Półpasiec to choroba, która rozwija się w wyniku reaktywacji uśpionego wirusa ospy wietrznej i może prowadzić do niebezpiecznych powikłań, takich jak np. neuralgia półpaścowa. Szczepienie przeciwko półpaścowi powinny rozważyć szczególnie osoby po 50. roku życia, ponieważ w tej grupie wiekowej ryzyko zachorowania znacznie wzrasta. Szczepionka Shingrix pozwala w wielu przypadkach uchronić się przed chorobą lub złagodzić jej przebieg i ograniczyć wystąpienie powikłań.
Shingrix, nowoczesna szczepionka przeciwko półpaścowi, od niedawna jest dostępna w Polsce. To jedyna skuteczna metoda, która pozwala zapobiec rozwojowi schorzenia i związanych z tym dolegliwości. Sprawdź, komu zaleca się szczepienie przeciw półpaścowi, gdzie dostępne są szczepionki oraz w jakich przypadkach przysługuje refundacja preparatu.
Z artykułu dowiesz się:
- Kto powinien zaszczepić się przeciw półpaścowi?
- Gdzie można kupić szczepionkę na półpasiec?
- Czy szczepionka na półpasiec Shingrix jest refundowana?
- Ile dawek szczepionki Shingrix należy przyjąć?
Szczepionka na półpasiec – co warto wiedzieć?
Półpasiec to choroba, której objawy rozwijają się, gdy dochodzi do aktywacji uśpionego w zwojach nerwowych wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV – Varicella zoster virus). Dolegliwości towarzyszące schorzeniu są bardzo uciążliwe – pęcherze, swędząca wysypka i ostry ból mogą utrudnić codzienne funkcjonowanie. Zachorowanie na półpasiec wiąże się także z ryzykiem wystąpienia groźnych powikłań, np. neuralgii półpaścowej, która wywołuje silny, przewlekły ból.
Istnieje jednak możliwość profilaktyki półpaśca – najskuteczniejszą metodą ochrony organizmu jest szczepionka. Opracowane zostały jej dwa rodzaje – Zostavax (zawiera osłabiony wirus) oraz Shingrix. Zostavax nie jest dostępny w naszym kraju, natomiast Shingrix trafił na polski rynek już w marcu 2023 r. Preparat ten nie zawiera żywego wirusa, dzięki czemu jest bezpieczniejszy dla osób z osłabionym układem odpornościowym, np. pacjentów onkologicznych, osób z HIV czy biorców przeszczepów. Zapewnia również wyższą skuteczność w zapobieganiu półpaścowi i jego powikłaniom, przekraczającą 90% u różnych grup wiekowych. Z kolei u pacjentów, którzy zachorowali na półpasiec mimo szczepienia, skraca czas trwania dolegliwości oraz zmniejsza użycie leków przeciwbólowych.
W szczepionce Shingrix znajdują się rozłożone cząsteczki wirusa, które uczą organizm rozpoznawać drobnoustroje tego rodzaju i reagować, aby powstrzymać rozwój choroby. Wzbogacono ją także w adiuwant, czyli substancję wzmacniającą poszczepienną odpowiedź odpornościową na zaaplikowany antygen.
Szczepienie na półpasiec – dla kogo?
Przyjęcie szczepionki Shingrix nie jest w Polsce obowiązkowe. Dorośli mogą zaszczepić się dobrowolnie, jednak lekarze i specjaliści w dziedzinie szczepień zalecają tego typu profilaktykę szczególnie:
- osobom w wieku 50 lat i starszym,
- osobom w wieku 18 lat i starszym, jeśli występuje zwiększone ryzyko zachorowania na półpasiec i obniżona odporność spowodowana: cukrzycą, reumatoidalnym zapaleniem stawów, przewlekłą niewydolnością nerek, przewlekłą chorobą płuc, uogólnioną chorobą nowotworową, nabytym niedoborem odporności (zakażenie wirusem HIV), Hashimoto oraz przez nieswoiste choroby zapalne jelit, schorzenia układu sercowo-naczyniowego, otyłość, astmę oskrzelową, osteoporozę czy depresję. Szczepienie wskazane bywa także u pacjentów po transplantacji w trakcie leczenia immunosupresyjnego, a także po chemioterapii czy radioterapii.
Szczepienie powinny rozważyć również osoby, które w przeszłości chorowały na półpasiec, ponieważ przechorowanie nie daje dożywotniej odporności oraz ochrony przed powikłaniami.
Szczepionka na półpasiec Shingrix – gdzie kupić i ile kosztuje?
Do szczepienia przeciw półpaścowi pacjenta kwalifikuje lekarz. Jeśli specjalista uzna, że nie ma przeciwwskazań i dana osoba może przyjąć preparat, wystawia receptę na Shingrix. Szczepionka dostępna jest w polskich aptekach, w zależności od stanów magazynowych. W przypadku zapotrzebowania farmaceuta może zamówić preparat na prośbę pacjenta. Czasami można go również zakupić w punktach szczepień w przychodniach lub placówkach medycznych oferujących usługi szczepień ochronnych. Z tego względu cena szczepionki może się różnic – zazwyczaj wynosi od ok. 750 do 1000 zł.
Warto wiedzieć, że preparat Shingrix objęty jest refundacją dla pacjentów w wieku ≥65 lat z określonych przez ministerstwo zdrowia grup ryzyka.
Przy zakupie szczepionki ważne jest, aby zadbać o właściwe warunki transportu preparatu. Shingrix powinien być przechowywany w temperaturze od 2 do 8°C, dlatego najlepiej odbierać go tuż przed planowanym szczepieniem i przewozić w specjalnej torbie termicznej.
Zasady refundacji szczepionki przeciw półpaścowi
Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 grudnia 2023 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. Urz. Min. Zdr. 2023.112) od 1 stycznia 2024 roku szczepionka Shingrix przeciw półpaścowi i neuralgii popółpaścowej dostępna jest z 50% refundacją dla pacjentów w wieku 65 lat i powyżej, jeśli występuje zwiększone ryzyko zachorowania na półpasiec. Do czynników ryzyka zalicza się schorzenia, takie jak:
- przewlekła choroba serca,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- cukrzyca,
- przewlekła choroba nerek,
- wrodzony lub nabyty niedobór odporności,
- choroba nowotworowa,
- wirus HIV,
- chłoniak Hodgkina,
- białaczka,
- szpiczak mnogi,
- reumatoidalne zapalenie stawów
- łuszczyca (również chorzy z łuszczycowym zapaleniem stawów),
- nieswoiste zapalenie jelit,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
- stwardnienie rozsiane,
- toczeń rumieniowaty układowy.
Refundacja przysługuje także pacjentom po przeszczepieniu narządu miąższowego oraz z immunosupresją jatrogenną. Jedna dawka szczepionki po refundacji kosztuje wówczas 375,53 zł.
