Stres a wypadanie włosów. Czym jest łysienie psychogenne i jak zniwelować jego skutki?
W dzisiejszym zabieganym świecie stres stał się nieodłącznym elementem naszego życia. Codzienna presja i lęk, których doświadczamy, mogą negatywnie wpływać na nasze zdrowie, nie tylko psychiczne, ale również fizyczne. Jednym z widocznych objawów przewlekłego stresu jest nadmierne wypadanie włosów, prowadzące do tzw. łysienia psychogennego. Osoby, które borykają się z wypadaniem włosów ze stresu, mogą doświadczać wielu negatywnych emocji z tym związanych, które nierzadko przekładają się na zaniżoną samoocenę i utrudnione funkcjonowanie w społeczeństwie.
W tym artykule omówimy, czym jest stres i jak wpływa na skórę oraz włosy. Wyjaśnimy, na czym polega łysienie psychogenne oraz jakie są objawy, przyczyny i rodzaje nadmiernego wypadania włosów ze stresu. Przedstawimy sposoby na radzenie sobie ze stresem, które mogą pomóc powstrzymać wypadanie włosów. Podpowiemy także, co można zrobić, by przyspieszyć odzyskanie pięknej i gęstej fryzury. Dowiedz się więcej!
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest stres?
Stres jest nieswoistą reakcją organizmu na wszelkie stawiane mu wyzwania. Źródłem stresu mogą być:
- czynniki środowiskowe (np. powódź, huragan, trzęsienie ziemi),
- czynniki społeczne (np. przeludnienie, epidemie, bezrobocie),
- czynniki psychologiczne (np. zmiana sytuacji życiowej, śmierć bliskiej osoby, utrata pracy).
Czynniki wyzwalające stres określa się mianem stresorów. Sam stres nie jest zjawiskiem negatywnym. Niektóre sytuacje, choć stresujące, są naturalne i mobilizują do działania. Niebezpieczeństwo stanowi stres przewlekły, utrzymujący się przez dłuższy czas. W jego wyniku dochodzi do wyczerpania organizmu na skutek ciągłego podwyższonego napięcia, co w efekcie prowadzi do osłabienia, zmęczenia, braku odporności na choroby i bardzo często do zaburzeń psychicznych.
Jak stres wpływa na skórę?
Na przełomie XIX i XX wieku pojawiły się pierwsze próby uwzględnienia roli czynników psychologicznych w chorobach skóry. Zwrócono uwagę na fakt, iż czynniki psychiczne mogą odegrać znaczącą rolę w zaostrzeniu bądź wywołaniu procesów chorobowych skóry, w tym skóry głowy.
Obecnie w badaniach szeroko wskazuje się, że intensywny, nadmierny stres, utrzymujący się przez dłuższy czas ma istotny związek z wystąpieniem i przebiegiem wielu chorób skóry. Pacjenci z problemami dermatologicznymi takimi jak
- łuszczyca,
- atopowe zapalenie skóry,
- świerzbiączka guzkowa,
- pokrzywka,
- liszaj płaski,
- bielactwo,
- nadmierna potliwość,
- wyprysk potnicowy,
- opryszczka nawracająca
podkreślali niekorzystny wpływ stresujących wydarzeń życiowych na przebieg ich choroby. Dowiedziono także, że przewlekły stres i wypadanie włosów również mogą być ze sobą powiązane.
Stres i jego rola w wypadaniu włosów: oblicza łysienia
Stres i związany z nim wysoki poziom kortyzolu to istotny problem dla naszych włosów. Proces utraty włosów z powodu stresu często określany jest jako łysienie psychogenne.
W przebiegu łysienia psychogennego dochodzić może do różnych zaburzeń dotyczących fazy wzrostu włosa, np. do przedwczesnego przejścia włosów do fazy spoczynku. Oprócz tego mogą wystąpić stan zapalny mieszków włosowych czy ogólne osłabienie struktur włosa.
Pacjenci, u których do wypadania włosów doprowadził stres emocjonalny, mogą borykać się z łysieniem różnego typu. Zwykle w kontekście wypadania włosów spowodowanego wysokim poziomem stresu mówi się o jednym z trzech rodzajów łysienia. Są to:
- łysienie telogenowe – w przypadku łysienia telogenowego znaczny stres powoduje, że duża liczba mieszków włosowych przechodzi w fazę spoczynku. W ciągu kilku miesięcy dotknięte chorobą włosy mogą nagle wypaść podczas zwykłego czesania lub mycia;
- trichotillomania – to nieodparta potrzeba wyrywania włosów ze skóry głowy, brwi lub z innych obszarów ciała. Wyrywanie włosów może być sposobem na radzenie sobie z negatywnymi lub niewygodnymi uczuciami, takimi jak stres, napięcie, samotność, nuda lub frustracja;
- łysienie plackowate – uważa się, że przyczyną łysienia plackowatego jest wiele czynników, w tym prawdopodobnie silny stres. W przypadku łysienia plackowatego układ odpornościowy organizmu atakuje mieszki włosowe, powodując wypadanie włosów.
