Żurawina – właściwości czerwonych owoców. Jakie ma działanie, na co pomaga i kiedy warto ją suplementować?
Żurawina od lat cieszy się opinią naturalnego wsparcia w walce z infekcjami układu moczowego. Dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym często polecana jest jako remedium na dolegliwości dróg moczowych. Warto wiedzieć, jakie jest jej działanie, żeby móc świadomie korzystać z właściwości jakie wykazują substancje w niej zawarte.
Owoce żurawiny to nie tylko smaczny dodatek do dań, ale również przysmak o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Od lat są cenione za swoje działanie wspierające układ moczowy, a także bogactwo antyoksydantów i witamin w składzie. Sprawdź, jakie korzyści przynosi spożywanie żurawiny, na co pomaga, i kiedy warto sięgnąć po suplementy z jej dodatkiem.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie właściwości lecznicze mają owoce żurawiny?
- Jak jeść żurawinę, żeby czerpać korzyści z jej właściwości?
- Komu nie poleca się jedzenia świeżej i suszonej żurawiny?
Żurawina – właściwości zdrowotne
Żurawina to niewielka, wiecznie zielona krzewinka z rodziny wrzosowatych. Ceniona jest szczególnie ze względu na swoje drobne, intensywnie czerwone owoce. Roślina ta występuje głównie na półkuli północnej, obejmując swoim zasięgiem tereny Ameryki Północnej, Europy oraz Azji. Naturalne siedliska żurawiny to bagniste, wilgotne obszary, takie jak torfowiska i mokradła, gdzie rośnie w surowych warunkach klimatycznych. Kwitnie od czerwca do lipca, a owoce żurawiny pojawiają się ok. 3 miesiące później.
Najpopularniejszymi z tego rodzaju są:
- żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) – średnica jej owoców dochodzi nawet do 20 mm. Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, a uprawiana jest zwłaszcza w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Holandii,
- żurawina błotna (Vaccinium oxycoccos L.) – jest popularna szczególnie w Europie (głównie na jej północnym i centralnym obszarze), Ameryce Północnej i północnych terenach Azji. Owoce osiągają średnicę ok. 8-10 mm. Wykorzystuje się ją zarówno w kuchni, ziołolecznictwie, jak i jako roślinę ozdobną.
Ze względu na swoje właściwości odżywcze i lecznicze, świeża i suszona żurawina jest od wieków ceniona w kuchni oraz medycynie ludowej. Warto jednak wiedzieć, że tylko 5% upraw trafia do sprzedaży jako świeża żurawina. W przeważającej ilości jest ona przetwarzana w przemyśle spożywczym na soki, sosy do mięs oraz konfitury.
Wysoką popularnością cieszy się zwłaszcza żurawina suszona. W tej postaci dodawana jest do potraw mięsnych i wegetariańskich, ciast, deserów oraz sałatek. Suszoną żurawinę można spożywać również jako samodzielną przekąskę lub dodać do mieszanki orzechów. Z powodzeniem zastąpi przetworzone słodycze, po które wiele osób sięga w ciągu dnia.
W ziołolecznictwie stosuje się owoce żurawiny, ponieważ wykazują one właściwości lecznicze. Żurawina zawiera mnóstwo cennych substancji oraz antyoksydanów: flawonoidy, antocyjany, garbniki, luteinę, kwasy fenolowe i wiele innych. Flawonoidy działają przeciwmiażdżycowo, a przeciwutleniacze neutralizują wolne rodniki, które uszkadzają błony komórkowe i przyspieszają procesy starzenia oraz przyczyniają się do nowotworzenia.
Wiele mówi się o tym, że żurawina może przeciwdziałać infekcjom dróg moczowych. Owoce żurawiny wykazują właściwości przeciwbakteryjne, hamując szczególnie rozwój bakterii E. coli – w większości odpowiedzialnych za infekcje dróg moczowych. Substancje zawarte w żurawinie (garbniki, proantocyjanidyny (PAC) utrudniają przyleganie drobnoustrojów do błon śluzowych, przez co nie mogą się one namnażać. Włączenie do diety owoców żurawiny może być zatem elementem profilaktyki zakażeń układu moczowego. Należy jednak pamiętać, że w przypadku aktywnego stanu zapalnego sama żurawina to za mało. Niezbędna jest wówczas wizyta u lekarza, badania moczu i zastosowanie odpowiednich leków. Żurawina może być jedynie wsparciem takiego leczenia.
