W świecie grzybów jadalnych nie tylko pieczarki i boczniaki zasługują na uwagę. Coraz większą popularność zyskują również mało znane gatunki grzybów hodowlanych, które mogą zaskoczyć wyjątkowym smakiem, aromatem i korzystnymi dla zdrowia właściwościami. Warto je poznać, by wzbogacić swoją kuchnię i zadbać o swoje samopoczucie. Jednym z grzybów, które możesz hodować we własnym domu jest soplówka jeżowata – ceniona ze względu na prozdrowotne działanie i łagodny smak.
Soplówka jeżowata, nazywana również lwią grzywą, to grzyb jadalny, który od wieków stosowany jest we wschodniej medycynie ludowej. Ma niezwykle oryginalny wygląd – przypomina lwią grzywę lub długą jasną brodę, a także szereg cennych dla zdrowia właściwości. Sprawdź, czym jest i jak wygląda soplówka jeżowata oraz jak najlepiej wykorzystać jej działanie. Podpowiadamy także, kto nie powinien po nią sięgać.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest soplówka jeżowata i jakie są jej prozdrowotne właściwości?
- Jak wykorzystuje się soplówkę jeżowatą ze względu na jej właściwości prozdrowotne?
- Jakie są przeciwwskazania do stosowania soplówki jeżowatej?
Soplówka jeżowata – właściwości i działanie
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus) to pasożytniczy gatunek grzyba z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae). Nie jest jednak uciążliwy dla natury – najczęściej rozwija się na starych, mocno osłabionych drzewach lub martwym drewnie. Spotkać go można w lasach liściastych na dolnej części pni dębów, buków oraz drzew owocowych – jabłoni i orzecha włoskiego.
Ten drzewny grzyb naturalnie występuje na terenie Ameryki Północnej, Europy (również w Polsce) i Azji. Warto jednak wiedzieć, że jest on bardzo rzadki, dlatego znajduje się pod ścisłą ochroną gatunkową i został umieszczony na czerwonej liście roślin i grzybów. Soplówce jeżowatej nadano status E-wymierający – zaliczana jest do gatunków krytycznie zagrożonych wymarciem. Badacze uważają, że przy obecnych czynnikach zagrożenia, przetrwanie soplówki jeżowatej w naturalnych warunkach jest mało prawdopodobne.
Soplówka jeżowata może mieć średnicę 5-40 cm i najczęściej przytwierdzona jest do drzewa boczną częścią. Ma kulisty kształt i pokrywają ją puszyste strzępki, układające się podobnie do lwiej grzywy. Stąd też inna nazwa soplówki jeżowatej – Lion’s Mane. W krajach azjatyckich grzyb ten nosi miano Yamabushitake (kapłan górski) lub Hou Tou Gu (głowa małpy).
Kolor soplówki jeżowatej zależny jest w dużej mierze od jej wieku. Młode osobniki są białe, następnie nabierają kremowego odcienia, z upływem czasu stają się sinożółte. Stare owocniki soplówki mają pomarańczowo-brązowawą barwę.
Jak się okazuje, soplówka jeżowata ma nie tylko oryginalny wygląd, ale również bardzo przyjemny smak i właściwości lecznicze. Badania potwierdziły, że grzyb jest źródłem substancji, które wykazują pozytywny wpływ na organizm ludzki. Soplówka jeżowata zawiera hericenony i kilkanaście typów erinacyn – to związki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Ich główną zaletą jest pobudzanie produkcji czynnika wzrostu nerwów (ang. Nerve Growth Factor – NGF), który przyspiesza wzrost neuronów, a tym samym wspiera pracę mózgu.
Inne cenne substancje zawarte w soplówce jeżowatej to:
- polisacharydy (w tym także beta-glukan),
- kwasy tłuszczowe,
- aminokwasy,
- minerały (m.in. potas, fosfor, cynk, selen, żelazo),
- witaminę D3.
To dzięki nim wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych i znajduje medyczne zastosowanie. Soplówka jeżowata od wieków wykorzystywana była w medycynie chińskiej jako surowiec wspierający pracę układu pokarmowego i nerwowego. Uważano, że poprawia koncentrację i pozytywnie oddziałuje na zdrowie psychiczne, a ponadto zapobiega rozwojowi chorób układu pokarmowego.
Zawarta w soplówce witamina D wzmacnia naturalną odporność organizmu i ułatwia wchłanianie wapnia oraz fosforu z przewodu pokarmowego. Korzystnie wpływa także na stan zębów i kości, dlatego nie powinno zabraknąć jej w codziennej diecie.
Chociaż soplówka jeżowata znajduje się na liście zagrożonych wymarciem gatunków grzybów, to jednak można ją legalnie hodować. Niektóre sklepy ogrodnicze i zielarskie oferują specjalne zestawy do domowej uprawy grzybów.
Z upraw przemysłowych pochodzą również grzyby, z których produkuje się suplementy diety. Dostępne są w aptece bez recepty i występują w postaci kapsułek, tabletek oraz proszków do rozpuszczania w płynie. Dzięki temu każdy, kto chce się przekonać, jak działa soplówka, może przyjmować suplement diety w swojej ulubionej formie.
Na co stosować soplówkę jeżowatą?
Po soplówkę jeżowatą mogą sięgać osoby, które potrzebują naturalnego pobudzenia do wykonywania codziennych zadań. Sproszkowaną soplówkę można stosować do przygotowania specjalnego porannego napoju. Dostarcza dużej dawki energii, szczególnie pity z kawą. Oprócz przyrządzenia grzybowej kawy, proszek można dodać również do wody lub soku.
Dzięki właściwościom stymulujących wzrost komórek nerwowych soplówka jeżowata chroni organizm przed rozwojem demencji i innych schorzeń neurodegeneracyjnych. Może być stosowana jako wsparcie w leczeniu choroby Alzheimera i Parkinsona.
Soplówka jeżowata lub proszek ze zmielonego grzyba pomaga ustabilizować poziom cukru we krwi i obniża poziom LDL (tzw. „złego cholesterolu”). Soplówka zmniejsza również ryzyko rozwoju choroby wrzodowej, dlatego można skonsultować z lekarzem stosowanie jej jako elementu profilaktyki.
Coraz częściej mówi się o właściwościach soplówki w kontekście zapobiegania rozwojowi chorób cywilizacyjnych. Wciąż prowadzone są badania naukowe w kierunku jej działania przeciwnowotworowego.