Niekiedy w badaniach wspomina się także, że stres może być jednym z czynników powodujących łysienie androgenowe.
Jakie są oznaki wypadania włosów spowodowanego stresem?
Wypadanie włosów spowodowane stresem w wyniku łysienia telogenowego jest zwykle nagłe, rozproszone i tymczasowe. Większość osób cierpiących na tego rodzaju utratę włosów zauważy nagłe wypadanie kosmyków dwa lub trzy miesiące po stresującym wydarzeniu. Wypadanie jest rozproszone, co oznacza, że włosy wypadają na całym ciele, a nie w poszczególnych miejscach.
Ogniska łysienia plackowatego mają najczęściej nieregularny kształt, są pozbawione włosów, a skóra pozostaje niezmieniona chorobowo. Najczęściej zmiany lokalizują się w okolicy potylicznej i czołowo-ciemieniowej.
W przypadku trichotillomanii pacjenci skupiają się często na konkretnych włosach, o określonej strukturze, długości lub w wybranym kolorze. Część osób zwraca uwagę na nieprzyjemne odczucia (np. napięcia) poprzedzające wyrywanie włosów. Nierzadko wyrywanie włosów jest częstsze w przypadku zmniejszonej aktywności ogólnej, np. podczas oglądania telewizji, czytania książki lub bezczynnego leżenia.
W łysieniu androgenowym u mężczyzn można zaobserwować charakterystyczne cofnięcie się linii włosów, czyli tzw. zakola. Ponadto występuje nadmierne wypadanie włosów na czubku głowy. U kobiet zaś obserwuje się wyraźne przerzedzenie włosów na całej głowie, głównie na jej szczycie.
Jak powstrzymać wypadanie włosów od stresu?
Dobrą wiadomością jest, że sytuacja wypadania włosów pod wpływem stresu jest zwykle przejściowa. Po usunięciu czynnika stresogennego włosy utracone zwykle odrastają samoistnie. Proces ten jednak może być powolny – może zająć nawet rok. Oto praktyczne wskazówki, jak zaradzić wypadaniu włosów ze stresu!
Utrzymuj zdrową dietę
Prawidłowa, zbilansowana dieta wpływa pozytywnie zarówno na włosy, jak i na całe ciało. Upewnij się, że jesz dużo owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych, zdrowych tłuszczów i chudego białka. To ostatnie jest szczególnie ważne, gdyż białko stanowi budulec włosów. Zdrowe źródła białka obejmują drób (np. kurczak i indyk), komosę ryżową, jaja, ryby i produkty sojowe, takie jak tofu.
Wesprzyj dietę odpowiednią suplementacją
Szybki, stresujący tryb życia często nie sprzyja utrzymaniu właściwego sposobu żywienia. W takiej sytuacji możesz rozważyć zażywanie suplementów diety. Na rynku jest dostępnych wiele produktów zawierających składniki wspomagające prawidłowy wzrost nowych kosmyków. Pamiętaj, że suplementacja na włosy powinna być odpowiednio dobrana do Twoich potrzeb i wspomagać uzupełnienie rzeczywistych niedoborów witamin i minerałów. Dlatego przed jej zastosowaniem warto to omówić z lekarzem lub farmaceutą.
Wypróbuj miejscowe preparaty i kosmetyki na porost włosów
Oprócz suplementów mamy do wyboru dermokosmetyki, które mogą pomóc w odbudowie i wzroście kosmyków. Na rynku są dostępne produkty na porost włosów oraz przeciw wypadaniu włosów, takie jak szampony, żele, maski, odżywki, ampułki, sera.
Zadbaj o odpowiednią ilość snu
Wysoki poziom stresu może zakłócać regularne wzorce snu, co dodatkowo pogarsza kondycję włosów. Jeśli masz trudności z zasypianiem, zadbaj o właściwą higienę snu. Kładź się i wstawaj o tej samej porze, wykonuj tę samą wieczorną rutynę, która pomoże Ci się zrelaksować. Śpij w chłodnym, ciemnym pokoju i unikaj korzystania z ekranów co najmniej godzinę przed snem.
