O superfood, czyli żywności bogatej w cenne składniki odżywcze i korzystnie wpływającej na ludzkie zdrowie, mówi się coraz częściej. Produkty, które wchodzą w skład tej wyjątkowej grupy to niektóre świeże i suszone owoce oraz warzywa, kasze, pestki i nasiona. Wśród nich jest także słonecznik bulwiasty, nazywany karczochem jerozolimskim lub topinamburem. Do codziennego jadłospisu włączają go najczęściej diabetycy, osoby odchudzające się oraz dbające o zdrowy styl życia.
Topinambur to roślina, która z roku na rok zdobywa coraz większą popularność w kuchniach na całym świecie. Jego wyjątkowe właściwości prozdrowotne, wszechstronne zastosowanie kulinarne oraz bogactwo wartości odżywczych sprawiają, że jest chętnie wykorzystywany zarówno przez profesjonalnych szefów kuchni, jak i kucharzy-amatorów. Dowiedz się, czym jest korzeń topinamburu, jakie korzyści dla zdrowia niesie spożywanie topinamburu i jak przygotować bulwy, aby nadawały się do jedzenia.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest i jak wygląda topinambur?
- Jakie są właściwości lecznicze topinamburu?
- Jak przygotować bulwy topinamburu, żeby nadawały się do spożycia?
Topinambur – co to jest?
Topinambur (łac. Helianthus tuberosus L.), a inaczej słonecznik bulwiasty to roślina jadalna, która w XVI w. została przywieziona do Europy z terenów Ameryki Północnej. Jego oryginalna nazwa najprawdopodobniej związana jest z plemieniem rdzennych Amerykanów – Topinamboore, którzy uznawani są za pierwszych hodowców rośliny. Należy on do rodziny astrowatych i jest blisko spokrewniony ze znanym nam doskonale słonecznikiem zwyczajnym (łac. Helianthus annuus L.).
Bulwy rośliny rozwijają się w ziemi, tak jak ziemniaki czy bataty. Czas kwitnienia słonecznika bulwiastego przypada na przełom lata oraz jesieni i w zależności od warunków i odmiany topinamburu, może trwać do pierwszych mrozów. Jego charakterystyczne żółte kwiaty mogą osiągać nawet ok. 2 metry wysokości, jednak to nie one są głównym powodem popularności tej rośliny. Za ceniony i zdrowy przysmak uznaje się bulwy topinamburu mające przyjemny, lekko orzechowy smak.
Uprawa topinamburu nie jest trudna – ta roślina jadalna należy do wyjątkowo wytrzymałych i może być hodowana w różnych warunkach oraz regionach świata. Jej brązowo-fioletowe bulwy mają nie tylko wysokie walory smakowe, ale również skrywają wiele cennych właściwości, które korzystnie wpływają na zdrowie ludzkiego organizmu.
Słonecznik bulwiasty ma stosunkowo niską kaloryczność – w 100g znajduje się jedynie 72 kcal, podobnie jak w bulwach ziemniaczanych. Może być doskonałym zamiennikiem ryżu, kaszy czy makaronu w diecie odchudzającej. Ponadto topinambur zawiera błonnik pokarmowy, który pozwala zatrzymać uczucie sytości na dłużej i zmniejsza apetyt, przez co maleje chęć na podjadanie między posiłkami.
Topinambur – właściwości
Topinambur dostarcza organizmowi węglowodanów, błonnika pokarmowego, a także niedużych ilości białka oraz tłuszczu. W bulwach kryje się również mnóstwo cennych składników, takich jak potas, żelazo, magnez, wapń, fosfor, kwas foliowy, witaminy z grupy B, a także A, C, E i K.
Nie tylko w diecie odchudzającej, ale także w jadłospisie cukrzyków słonecznik bulwiasty znajduje szerokie zastosowanie. Topinambur zawiera inulinę, która wspiera mikroflorę jelitową, obniża stężenie cholesterolu LDL ("złego cholesterolu") oraz trójglicerydów we krwi. Zmniejsza także glikemię po spożyciu posiłku i przyczynia się do szybszej utraty nadmiernych kilogramów. Topinambur ma niski indeks glikemiczny, dlatego może być składnikiem diety LOW IG. Śmiało więc mogą sięgać po niego osoby odchudzające się oraz chorujące na insulinooporność.
Składniki zawarte w bulwach topinamburu (głównie potas) pomagają regulować ciśnienie tętnicze, a błonnik pokarmowy pobudza perystaltykę jelit. Jego korzystny wpływ na pracę układu pokarmowego pozwala łagodzić problemy z zaparciami oraz trawieniem. W składzie słonecznika bulwiastego znajdują się także substancje chroniące żołądek i jelita przed owrzodzeniami, które w niektórych przypadkach mogą przyczyniać się do rozwoju nowotworów.
Witamina B3 oraz magnez wspomagają pracę układu nerwowego, regulując poziom stresu oraz pozytywnie wpływają na pamięć i koncentrację.
Spożywanie topinamburu pozwala również szybciej usunąć toksyny z organizmu. Składniki w nim zawarte wiążą cząsteczki szkodliwych związków chemicznych i ułatwiają ich pozbycie się. Działa to również w przypadku alkoholu – spożycie topinamburu przyspiesza metabolizm, aby w krótszym czasie oczyścić organizm z jego pozostałości.
Niektóre źródła podają także informacje o możliwym działaniu przeciwnowotworowym topinamburu, jednak w tej kwestii wciąż trwają badania, których celem jest oficjalne potwierdzenie doniesień.
