Skaling zębów – co to jest i na czym polega? Jakie są wskazania do zabiegu?
Dbanie o zęby i dziąsła to nie tylko szczotkowanie i nitkowanie. O ile płytkę nazębną można usunąć za pomocą szczoteczki, to jednak z kamieniem nazębnym jest znacznie trudniej. Zalegający osad przyczynia się do rozwoju stanów zapalnych, krwawienia dziąseł, a w dłuższej perspektywie także odsłaniania szyjek zębowych. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na to, żeby się go pozbyć. W gabinecie stomatologicznym można wykonać piaskowanie zębów lub skaling.
Skaling zębów to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów stomatologicznych, który jest ważnym elementem profilaktyki chorób jamy ustnej. Polega na usunięciu kamienia nazębnego, który gromadzi się na powierzchni szkliwa, prowadząc do rozwoju poważnych schorzeń przyzębia. Sprawdź, kiedy warto zdecydować się na skaling i jakie są główne wskazania do jego przeprowadzenia. Podpowiadamy, jak wygląda zabieg i dlaczego jest niezbędny dla zdrowia jamy ustnej.
Z artykułu dowiesz się:
- Na czym polega skaling zębów?
- Jakie są rodzaje skalingu?
- Jak zapobiec odkładaniu się płytki nazębnej i tworzeniu kamienia nazębnego?
Co to jest skaling zębów?
Skaling jest jedną z metod usuwania kamienia nazębnego. Wykonują go wyłącznie dentyści oraz dyplomowani higieniści stomatologiczni w gabinetach. Skaling zalicza się do podstawowych zabiegów profilaktycznych, przeprowadzanych zarówno w celu poprawy estetyki uśmiechu, jak i w trosce o zdrowie dziąseł oraz całej jamy ustnej.
Kamień nazębny to zmineralizowana płytka bakteryjna, która gromadzi się na zębach w wyniku niewłaściwej higieny, a także ze względu na indywidualne predyspozycje (skład śliny, nawyki żywieniowe). Co ciekawe, powstaje on już po kilkudziesięciu godzinach od niedokładnego umycia zębów. W jego skład wchodzą składniki śliny, bakterie, które przyczyniają się do rozwoju próchnicy, złuszczone fragmenty nabłonka dziąseł oraz resztki jedzenia.
Kamień nazębny jest znacznie twardszy niż płytka, dlatego nie ma możliwości, aby usunąć go przy pomocy szczoteczki, irygatora czy nici dentystycznej. Tworzy na powierzchni zębów nieestetyczny osad, który ciemnieje pod wpływem palenia papierosów, a także picia kawy i czarnej herbaty.
O usuwaniu kamienia nazębnego powinno się pamiętać nie tylko ze względów estetycznych. Złogi przyczyniają się do osłabienia kondycji dziąseł. Bakterie wywołują stany zapalne, krwawienie i są głównym czynnikiem rozwoju paradontozy. Skaling zębów usuwa widoczny kamień i minimalizuje ryzyko chorób przyzębia.
Systematyczne wykonywanie skalingu (najlepiej 1-2 razy w roku) zalecane jest przez stomatologów jako część rutynowej profilaktyki. Warto jednak pamiętać, że skaling to nie wszystko. Żeby zadbać o zdrowie zębów i dziąseł niezbędne są również codzienne domowe elementy higieny jamy ustnej. Regularne szczotkowanie, nitkowanie zębów i płukanie ust specjalnym płynem pozwoli utrzymać efekty zabiegu na dłużej.
Jak usunąć kamień nazębny w gabinecie stomatologicznym?
Zabieg usuwania kamienia nazębnego może być przeprowadzony na różne sposoby. Najpopularniejszymi metodami są piaskowanie zębów oraz skaling. W gabinetach stomatologicznych wykonuje się następujące rodzaje skalingu:
- skaling tradycyjny – tę technikę wykorzystuje się obecnie coraz rzadziej, ponieważ wymaga dużego nakładu pracy oraz jest mniej dokładna niż nowsze sposoby. Stomatolog lub higienistka stomatologiczna usuwa kamień nazębny przy pomocy skalera ręcznego, kiretów, sierpów, motyczek i wielu innych narzędzi manualnych.
- skaling mechaniczny – jest bardzo powszechnie wykonywany w gabinetach stomatologicznych. Polega na usunięciu kamienia nazębnego za pomocą specjalnego wiertła typu frez. Kawałki kamienia odłamują się od szkliwa i można je usunąć poprzez odessanie lub płukanie.
- skaling chemiczny – specjalista nakłada na zęby 30-procentowy roztwór perhydrolu, który rozpuszcza złogi, a pozostałości wypłukuje strumieniem wody pod ciśnieniem.
