Semaglutyd – jak działa i w jakich problemach się go stosuje? Cena, dostępność, możliwe skutki uboczne
Semaglutyd, lek pierwotnie stosowany wyłącznie w leczeniu cukrzycy typu II, z roku na rok zyskuje coraz większą popularność jako innowacyjny sposób na odchudzanie. Badania pokazują, że może on nie tylko wspierać kontrolę poziomu cukru we krwi, ale również skutecznie redukować masę ciała. Warto jednak pamiętać, że w Polsce preparaty zawierające semaglutyd nie zostały zarejestrowane jako leki na otyłość.
Choć wizja szybkiej utraty masy ciała może być kusząca, to jednak należy pamiętać, że semaglutyd jest substancją ukierunkowaną na leczenie cukrzycy typu II. Sprawdź, jak działa i jakie są wskazania do jej przyjmowania. Dowiedz się, w jakich przypadkach lekarze przepisują pacjentom leki zawierające semaglutyd, kto nie powinien go stosować i jakie są najczęstsze skutki uboczne terapii semaglutydem.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest semaglutyd?
- Komu polecane jest stosowanie semaglutydu?
- Jakie są skutki uboczne przyjmowania semaglutydu?
Semaglutyd – co to za substancja?
Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu II, ponieważ skutecznie obniża stężenie glukozy we krwi. Jest on agonistą glukagonopodobnego peptydu 1 – GLP-1 (ang. glucagon-like peptide) wytwarzanego w jelicie cienkim.
GLP-1 to naturalnie występujący w ludzkim ciele hormon, którego receptory zlokalizowane są m.in. w mózgu, trzustce, sercu i układzie krążenia, elementach układu odpornościowego oraz nerkach. Z tego względu GLP-1 oddziałuje na odczuwanie łaknienia, poziom cukru we krwi, a także na pracę układu krążenia.
Semaglutyd wykazuje zdolność wiązania z receptorami GLP-1 i aktywuje je, co w przypadku hiperglikemii prowadzi do obniżenia stężenia glukozy we krwi. Dzieje się tak, ponieważ dochodzi do zwiększonego uwalniania insuliny i niższego wydzielania glukagonu. Semaglutyd jednak nie tylko zmniejsza stężenie glukozy we krwi – spowalnia także opróżnianie żołądka po spożyciu posiłku. To z kolei wpływa na zmniejszenie apetytu i ograniczenie ilości przyjmowanych pokarmów. Właśnie dlatego cały czas prowadzone są badania w kierunku stosowania tego leku w leczeniu otyłości.
Warto wiedzieć, że w przypadku hipoglikemii (obniżonego poziomu cukru we krwi) semaglutyd nie oddziałuje na uwalnianie glukagonu. W takiej sytuacji wpływa jedynie na wydzielanie insuliny, ograniczając je.
Skutkiem stosowania semaglutydu jest zmniejszenie masy ciała (tkanki tłuszczowej), ze względu na niższą ilość przyjmowanych kalorii. Substancja hamuje apetyt na pokarmy bogate w tłuszcz, dlatego pozytywnie wpływa na poziom lipidów i obniża skurczowe ciśnienie krwi.
Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że semaglutyd może również przeciwdziałać rozwojowi miażdżycy. Hamuje stan zapalny blaszki miażdżycowej, co bezpośrednio prowadzi do zatrzymania postępujących zmian chorobowych.
Semaglutyd – dostępność i cena
Na rynku farmaceutycznym semaglutyd dostępny jest w dwóch postaciach – roztworu do wstrzykiwań w gotowym wstrzykiwaczu oraz tabletkach. Lek wydaje się wyłącznie na podstawie recepty. Koszt miesięcznej kuracji to kilkaset złotych, jednak niektórzy pacjenci mogą otrzymać refundację (dotyczy wyłącznie semaglutydu do wstrzykiwania) z poniższych współwystępujących wskazań:
- cukrzyca typu II leczona przy pomocy co najmniej dwóch leków przeciwcukrzycowych,
- wartość hemoglobiny glikolowanej (HbA1c) wynosi 7,5% lub więcej,
- otyłość (BMI ≥30 kg/m2),
- bardzo wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe (zdiagnozowana choroba sercowo-naczyniowa, uszkodzenie narządów z występowaniem białkomoczu, retinopatii lub przerostem lewej komory),
- zaistnienie 2 lub więcej czynników ryzyka (nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, dyslipidemia, wiek powyżej 60 lat u kobiet i 55 lat u mężczyzn).
Kto powinien stosować semaglutyd a komu nie poleca się jego przyjmowania?
