Histerektomia, czyli chirurgiczne usunięcie macicy jest często ostatecznym rozwiązaniem w leczeniu poważnych chorób ginekologicznych. Choć zabieg ten budzi wiele emocji i obaw, dla wielu kobiet stanowi on jedyną skuteczną metodę na poprawę jakości życia oraz eliminację dolegliwości takich jak przewlekłe bóle, krwawienia czy nowotwory.
Wokół zabiegu histerektomii narosło wiele mitów, przez co pacjentki obawiają się, jak będzie wyglądało ich życie bez macicy. Sprawdź, na czym polega histerektomia, w jakich przypadkach lekarz może zakwalifikować kobietę do zabiegu usunięcia macicy i jak przebiega operacja. Podpowiadamy, jak histerektomia wpływa na życie seksualne oraz ile czasu trwa rekonwalescencja.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest histerektomia?
- W jakich przypadkach konieczna jest operacja usunięcia macicy?
- Jak przebiega zabieg usunięcia macicy i jak się do niego przygotować?
Histerektomia – co to jest?
Histerektomia to termin określający chirurgiczne usunięcie macicy. To jedna z najczęściej wykonywanych operacji ginekologicznych (tuż po cięciu cesarskim). Lekarze kwalifikują do niej najczęściej pacjentki między 40. a 50. rokiem życia, jednak nie jest to regułą. W czasie zabiegu histerektomii chirurg wycina macicę, a w niektórych przypadkach konieczne jest także usunięcie jajników i jajowodów.
Lekarze przeprowadzają u pacjentek kilka typów histerektomii. Zakres operacji ustalany jest w zależności od rodzaju schorzenia oraz ogólnego stanu kobiety. Wyróżnia się:
- histerektomię częściową (usunięcie górnej części macicy) – podczas tego rodzaju zabiegu usuwa się wyłącznie trzon macicy bez ingerencji w pozostałe elementy układu rozrodczego,
- histerektomię całkowitą – usuwany jest trzon oraz szyjka macicy (tego typu histerektomię przeprowadza się najczęściej).
- histerektomię całkowitą z usunięciem przydatków – oprócz macicy lekarz usuwa również jajniki i jajowody,
- histerektomię radykalną – to usunięcie całej macicy (trzonu, szyjki macicy) wraz z przydatkami, okolicznymi węzłami chłonnymi i górną częścią pochwy. Zabieg o tak szerokim zakresie wykonuje się głównie u kobiet, u których zdiagnozowano nowotwory macicy lub jajników.
Histerektomia: sposoby wykonania zabiegu
Współczesna medycyna pozwala usunąć macicę na kilka sposobów. Technika wykonania zabiegu zależy jednak od kilku czynników, takich jak zakres operacji, wskazanie do jej przeprowadzenia, wiek pacjentki oraz jej stan ogólny. Lekarze wykonują u chorych:
- histerektomię brzuszną – to klasyczna metoda, która polega na usunięciu macicy przez przecięcie powłok brzusznych. Chirurg rozcina jamę brzuszną od spojenia łonowego do pępka (pośrodkowo) lub poprzecznie – powyżej spojenia na granicy owłosienia łonowego. Jest to najbardziej inwazyjna technika, jednak stosuje się ją w przypadku usuwania dużej macicy lub przy sporej ilości zrostów. Tego rodzaju zabieg wiąże się z dłuższym pobytem na oddziale szpitalnym oraz dłuższą rekonwalescencją. Histerektomię brzuszną przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.
- histerektomię laparoskopową – ten zabieg również wykonywany jest pod narkozą. Zamiast jednego głównego rozcięcia jamy brzusznej, chirurg wykonuje kilka mniejszych, przez które wprowadza niezbędne narzędzia oraz niewielką kamerkę. Jeśli konieczne jest przeprowadzenie histerektomii całkowitej, odciętą macicę wyjmuje się przez pochwę. Histerektomia laparoskopowa skraca czas pobytu w szpitalu oraz rekonwalescencji, jednak sam zabieg trwa dłużej niż w przypadku dostępu brzusznego.
- histerektomię przezpochwową – w przypadku dostępu pochwowego nacinanie brzucha nie jest konieczne. To najmniej inwazyjna metoda usuwania macicy, która wiąże się z niewielkim ryzykiem powikłań i krótszym czasem powrotu do pełnej sprawności. Przeciwwskazaniami do histerektomii przezpochwowej są: duża macica, konieczność usunięcia również jajników i jajowodów, zaawansowana postać endometriozy oraz zrosty po wcześniejszych zabiegach.
Warto wiedzieć, że w szczególnych przypadkach technika zabiegu może zostać zmieniona już w czasie operacji.
Usunięcie macicy – wskazania do zabiegu histerektomii
Choć z usunięciem macicy wiąże się wiele obaw, to jednak należy pamiętać, że jest to zabieg ratujący zdrowie i życie, a także poprawiający komfort funkcjonowania (w większości przypadków również życia seksualnego). Lekarze decydują się na jego wykonanie u pacjentek głównie w sytuacjach, kiedy nie ma innej możliwości leczenia. Do najczęstszych wskazań należą:
- mięśniaki macicy (jeśli objawiają się bólem oraz obfitymi, nieregularnymi krwawieniami),
- endometrioza (w tym przypadku zabieg najczęściej przeprowadza się u pacjentek po menopauzie),
- zaburzenia statyki narządu rodnego (wypadanie macicy),
- nieprawidłowe krwawienia z jamy macicy (to przesłanka do histerektomii głównie u kobiet, które już mają dzieci lub nie planują ich mieć),
- wskazania onkologiczne,
- powikłania położnicze.
Histerektomia, jak każdy zabieg operacyjny ma swoje wady i zalety. Korzyścią dla pacjentki niewątpliwie jest ustąpienie dolegliwości, które były głównym wskazaniem do usunięcia macicy (ból w podbrzuszu, zaburzenia cyklu miesiączkowego, ból podczas współżycia). Znika dyskomfort i poprawia się komfort życia. Warto zaznaczyć, że jeśli histerektomię wykonano ze wskazań onkologicznych, był to zabieg ratujący życie.
Do wad histerektomii zalicza się przede wszystkim niemożność zajścia w ciążę. W przypadku operacji z usunięciem przydatków u pacjentek automatycznie występuje menopauza wraz z towarzyszącymi jej dolegliwościami. Z tego względu lekarze często od razu po zabiegu włączają u nich hormonalną terapię zastępczą.
