Ser pleśniowy przez długi czas uznawany był za luksusowy produkt. Obecnie jest łatwo dostępny w większości sklepów spożywczych i cieszy się sporą popularnością na wielu kontynentach. Dla niektórych to wartościowy dodatek do diety, dla innych – przekąska, którą należy spożywać z umiarem. Choć ser pleśniowy jest bogaty w białko, wapń i witaminy z grupy B, często bywa niewskazany ze względu na wysoką zawartość tłuszczu i soli.
Nie ma wątpliwości, że sery pleśniowe, takie jak camembert, brie czy gorgonzola, dostarczają organizmowi cennych składników odżywczych. Jednocześnie jednak są bogate w tłuszcze nasycone i sód, przez co ich nadmierne spożycie może przyczyniać się do problemów z cholesterolem czy ciśnieniem krwi. Sprawdź, co warto wiedzieć o serach pleśniowych i dowiedz się, czy zawsze mogą być jednym z elementów zbilansowanej diety.
Z artykułu dowiesz się:
- Jak wygląda proces produkcji serów pleśniowych?
- Czy warto jeść sery pleśniowe?
- Jakie są najpopularniejsze rodzaje serów pleśniowych?
- Jakie wartości odżywcze mają sery pleśniowe?
- Czy w ciąży można jeść sery pleśniowe?
- Od kiedy można włączyć sery pleśniowe do diety dziecka?
- Czy każdy może włączyć sery pleśniowe do jadłospisu?
Jak powstaje ser pleśniowy?
Sery pleśniowe to wyjątkowe produkty – ich smakiem zachwycają się zarówno serowarzy, koneserzy, jak i pozostali miłośnicy serów. Swoje właściwości zawdzięczają dość skomplikowanemu procesowi produkcji. Najpopularniejsze rodzaje – camembert, ser z niebieską pleśnią, gorgonzola czy roquefort mogą być smacznymi dodatkami do kanapek i sałatek lub oryginalnymi elementami urozmaiconej deski serów.
Podstawowym surowcem do wytwarzania serów pleśniowych jest mleko. Najczęściej produkuje się je z krowiego, koziego lub owczego mleka pasteryzowanego (pasteryzacja pozwala wyeliminować szkodliwe bakterie). Następnie dodaje się do niego kultury bakterii oraz podpuszczkę, co prowadzi do powstania skrzepu. W przypadku serów pleśniowych wykorzystuje się specjalne kultury pleśni, takie jak Penicillium roqueforti czy Penicillium camemberti, które są odpowiedzialne za ich wyjątkowy smak i aromat. Nie są one szkodliwe dla zdrowia człowieka – warstwa pleśni działa przeciwbakteryjnie, przedłużając trwałość produktu.
Sery pleśniowe dojrzewają w kontrolowanych warunkach – leżakują w wilgotnych i chłodnych pomieszczeniach. Co ciekawe, sery z pleśnią niebieską, takie jak roquefort czy gorgonzola do prawidłowego wzrostu potrzebują powietrza. Do wnętrza sera wprowadza się je poprzez nakłuwanie specjalnymi igłami. To pozwala pleśni na równomierny rozwój w całej masie serowej.
Proces dojrzewania trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od rodzaju sera. W jego trakcie pleśń rozwija się na powierzchni lub w środku sera, nadając mu charakterystyczny wygląd, konsystencję i smak.
Czy sery pleśniowe są zdrowe?
Dostępne w sklepach sery pleśniowe z porostem białej pleśni lub z niebieską pleśnią we wnętrzu są w większości produkowane są z mleka pasteryzowanego. Dzięki temu procesowi wyeliminowane zostają szkodliwe dla zdrowia bakterie. Ryzyko mogą stanowić jednak produkty pleśniowe z niepasteryzowanego mleka (krowiego, owczego lub koziego), z uwagi na możliwą obecność bakterii Listeria monocytogenes.
Produkty z mleka pasteryzowanego są w pełni bezpieczne i zdrowe – zawierają cenne składniki odżywcze, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie organizmu, w tym zdrowie kości i zębów. Z drugiej strony są bogate w tłuszcz i sód, dlatego nie powinny być składnikiem diety w przypadku niektórych schorzeń.
Rodzaje serów pleśniowych
W sklepach można znaleźć wiele gatunków serów pleśniowych. Różnią się od siebie smakiem, zapachem i konsystencją – na te parametry wpływa rodzaj użytego do produkcji mleka, pleśni oraz długość leżakowania. Najpopularniejsze z nich to:
- camembert – miękki ser z białą pleśnią na powierzchni charakteryzujący się kremową konsystencją i delikatnie grzybowym aromatem,
- brie – jeden z najsłynniejszych serów francuskich z białą pleśnią. Jego zaletą jest maślany smak z orzechową nutą,
- lazur – polski ser z niebieską pleśnią, o wyrazistym, lekko pikantnym smaku, idealny do sałatek i dań na ciepło,
- gorgonzola – włoski ser z niebieską pleśnią występujący w wersji łagodnej (dolce) i bardziej pikantnej (piccante). Ma kremową konsystencję i intensywny smak,
- roquefort – francuski ser z niebieską pleśnią, produkowany z mleka owczego. Ma wyrazisty pikantny smak i mocno się kruszy. Jest uznawany za jeden z najstarszych serów na świecie.
Ser pleśniowy – wartości odżywcze
Zarówno sery z przerostem pleśni białej, jak i niebieskiej dostarczają organizmowi wiele cennych składników odżywczych. Są bogate w białko niezbędne do budowy i regeneracji tkanek. To także smaczne źródło wapnia i fosforu, które wspiera zdrowie kości i zębów. W serach pleśniowych znajduje się też wiele witamin z grupy B, takich jak B2 i B12, korzystnych dla układu nerwowego i metabolizmu.
Za sprawą probiotyków sery mogą również wspomagać zdrowie układu trawiennego. Wpływają one korzystnie na mikroflorę jelitową, co sprzyja także naturalnej odporności organizmu.
Niestety sery pleśniowe zawierają także dużo tłuszczów nasyconych i soli, dlatego (mimo wielu zalet) powinny być spożywane z umiarem.
Czy ser pleśniowy jest szkodliwy dla kobiet w ciąży?
Warto wiedzieć, że kobietom w ciąży nie zaleca się spożywania serów pleśniowych. Wszystko ze względu na ryzyko obecności bakterii Listeria monocytogenes wywołujących niebezpieczną chorobę – listeriozę. Jest szczególnie groźna dla przyszłych mam, ponieważ może prowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu lub powikłań zdrowotnych u noworodka. Choć największe ryzyko zakażenia istnieje w przypadku produktów z mleka niepasteryzowanego, to jednak ciężarnym zaleca się całkowite powstrzymanie się od spożywania serów pleśniowych.
Czy dzieci mogą jeść sery pleśniowe?
Dzieci mogą jeść sery pleśniowe, ale warto zachować ostrożność, zwłaszcza w przypadku młodszych dzieci. Lekarze nie rekomendują podawania ich niemowlętom. Sery pleśniowe mogą zawierać bakterie Listeria monocytogenes lub inne drobnoustroje, które są potencjalnie szkodliwe dla osób z niedojrzałym układem odpornościowym. Z tego względu ogólnie zaleca się unikanie podawania serów pleśniowych dzieciom poniżej pierwszego roku życia, zwłaszcza jeśli sery te są wytwarzane z mleka niepasteryzowanego.