Regularne spożywanie czerwonych owoców żurawiny również zmniejsza ryzyko chorób serca. Flawonoidy przeciwdziałają tworzeniu się zakrzepów oraz wzmacniają naczynia krwionośne. Chronią przed rozwojem miażdżycy – jednej z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych.
Co ciekawe, żurawinę wykorzystuje się również jako wsparcie leczenia choroby wrzodowej spowodowanej przez rozwój bakterii Helicobacter pylori. W tym przypadku proantocyjanidy i garbniki także zapobiegają przyleganiu drobnoustrojów do błony śluzowej żołądka.
Żurawina – jak jeść?
Czy wiesz, jak najlepiej spożywać owoce, żeby maksymalnie wykorzystać lecznicze właściwości żurawiny? Warto wiedzieć, że świeże owoce są bardzo kwaśne i cierpkie w smaku, dlatego jest niewielu amatorów jedzenia żurawiny w tej postaci. Cenne substancje i składniki mineralne znajdziesz również w naturalnych sokach i suszonych owocach żurawiny.
Smacznym dodatkiem do mięs i deserów są sosy, musy oraz konfitury z żurawiny. W tak przetworzonej formie mogą zawierać jednak nieco mniej składników leczniczych, ale nadal warto po nie sięgać.
Ci, którzy nie przepadają za charakterystycznym smakiem żurawiny, a jednocześnie chcą wykorzystać jej właściwości, mogą sięgnąć po suplementy diety. W aptece dostępne są suplementy w postaci tabletek, kapsułek i soków. Można je przyjmować bez wskazań medycznych, jednak warto wcześniej skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Specjalista podpowie czy nie ma żadnych przeciwwskazań, aby włączyć wybrany suplement do diety.
Żurawina – przeciwwskazania
Choć żurawina jest w pełni bezpieczna, to jednak stosowanie suplementów diety z wyciągiem z żurawiny i spożywanie jej owoców nie jest zalecane w niektórych przypadkach. Unikać jej w diecie powinni szczególnie pacjenci przyjmujący określone leki przeciwzakrzepowe (warfarynę). W takiej sytuacji może dojść do wzmocnienia działania substancji, co zwiększa ryzyko krwawienia.
Żurawina jest również źródłem szczawianów, dlatego należy zachować ostrożność w przypadku podatności na tworzenie kamieni nerkowych. Zrezygnować ze spożywania powinny również osoby, które już chorują na kamicę nerkową. Szczawiany osłabiają także przyswajanie wapnia, dlatego żurawiny nie zaleca się pacjentom z niedoborem tego składnika.
Żurawinę oraz suplementy z wyciągiem z jej owoców warto czasowo odstawić przed badaniem moczu, ponieważ duża ilość witaminy C może zaburzać wynik w kierunku obecności glukozy i hemoglobiny.
Podsumowanie
Czerwone owoce żurawiny mogą być zarówno smaczną przekąską i dodatkiem do dań, jak i cennym wsparciem organizmu przy wielu dolegliwościach. Substancje w niej zawarte chronią przed rozwojem infekcji dróg moczowych, wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych oraz wspomagają leczenie wrzodów żołądka wywołanych przez Helicobacter pylori. Z tego względu warto włączyć żurawinę do codziennej diety, jeśli tylko nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań. Jeśli przyjmujesz na stałe jakieś leki lub leczysz niedobory, skonsultuj się ze swoim lekarzem przed rozpoczęciem regularnego spożywania żurawiny.
Źródła:
- D. Rodowski, Żurawina – nowe spojrzenie na właściwości lecznicze, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2001, nr 2-3, s. 28-31.
- A. Stobnicka, M. Gniewosz, Możliwości wykorzystania właściwości żurawiny (Oxycoccus) we współczesnej medycynie, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2010, nr 3, s. 170-175.
- E. Hołderna-Kędzia, Charakterystyka botaniczna, skład chemiczny i właściwości biologiczne owoców żurawiny amerykańskiej (Vaccinium macrocarpon Aiton), „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2006, nr 1, s. 41-46.
- E. Hołderna-Kędzia, Zastosowanie żurawiny amerykańskiej ( Vaccinium macrocarpon) w chorobach dróg moczowych, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2006, nr 2, s. 90-97.
- E. Gheribi, Związki polifenolowe w owocach i warzywach, „Borgis – Medycyna Rodzinna” 2011, nr 4, s. 111-115.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [10.09.2024]