Sezon na insekty otwarty. Co na ukąszenia jest najbardziej skuteczne?
Ukąszenia owadów mogą wywoływać nieprzyjemne dolegliwości. Należą do nich głównie świąd, pieczenie i zaczerwienienie. Zdarza się, że są one bardzo uciążliwe, a niekiedy nawet niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak postępować przy ukąszeniu owadów oraz co stosować na objawy nimi wywołane.
Na ukąszenia owadów jesteśmy narażeni szczególnie latem, ponieważ wysoka temperatura sprzyja ich aktywności. Zimą zapadają w sen zimowy, aby przetrwać. Dlatego możemy nieco od nich odsapnąć. Jednak już wczesną wiosną powinniśmy pomyśleć o tym, jak zabezpieczyć się przed ukąszeniami owadów oraz uzupełnić apteczkę w preparaty, które łagodzą nieprzyjemne objawy.
Z artykułu dowiesz się:
Ukąszenia – poznaj wroga z bliska
Z latem najbardziej kojarzą nam się ukąszenia komarów. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że nie jest to jedyne zagrożenie. W parkach, lasach, na łąkach, a niekiedy też w mieszkaniu, spotkać możemy szereg innych owadów. Stworzenia te gryzą człowieka z różnych powodów. Najczęściej dlatego, że żywią się krwią. Ale nie tylko. Ukąszenia są też mechanizmem obronnym. Dlatego niektóre owady nie atakują nas, dopóki nie poczują się zagrożone.
W letnich miesiącach jesteśmy narażeni na ukąszenia owadów, takich jak:
- błonkoskrzydłe,
- komarowate,
- meszki,
- muchy końskie,
- pchły,
- mrówki.
Nie można zapomnieć, że nieprzyjemne objawy mogą wywołać również pajęczaki. Ich najbardziej znanym przedstawicielem w kontekście zagrożenia dla człowieka są kleszcze.
Owady błonkoskrzydłe
Do tej grupy zalicza się aż 153 tysiące gatunków. Jednak w Polsce jesteśmy narażeni głównie na:
- osy,
- pszczoły,
- szerszenie,
- mrówki.
Ukąszenia owadów błonkoskrzydłych następują wyłącznie w sytuacji zagrożenia. Szczególnie niebezpieczne jest zbliżanie się do ich gniazd. Ale owady te przebywają również w pobliżu kwitnących kwiatów, owoców i słodkiego jedzenia. Atak może sprowokować również wykonywanie gwałtownych ruchów w pobliżu osy, pszczoły lub szerszenia.
Szczególną ostrożność powinny zachować osoby uczulone na jad owadów błonkoskrzydłych. Objawy alergii mogą być na tyle nasilone, że stanowią zagrożenie dla zdrowia lub życia. Dlatego po ukąszeniu alergikom należy zapewnić natychmiastową pomoc lekarską.
Owady z rodziny komarowatych
Do rodziny komarowatych należą znane wszystkim komary. Znane jest aż 3500 gatunków tych owadów z czego większość występuje tylko w warunkach tropikalnych. W Polsce występuje tylko 47 z nich. Można je spotkać na terenie całego kraju, ale szczególnie dokuczliwe są na terenach wilgotnych i w pobliżu zbiorników wodnych. Dzieje się tak, ponieważ samice komara składają jaja w wodzie.
Aby doszło do ugryzienia komarów, owady te nie muszą czuć się zagrożone. Przyczyną ataku jest potrzeba zdobycia krwi, ponieważ obecne w niej białka są potrzebne samicom do złożenia jaj. Komary lokalizują człowieka po zapachu. Szczególnie wrażliwe są na pot oraz wydychany dwutlenek węgla.
Co na ukąszenia sprawdzi się najlepiej?
Ukąszenia owadów są przyczyną pojawienia się nieprzyjemnych objawów. Podczas ukłucia ślina komara przedostaje się pod skórę, co powoduje wydzielanie histaminy i skutkuje reakcją układu odpornościowego. W miejscu ukąszenia:
- powstaje zaczerwienienie skóry,
- obecna jest opuchlizna,
- pojawia się uporczywy świąd,
- powstaje bąbel.
Nieco inne objawy występują po ugryzieniu osy. Jako pierwszy pojawia się silny ból, któremu towarzyszy pieczenie. Obecne są także miejscowy obrzęk i odczyn zapalny. Użądlenie pszczoły skutkuje podobnymi dolegliwościami z tą różnicą, że w ciele pozostaje żądło.
Nieprzyjemnych objawów można pozbyć się w prosty sposób. Latem domową apteczkę należy wyposażyć w maść na ukąszenia komarów, os i pszczół, która łagodzi swędzenie, hamuje działanie histaminy, zmniejsza obrzęk i łagodzi podrażnienia.
Bez recepty dostępna jest też maść na ukąszenia z hydrokortyzonem. Specyfik działa przeciwświądowo, przeciwzapalnie, a dodatkowo obkurcza naczynia krwionośne.
Na ukąszenia owadów można wypróbować również leki przeciwhistaminowe doustne. Łagodzą one pokrzywkę i świąd, co przynosi wyraźną ulgę w dolegliwościach. Tego typu preparaty można podać osobie, u której po ukąszeniu owadów pojawiła się duża reakcja miejscowa.
Ukąszenia owadów a wstrząs anafilaktyczny
Zdarza się, że po ukąszeniu owada dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego. Jest to nagła reakcja nadwrażliwości organizmu. Jego objawy to:
- zmiany skórne (pokrzywka i wysypka),
- nagłe osłabienie,
- zawroty głowy,
- trudności z oddychaniem,
- szybkie bicie serca,
- opuchlizna (szczególnie niebezpieczna jest opuchlizna w obrębie twarzy),
- wymioty i bóle brzucha,
- utrata przytomności,
- spadek ciśnienia tętniczego krwi.
Duże nasilenie wstrząsu anafilaktycznego może spowodować zgon. Dlatego osoby uczulone na jad owada powinny być zabezpieczone w odpowiednie leki. Środkiem pierwszego rzutu jest adrenalina.
Podsumowanie
W miejscu ukąszenia owada pojawiają się nieprzyjemne objawy – świąd, pieczenie, zaczerwienienie, obrzęk. Przyczyniają się do obniżenia komfortu, dlatego warto znać skuteczne sposoby na ukąszenia. Apteczkę warto wyposażyć w maść lub tabletki o działaniu przeciwhistaminowym, które są dostępne bez recepty.
Źrodła:
- M. Piechota, W. Zagórska, Nadmierne reakcje miejscowe po ukąszeniu przez komary – jak diagnozować i leczyć?, “Pediatria po Dyplomie” 2015, https://podyplomie.pl/pediatria/18984,nadmierne-reakcje-miejscowe-po-ukaszeniu-przez-komary-jak-diagnozowac-i-leczyc (dostęp 18.05.2022).
- A. Bronka, Pierwsza pomoc, Użądlenia, ukąszenia i ugryzienia, Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Ratunkowego, http://ptpaiio-lodz.one.pl/wp-content/uploads/2015/11/U%C5%BC%C4%85dlenia-1.pdf (dostęp 18.05.2022).
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.