USG piersi – wszystko, co powinnaś wiedzieć przed badaniem!
USG piersi to jedno z podstawowych badań obrazowych, które pozwala wykrywać nieprawidłowości w tkance gruczołowej. Jest bezbolesne, nieinwazyjne i bezpieczne, dlatego może być wykonywane nawet u bardzo młodych kobiet, pacjentek w ciąży oraz karmiących piersią. Regularne wykonywanie USG zwiększa szanse na wczesne rozpoznanie raka piersi, szybsze rozpoczęcie leczenia i skuteczniejszą terapię. Sprawdź, jak przebiega USG piersi, jak przygotować się do badania i jakie mity krążą wokół niego.
Ultrasonografia piersi umożliwia lekarzowi ocenę budowy gruczołów, wykrycie torbieli czy innych zmian, które nie zawsze są wyczuwalne podczas samobadania. Dzięki USG można nie tylko szybko i bezinwazyjnie zaobserwować zmiany w piersiach, ale także monitorować te zdiagnozowane wcześniej. Wykonywać USG piersi powinien doświadczony radiolog, chirurg lub ginekolog po odbyciu specjalnego szkolenia.
Z artykułu dowiesz się:
- Na czym polega badanie ultrasonograficzne piersi?
- Kiedy warto wykonać badanie USG piersi?
- Czego nie powinno się robić przed badaniem USG piersi?
- Jakie czynniki nie mają wpływu na przebieg USG piersi?
Na czym polega USG piersi?
USG piersi, a dokładniej USG sutka, to jedno z podstawowych i najczęściej wykonywanych badań obrazowych u kobiet. Polega na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych, które odbijając się od tkanek, tworzą obraz widoczny na monitorze aparatu. Badanie to jest całkowicie bezpieczne, ponieważ w odróżnieniu od mammografii nie wykorzystuje promieni rentgenowskich. Może być więc wykonywane niezależnie od wieku, także u kobiet ciężarnych oraz w okresie karmienia piersią.
Pamiętaj, że USG pozwala również ocenić węzły chłonne pachowe, co ma istotne znaczenie w diagnostyce chorób piersi. To bardzo ważny element w profilaktyce raka piersi, dlatego nie warto z niego rezygnować.
Jak przebiega badanie USG piersi?
Podczas badania lekarz przykłada do skóry specjalną głowicę pokrytą żelem, ułatwiającym przewodzenie fal ultradźwiękowych. Na monitorze pojawia się obraz, który pozwala ocenić budowę gruczołu piersiowego, obecność torbieli, guzków czy innych zmian. Cała procedura trwa zaledwie kilka minut, jest całkowicie bezbolesna i nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjentka może iść do domu, prowadzić samochód oraz wrócić do wszystkich swoich codziennych aktywności.
Kiedy wykonać USG piersi? Dowiedz się, kiedy warto je przeprowadzić!
Podstawą profilaktyki nowotworów jest oczywiście samobadanie piersi. Należy je więc wykonywać regularnie, najlepiej raz w miesiącu, w stałym terminie – np. 3-5 dni po zakończeniu miesiączki. Dzięki temu od razu zauważysz, jeśli pojawi się wyczuwalny palpacyjnie guz piersi. Samobadanie to jednak zbyt mało – nie zawsze jesteśmy w stanie wyczuć zmiany, które może ujawnić badanie obrazowe w obrębie piersi. W tym celu wykorzystuje się ultrasonografię.
USG piersi należy wykonywać regularnie, ponieważ pozwala ono na wczesne wykrycie zmian, które w początkowej fazie rozwoju nie dają objawów. Zaleca się, aby kobiety przed 40. rokiem życia zgłaszały się na badanie przynajmniej raz w roku. Mimo tego należy pojawiać się u lekarza za każdym razem, gdy wyczujesz u siebie guzki, zgrubienia lub zauważysz wydzielinę z brodawki sutkowej. Szczególnie ważne jest to u pacjentek obciążonych rodzinnym ryzykiem raka piersi (występowanie mutacji BRCA1 i BRCA2).
USG wykonuje się również w celu monitorowania wcześniej wykrytych zmian, oceny skuteczności leczenia lub po zabiegach operacyjnych. Pamiętaj, że badanie USG piersi zaleca się przeprowadzać w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego. Wówczas tkanka jest mniej bolesna, mniej wrażliwa na hormony oraz łatwiejsza do oceny.
Przygotowanie do badania – czego nie wolno robić przed USG piersi?
