity.