Test PAPP-A to nieinwazyjne badanie prenatalne, które pozwala wykryć obecność ewentualnych wad genetycznych u rozwijającego się w łonie matki płodu. Test PAPP-A jest podstawowym elementem diagnostyki prenatalnej, na którą składa się pobranie krwi oraz badanie USG. Test ten wykonuje się między 11. a 13. tygodniem ciąży, czyli pod koniec I trymestru.
Badania prenatalne stanowią obecnie coraz częstszą praktykę w zakresie profilaktyki zdrowia matki i dziecka oraz monitorowania prawidłowości przebiegu ciąży. Test PAPP-A, jako przykład takiego badania, stanowi doskonałą metodę na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości i podjęcie leczenia (jeśli jest ono możliwe). Dowiedz się więcej na temat testu PAPP-A oraz pozostałych elementów diagnostyki prenatalnej.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest test PAPP-A i czy jest on obowiązkowy?
- Kiedy jest najlepszy czas na wykonanie testu PAPP-A?
- Jakie inne badania prenatalne może zlecić lekarz prowadzący ciążę?
Co to jest test PAPP-A? Czy jest obowiązkowy?
Test PAPP-A to jedno z nieinwazyjnych badań prenatalnych, na które standardowo składają się dwie procedury. Jest to USG genetyczne oraz diagnostyka laboratoryjna polegająca na pobraniu niewielkiej ilości krwi i oddanie jej do analizy. Próbkę krwi do testu PAPP-A pozyskuje się w celu określenia stężenia wskaźnika PAPP-A (pregnancy-associated plasma protein A), czyli osoczowego białka ciążowego A.
Wynik testu PAPP-A razem z badaniem USG pozwalają lekarzowi uzyskać wiele ważnych danych, na podstawie których może on ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu. Test pomaga wstępnie zidentyfikować niektóre choroby genetyczne, takie jak zespół Downa, zespół Edwardsa lub zespół Pataua.
Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów test PAPP-A powinna wykonać każda kobieta ciężarna. Dawniej był on badaniem płatnym, a refundacja testu PAPP-A przysługiwała tylko w określonych przypadkach, m.in. takich jak wiek ciężarnej (powyżej 35. roku życia), wady rozwojowe lub choroba genetyczna matki, urodzenie wcześniej dziecka z wadą genetyczną czy nieprawidłowy wynik badania USG.
Od czerwca 2024 badanie prenatalne PAPP-A, test podwójny (określenie stężenia wolnej podjednostki beta HCG i AFP) oraz ocenę poziomu estriolu można wykonać w ramach refundacji NFZ. Przysługuje ona bez wyjątku każdej kobiecie w ciąży, która posiada skierowanie od lekarza prowadzącego.
Kiedy należy wykonać test PAPP-A?
Wynik testu PAPP-A stanowi doskonałe narzędzie diagnostyczne we wczesnym wykrywaniu wad genetycznych u płodu, takich jak zespół Downa, zespół Edwardsa czy zespół Patau.
Aby uzyskać jak najbardziej wiarygodne wyniki testu PAPP-A, należy go wykonać przed rozpoczęciem 14. tygodnia ciąży. Optymalny czas na przeprowadzenie badania PAPP-A to przedział między 11. a 13. tygodniem ciąży, czyli końcówka I trymestru. Jest to oficjalne zalecenie Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. W trakcie tego okresu warto także wykonać inne nieinwazyjne badanie prenatalne – USG genetyczne. To pozwoli na precyzyjne zestawienie danych, takich jak wyniki biochemiczne testu PAPP-A oraz obraz i pomiary z USG. Dzięki temu można skutecznie określić ryzyko wystąpienia wady genetycznej u płodu.
Warto zaznaczyć, że zły wynik testu PAPP określa się w momencie, gdy wielokrotność mediany (MoM) wynosi mniej niż 0,5 jednostek przy jednoczesnym wyniku hCG większym niż 2,52 jednostki. Takie wyniki najczęściej wskazują na ryzyko wystąpienia zmian genetycznych w postaci zespołu Downa. Zespół Edwardsa oraz zespół Pataua mogą wystąpić przy wartości PAPP poniżej 0,33, natomiast zespół Turnera przy wartości około 1 jednostki MoM.
