Dermatolodzy tłumaczą: trądzik różowaty (rosacea) to nie defekt kosmetyczny, ale zapalna choroba skóry o przewlekłym, nawrotowym charakterze. Kolejne zaostrzenia trądziku różowatego mają wpływ na postępowanie uszkodzeń skóry i nasilanie się objawów. Dlatego ważna jest wczesna diagnoza i szybkie rozpoczęcie terapii. Jak leczyć trądzik różowaty? Który krem na trądzik różowaty wybrać?
Trądzik różowaty dotyczy 1-10 proc. populacji. Występuje głównie u dorosłych powyżej 30. roku życia. Częściej skarżą się na niego osoby z jasną karnacją. Większość chorych stanową kobiety, jednak to u mężczyzn notuje się przypadki o cięższym przebiegu. Wiele osób z trądzikiem różowatym przyznaje, że choroba negatywnie wpływa na ich samoocenę, kontakty publiczne i relacje międzyludzkie. Już pierwsze objawy trądziku różowatego powinny nas skłonić do wizyty u lekarza.
Trądzik różowaty – objawy skórne
Trądzik różowaty dotyczy głównie skóry środka twarzy – nosa, policzków, podbródka i czoła. Rzadziej zmiany pojawiają się na owłosionej skórze głowy, szyi, klatce piersiowej czy za uszami. Charakterystyczne objawy choroby to:
• zaczerwienienie;
• rumień (najpierw przemijający, a w późniejszej fazie choroby – trwały);
• poszerzone naczynia krwionośne (tzw. teleangiektazje);
• krostki;
• grudki;
• drobne guzki;
• obrzęk twarzy;
• kłucie;
• szczypanie;
• suchość.
W zaawansowanym trądziku różowatym obserwuje się guzy, krosty, pogrubienie i nierówną powierzchnię skóry oraz zmiany określane jako rhinophyma (są to miękkie guzowate twory, które zniekształcają nos).
Trądzik różowaty – objawy oczne
Część osób z trądzikiem różowatym doświadcza objawów dotyczących oczu. Chorzy skarżą się m.in. na pieczenie, kłucie, swędzenie oczu, nadwrażliwość na światło, zapalenie spojówek czy brzegów powiek.
Trądzik różowaty – przyczyny
Przyczyny trądziku różowatego są złożone i nie do końca poznane. Eksperci biorą pod uwagę zwłaszcza zaburzenia naczyniowe i niewłaściwą reakcję odpornościową.
Trądzik różowaty – przyczyny zaostrzeń
Wytypowano wiele czynników nasilających objawy trądziku różowatego. To m.in. promieniowanie ultrafioletowe, stres emocjonalny, wysiłek fizyczny, ekstremalne temperatury, wybrane pokarmy czy kosmetyki. Niekorzystnie na zmiany skórne działają też niektóre substancje oraz leki ogólne i miejscowe (np. niacyna, nitrogliceryna, kortykosteroidy, aceton, alkohol). Zaostrzenia u kobiet są również związane z przekwitaniem. Rolę odgrywają także uwarunkowania genetyczne.
Co na trądzik różowaty – leczenie
Jak leczyć trądzik różowaty? Nie istnieje jedna, uniwersalna terapia. Leczenie musi być dobrane indywidualnie, zależnie od objawów oraz czynników współistniejących (u chorych z trądzikiem stwierdza się np. miejscowe zakażenie Demodex folliculorum czy obecność bakterii Helicobacter pylori). Terapia trądziku różowatego polega na stosowaniu leków, odpowiedniej pielęgnacji oraz na unikaniu bodźców, które mogą zaostrzać zmiany skórne. Chorym polecane jest także okresowe wykonywanie zabiegów laseroterapii. Zaawansowana postać choroby (rhinophyma) może wymagać leczenia chirurgicznego. W części przypadków konieczna jest opieka okulistyczna.
Leki na trądzik różowaty
Leki na trądzik różowaty stosuje się zarówno miejscowo (mogą mieć wtedy np. postać żelu czy kremu), jak i doustnie. Leki zewnętrzne najczęściej zawierają metronidazol, kwas azelainowy czy niektóre antybiotyki. W terapii używa się także farmaceutyków doustnych, w tym metronidazolu, wybranych antybiotyków i leków z grupy retinoidów.
Trądzik różowaty – leczenie domowe
Poza farmakoterapią, osobom z trądzikiem różowatym rekomendowane jest unikanie czynników, które mogą prowokować i zaostrzać zmiany chorobowe. Chorzy powinni zatem stronić od słońca (zalecane jest stosowanie kremów z wysokim filtrem), mrozu, silnego wiatru i zmieniającej się wilgotności oraz – w miarę możliwości – od stresu.
Co na trądzik różowaty – kosmetyki i pielęgnacja
Jaki krem na trądzik różowaty wybrać? Odpowiedni będzie hipoalergiczny, łagodny dermokosmetyk z serii przeznaczonej do cery naczynkowej lub z trądzikiem różowatym. Skóra chorych jest bardzo wrażliwa. Mogą ją podrażniać mydła i szampony, wody po goleniu, środki ściągające i złuszczające, produkty do makijażu, kosmetyki perfumowane czy kremy bogate w substancje aktywne. Niekorzystnie na zmiany skórne działają również zabiegi rozgrzewające oraz z użyciem kwasów owocowych, kwasu trójchlorooctowego i salicylowego.
Trądzik różowaty – dieta
Co jeść przy trądziku różowatym? Dieta chorych nie powinna zawierać produktów, które mogłyby nasilać objawy skórne. Do takich pokarmów zalicza się zimne, bardzo gorące i ciężkostrawne potrawy. Zaostrzeniom zmian sprzyjają też ostre przyprawy, kofeina, produkty mleczne, podroby, czekolada, wanilia, sos sojowy, ocet czy niektóre owoce i warzywa. Osoby z trądzikiem różowatym nie powinny także pić alkoholu, ani palić papierosów.
Źródła:
M. Jarosz red., Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Warszawa 2016, 2017, s. 483-484
https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10068/8569 (dostęp 29.10.10)
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/lista/61459,leczenie-tradziku-rozowatego (dostęp 29.10.10)
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/lista/96181,jak-wyleczyc-tradzik-rozowaty (dostęp 29.10.10)
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74530,tradzik-rozowaty (dostęp 29.10.10)
http://www.phmd.pl/api/files/view/3511.pdf (dostęp 29.10.10)
Autorka:
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
O zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.