Leki zawierające semaglutyd przepisuje się pacjentom chorującym na cukrzycę typu II. Warto jednak pamiętać, że substancja ta nie jest zamiennikiem insuliny i nie należy jej tak stosować. Diabetycy oprócz recepty na lek powinni otrzymać również wskazówki odnośnie zdrowego stylu życia – zbilansowanej diety oraz aktywności fizycznej.
Semaglutyd może być zażywany jako główny lek przez pacjentów, którzy z różnych powodów nie mogą stosować metforminy (nazywa się ją złotym standardem leczenia cukrzycy typu II). W niektórych przypadkach bywa też częścią terapii złożonej z różnych preparatów. Wszystkie przyjmowane leki powinny być przepisane przez lekarza prowadzącego, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia hipoglikemii.
Choć wiele zdrowych osób rozważa sięgnięcie po semaglutyd, aby szybko zrzucić nadmierne kilogramy, lekarze podpowiadają, że nie jest to najlepsze rozwiązanie. O ile faktycznie badania wykazały, że sprzyja on procesowi odchudzania, to jednak zauważono, że odstawienie preparatu u otyłych pacjentów powodowało powrót ok. 2/3 zrzuconej masy ciała.
Stosowanie semaglutydu nie jest zalecane w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu leczniczego, przy cukrzycy typu I czy cukrzycowej kwasicy ketonowej. Przeciwwskazaniem jest także ciąża oraz okres karmienia piersią.
Ostrożność powinni zachować też pacjenci zażywający tyroksynę. Przy przyjmowaniu obydwu leków konieczne jest monitorowanie czynności tarczycy.
Skutki uboczne stosowania semaglutydu
U niektórych osób terapia semaglutydem może wiązać się z wystąpieniem skutków ubocznych (zwłaszcza u pacjentów, którzy nie chorują na cukrzycę typu II) ze strony przewodu pokarmowego. Zarówno iniekcje, jak i doustne leki przeciwcukrzycowe z semaglutydem wywoływały nudności, wymioty oraz biegunki. Do działań niepożądanych zaliczane są również m.in.:
- hipoglikemia (przy stosowaniu z innymi lekami),
- zawroty głowy,
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- zaparcia,
- zapalenie żołądka,
- choroba refluksowa przełyku.
Znacznie rzadziej dochodzi do rozwoju schorzeń, takich jak tachykardia, ostre zapalenie trzustki, niedrożność jelit czy wystąpienia reakcji anafilaktycznej.
W większości przypadków stosowania semaglutydu działania niepożądane utrzymywały się przez dość krótki okres i najczęściej w łagodnej postaci. Jednak gdyby pojawiły się dolegliwości w przewodzie pokarmowym, takie jak biegunki czy wymioty, warto skonsultować się z lekarzem. Tego rodzaju objawy mogą przyczyniać się do odwodnienia organizmu i zaburzenia funkcjonowania nerek.
Podsumowanie
Semaglutyd to substancja stosowana w leczeniu cukrzycy typu II, zwłaszcza u pacjentów, którzy z różnych powodów nie mogą przyjmować metforminy. Oprócz obniżania poziomu glukozy we krwi spowalnia również opróżnianie żołądka, hamując tym samym łaknienie. Takie działanie może prowadzić do deficytu kalorycznego i zmniejszenia masy ciała, dlatego niektóre osoby stosują semaglutyd jako wsparcie w okresie odchudzania. Warto jednak pamiętać, że podstawą zdrowego i trwałego zrzucenia nadmiernych kilogramów jest zdrowy styl życia – zbilansowana dieta oraz aktywność fizyczna.
Źródła:
- W. Bielka, A. Przezak, M. Salmanowicz i in., Możliwości wykorzystania analogów glukagonopodobnego peptydu-1 w różnych jednostkach chorobowych, https://www.ptfarm.pl/PF/przeglad-numerow/-/28922 (dostęp: 09.08.2024 r.).
- S.L. Anderson, T.R. Beutel, J.M. Trujillo, Oral semaglutide in type 2 diabetes, „Journal of Diabetes and its Complications” 2020, vol. 34, nr 4.
- D. Patoulias, D.S. Popovic, A.P. Stoian i in., Effect of semaglutide versus other glucagon-like peptide-1 receptor agonists on cardio-metabolic risk factors in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis of head-to-head, phase 3, randomized controlled trials, „Journal of Diabetes and its Complications” 2023, vol. 37, nr 8.
- Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2024 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/zalecania-aktywni-czlonkowie-2024 (dostęp: 09.08.2024 r.).
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [06.09.2024]