Wypracuj prawidłowe nawyki zarządzania stresem
Jeśli chcesz pozbyć się problemu łysienia psychogennego, musisz znaleźć takie techniki radzenia sobie ze stresem, które będą dla Ciebie skuteczne. Odrost włosów może nastąpić dopiero po usunięciu lub zniwelowaniu negatywnego wpływu czynnika stresowego. Żeby sobie pomóc, możesz wypróbować np. jogę, medytację, ćwiczenia głębokiego oddychania, prowadzenie dziennika, spędzanie czasu na świeżym powietrzu. O zdrowie psychiczne pomoże Ci też zadbać konsultacja ze specjalistą: psychologiem, psychoterapeutą bądź psychiatrą.
Używaj odpowiednich produktów do stylizacji
Podczas gdy mieszki włosowe regenerują się po utracie włosów spowodowanej stresem, możesz użyć określonych produktów do stylizacji, aby uzyskać wrażenie pełniejszej fryzury. Wiele z nich poza optycznym zwiększeniem objętości włosów także regeneruje, nawilża i pielęgnuje włosy.
Masuj skórę głowy
Innym sposobem, aby pomóc skórze głowy powrócić do pożądanego stanu, jest jej masaż. Nie tylko wpłynie on pozytywnie na kondycję włosów, ale też odpręży i zrelaksuje.
Podsumowanie
Współczesny zabiegany styl życia często wiąże się z chronicznym stresem, który negatywnie wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale również na fizyczny wygląd. Jest on też jednym z czynników wypadania włosów, dlatego często mówi się w tym kontekście o zjawisku łysienia psychogennego. Z powodu stresu włosy stają się słabe, łamliwe, a ich cykl wzrostu zostaje zaburzony.
Jednym z ważniejszych czynników pozwalających powstrzymać wypadanie włosów ze stresu jest pozbycie się lub zniwelowanie negatywnego wpływu czynnika stresowego na nasze życie. Pomocne tutaj może być np. skorzystanie z technik relaksacyjnych, takich jak praktykowanie jogi, medytacji, ćwiczenie głębokiego oddychania. Sprzyjać w odbudowie włosów mogą też odpowiednia liczba snu i właściwa dieta. W przypadku problemu ze zbilansowaniem posiłków można rozważyć włączenie odpowiednio dobranej suplementacji na włosy.
Warto pamiętać, że wypadanie włosów może wynikać nie tylko ze stresu, ale również towarzyszyć różnym chorobom. Wszelkie wątpliwości związane ze swym stanem zdrowia należy skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, dermatologiem lub trychologiem, którzy mogą zlecić dodatkowe badania, zalecić zakup produktów do odpowiedniej pielęgnacji włosów oraz omówić ewentualne metody leczenia schorzenia.
Źródła:
- A. Grygorczuk, Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, „Via Medica” 2008, t. 5, nr 3, s. 111–115.
- D.K. Hall-Flavin, Can stress cause hair loss?, Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/expert-answers/stress-and-hair-loss/faq-20057820 (dostęp: 16.05.2024).
- Health for Hair, Wynik testu, https://biomedika.com.pl/wp-content/uploads/2023/07/apw-H4H-przykladowy-wynik.pdf (dostęp: 16.05.2024).
- I. Makowska, Trichotillomania u dzieci i młodzieży, „Dermatologia po Dyplomie” 2020, nr 2, https://podyplomie.pl/dermatologia/34204,trichotillomania-u-dzieci-i-mlodziezy (dostęp: 16.05.2024).
- J. Maciejewska, Łysienie plackowate, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/170798,lysienie-plackowate (dostęp: 16.05.2024).
- K. Stachowicz, H. Domin, B. Szewczyk, Stres jako zagrożenie środowiskowe – jak sobie z nim radzić, „Wszechświat”, t. 123, nr 1–3, s. 38–45.
- L. Brzezińska-Wcisło i in., Łysienie androgenowe kobiet i mężczyzn. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, „Przegląd Dermatologiczny” 2018, nr 105, s. 1–18.
- M. Kieć-Świerczyńska i in., Rola czynników psychologicznych i zaburzeń psychicznych w chorobach skóry, „Medycyna Pracy” 2006, t. 57, nr 6, s. 551–555.
- S. Pietiläinen, How to Regain Hair Loss from Stress: 8 Effective Treatments, Hairlust, https://hairlust.com/blogs/blog/how-to-regain-hair-loss-from-stress (dostęp: 16.05.2024).
Autorka
Magdalena Merchut-Faron – specjalistka ds. rozwoju treści, absolwentka kierunków edytorstwo i zarządzanie informacją na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przywiązuje dużą wagę do utrzymania wysokiej jakości zarówno merytorycznej, jak i stylistycznej przygotowywanych tekstów. Miłośniczka kawy, zdrowego stylu życia i długich spacerów.
Artykuł sponsorowany
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [15.04.2025]