Ogromną zaletą badania USG piersi jest to, że nie wymaga ono specjalnego przygotowania. Lekarze wskazują jednak kilka zasad, których należy przestrzegać, aby przebiegło ono szybko i dało najdokładniejsze wyniki:
- w dniu badania najlepiej nie stosować balsamów ani oliwek na okolice piersi, ponieważ kosmetyki mogą zaburzać kontakt głowicy ze skórą,
- nie należy nakładać na klatkę piersiową również produktów z talkiem lub pudrem,
- warto mieć przy sobie wyniki poprzednich badań, najlepiej także w postaci zdjęć i opisów USG lub mammografii,
- dla większego komfortu lepiej założyć wygodny, dwuczęściowy strój (w przypadku sukienki będzie trzeba zdjąć ją całą).
Przed badaniem nie trzeba być na czczo ani ograniczać przyjmowania płynów czy leków.
USG piersi – ile się czeka na wynik badania?
Wynik badania USG piersi jest dostępny od razu po jego zakończeniu. Lekarz widzi obraz na monitorze w czasie rzeczywistym i na bieżąco opisuje go pacjentce. Po zakończeniu badania wręcza jej gotowy wynik w formie opisu wraz z dokumentacją zdjęciową. Dzięki temu nie trzeba czekać kilku dni czy tygodni jak bywa w przypadku niektórych innych badań obrazowych. To pozwala zaoszczędzić czas, który jest bardzo ważny w diagnostyce chorób piersi.
Obalamy mity! Co nie ma wpływu na badanie USG piersi?
Niestety wokół badań piersi narosło wiele mitów, które mogą budzić obawy i niepotrzebnie zniechęcać kobiety do regularnej profilaktyki. Czas więc je obalić, aby zapewnić panie, że USG piersi to badanie bezpieczne, szybkie i bardzo potrzebne. Oto najczęstsze z nich:
- Mit: USG piersi boli
Fakty: w rzeczywistości badanie jest całkowicie bezbolesne. Pacjentka może odczuwać jedynie chłód żelu nałożonego na skórę lub delikatny ucisk głowicy aparatu. Nie jest to jednak w żaden sposób związane z bólem.
- Mit: wielkość piersi wpływa na jakość badania
Fakty: dokładność badania zależy przede wszystkim od klasy i rodzaju sprzętu oraz doświadczenia lekarza, a nie od wielkości gruczołów piersiowych. Dzięki nowoczesnym aparatów USG możliwe jest dokładne zobrazowanie każdej piersi, niezależnie od jej rozmiaru.
- Mit: USG jest mniej dokładne niż mammografia
Fakty: badania te nie mają ze sobą konkurować, ale wzajemnie się uzupełniać. USG sprawdza się szczególnie dobrze u kobiet młodych, których piersi zbudowane są z gęstej tkanki gruczołowej. Mammografia natomiast pozwala na wykrycie zwapnień typowych dla piersi u kobiet starszych. Właśnie dlatego lekarze często zalecają wykonywanie obu badań w różnych grupach wiekowych.
- Mit: USG może być szkodliwe dla zdrowia
Fakty: badanie ultrasonograficzne wykorzystuje fale ultradźwiękowe, które są całkowicie bezpieczne dla organizmu. Nie ma tu promieniowania jonizującego, jak w przypadku prześwietleń RTG czy tomografii. Dzięki temu USG piersi można wykonywać tak często, jak jest to potrzebne – nawet u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Wiele pań decyduje się na badanie USG właśnie w celu uniknięcia napromieniowania rentgenowskiego.
Podsumowanie
USG piersi można wykonać zarówno w ramach refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i prywatnie. To prosta, bezbolesna i nieinwazyjna procedura, która uzupełnia comiesięczne samobadanie piersi i badanie palpacyjne w gabinecie ginekologicznym.
O czym warto pamiętać?
- USG piersi można wykonać również u młodych kobiet, przyszłych mam oraz karmiących piersią.
- Jeśli nie wiesz, jak często powinnaś robić USG piersi, porozmawiaj ze swoim ginekologiem.
- Jeżeli występuje u Ciebie ból piersi, zauważyłaś powiększone węzły chłonne lub z brodawki sutkowej sączy się wydzielina, zgłoś się do lekarza.
Źródła:
- B. Kozakiewicz, Podstawowe badania podmiotowe i przedmiotowe wykorzystywane w onkologii – nowotworach złośliwych narządu rodnego i raka piersi, „Borgis – Nowa Medycyna” 2003, nr 3.
- R. Dębski, Czy badanie USG może szkodzić? Przemyślenia własne, „Borgis – Postępy Nauk Medycznych” 2008, nr 4, s. 235-239.
- P. Bednarski, K. Dobruch-Sobczak, E. Chrapowicki i in., Badanie ultrasonograficzne piersi – oczekiwania chirurga, „Journal of Ultrasonography” 2015, nr 15, s. 164-171.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [08.10.2025]