- skaling laserowy – to jeden z nowoczesnych sposobów na usunięcie kamienia nazębnego. Złogi likwiduje się przy pomocy lasera, dlatego czas trwania zabiegu skalingu jest znacznie krótszy. Jest to również dokładna metoda walki z kamieniem nazębnym i znacznie skuteczniejsza niż ręczna czy mechaniczna.
- skaling dźwiękowy – stomatolog usuwa kamień nazębny, wykorzystując fale dźwiękowe o częstotliwości 6-8 kHz.
- skaling ultradźwiękowy – technika ta wykorzystuje fale dźwiękowe o wysokich częstotliwościach. Usuwanie kamienia nazębnego tą metodą jest szybkie i dokładne, dlatego wiąże się z mniejszym dyskomfortem dla pacjenta.
W zależności od miejsca, w którym odkłada się kamień nazębny, stomatolog może wykonać skaling naddziąsłowy lub poddziąsłowy. Skaling naddziąsłowy obejmuje usunięcie kamienia z koron zębów znajdujących się nad linią dziąseł, natomiast poddziąsłowy to eliminacja kamienia z kieszonek dziąsłowych.
Sam zabieg skalingu jest zazwyczaj bezbolesny, chociaż niektórzy mogą odczuwać dyskomfort. Najczęściej są to osoby, które mają wrażliwe zęby lub na co dzień nie dbają odpowiednio o higienę jamy ustnej. W takich przypadkach dentysta może zdecydować o zastosowaniu znieczulenia miejscowego, żeby zapewnić pacjentowi komfort podczas zabiegu. Po zakończeniu skalingu, specjalista poleruje zęby, aby wygładzić ich powierzchnię i zmniejszyć podatność na ponowne odkładanie się kamienia.
Regularne usuwanie kamienia nazębnego polecane jest nie tylko osobom dorosłym, ale również dzieciom. O konieczności przeprowadzenia zabiegu z pewnością poinformuje rodziców stomatolog, dlatego należy zgłaszać się z dzieckiem na przegląd 1-2 razy w roku.
Warto wiedzieć, że każdemu pacjentowi objętemu ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje raz w roku refundowany skaling w ramach kontraktu z NFZ.
Jak uniknąć gromadzenia się kamienia nazębnego?
Żeby uniknąć tworzenia złogów kamienia na powierzchni zębów, należy pamiętać o dokładnej higienie jamy ustnej. Obejmuje ona zarówno szczotkowanie zębów przynajmniej dwa razy dziennie – po śniadaniu i przed snem, jak i nitkowanie przestrzeni międzyzębowych oraz płukanie ust specjalnym płynem.
Najlepsze efekty daje czyszczenie zębów pastą z fluorem, który wzmacnia szkliwo i wspiera jego remineralizację. Z kolei płyny antybakteryjne do higieny jamy ustnej zapobiegają tworzeniu się płytki nazębnej.
Dodatkowo warto ograniczyć także spożycie cukrów, które sprzyjają rozwojowi bakterii w jamie ustnej. Słodzone napoje najlepiej zastąpić czystą wodą, a słodycze świeżymi owocami. To ograniczy namnażanie drobnoustrojów odpowiedzialnych za tworzenie kamienia nazębnego.
Podsumowanie
Systematyczne usuwanie kamienia nazębnego to jeden z elementów profilaktyki rozwoju chorób przyzębia oraz próchnicy. W zależności od indywidualnych predyspozycji warto wykonywać skaling 1-2 razy w roku. Złogi kamienia są główną przyczyną paradontozy oraz nieświeżego oddechu, dlatego powinny być regularnie usuwane. Jeśli masz pytania odnośnie technik skalingu lub innych metod pozbywania się kamienia, skonsultuj się ze swoim lekarzem stomatologiem. Podpowie, który rodzaj skalingu najlepiej wykonać w Twoim przypadku oraz przeprowadzi instruktaż higieny jamy ustnej.
Źródła:
- M. Kacprzak, Skalery dźwiękowe i ultradźwiękowe oraz ich zastosowanie, „Borgis – Nowa Stomatologia” 2001, nr 2, s. 37-39.
- S. Shamsa, A. Piróg, A. Turska-Szybka i in., Skuteczność usuwania płytki nazębnej u dzieci z uzębieniem mlecznym, stałym i mieszanym, „Borgis – Nowa Stomatologia” 2013, nr 3, s. 103-108.
- G. Goncerz, W. Eliasz, Skaling i wygładzenie powierzchni korzeni stosowane z metodami pomocniczymi lub bez nich w niechirurgicznym leczeniu przewlekłego zapalenia przyzębia. Wytyczne American Dental Association, „Medycyna Praktyczna. Stomatologia” 2016, nr 4, s. 17-19.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [12.09.2024]