Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym atakującym kobiety. Co roku lekarze na całym świecie diagnozują chorobę u ok. 1,5 miliona pań, z których niemal 1/3 umiera. Choć obecnie istnieje wiele metod leczenia nowotworu sutka, największą szansę na jego pokonanie daje wykrycie na wczesnym etapie. Z tego względu wiele mówi się o profilaktyce raka piersi. Lekarze edukują swoje pacjentki, aby potrafiły same zauważyć pierwsze niepokojące zmiany i zgłaszały się na badania przynajmniej raz w roku.
Podstawą profilaktyki raka sutka jest comiesięczna samokontrola piersi. Podczas samobadania kobieta może zauważyć pojawienie się nietypowych guzków piersi, zgrubień czy zmian skórnych wokół brodawki sutkowej. To jest podstawą do dalszej diagnostyki w kierunku potwierdzenia lub wykluczenia nowotworu. Sprawdź, dlaczego profilaktyka raka piersi jest ważna, w jaki sposób wykonywać samobadanie biustu i jak często należy to robić.
Z artykułu dowiesz się:
- Dlaczego warto się nauczyć samobadania piersi?
- Jak często wykonywać badanie palpacyjne piersi?
- Jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi?
Samobadanie piersi – dlaczego jest tak ważne?
Rak piersi bez wątpienia jest jednym z najniebezpieczniejszych kobiecych nowotworów. Najlepsze rokowania daje, jeśli zostanie odpowiednio wcześnie wykryty. Niestety wiele kobiet nie bada się regularnie z różnych powodów – ekonomicznych, braku dostępności odpowiedniej placówki medycznej czy wiedzy na temat profilaktyki. Z roku na rok wzrasta jednak świadomość pacjentek w tej dziedzinie i coraz więcej pań umie zbadać się samodzielnie.
Regularne samobadanie piersi pozwala na wczesnym etapie zauważyć zmiany, które mogą być związane z nowotworem. Jego szybkie zdiagnozowanie znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie i pełne wyzdrowienie. Warto wiedzieć, że rak w początkowych stadiach jest często mniej zaawansowany i łatwiejszy do wyleczenia. Z reguły nie daje również przerzutów.
Kiedy kobieta wyczuje, że struktura piersi jest inna niż wcześniej lub pojawił się guzek, powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Najlepiej umówić się na wizytę do ginekologa, jeśli jednak nie ma takiej możliwości, można skonsultować się również z lekarzem pierwszego kontaktu.
Należy pamiętać, że samobadanie nie równa się specjalistycznej diagnostyce raka piersi. Nie jest ono w stanie zastąpić USG piersi czy mammografii, jednak dostarcza cennych informacji o własnym ciele pomiędzy tymi badaniami. Można je przeprowadzić samodzielnie w domowym zaciszu, aby zyskać pewność, że nie ma w piersiach niepokojących zmian.
Nawet jeśli przy samobadaniu zauważysz jakieś zgrubienia lub guzki, nie wpadaj w panikę. Tego rodzaju objawy nie muszą wcale wiązać się z rakiem piersi. Mogą to być również tłuszczaki, włókniaki czy torbiele, czyli niegroźne zmiany. Jeśli jednak je zauważysz, zgłoś to swojemu ginekologowi. Przeprowadzi on badanie palpacyjne w gabinecie, a jeśli okaże się to konieczne, skieruje Cię na diagnostykę obrazową – USG piersi lub mammografię.
Kiedy i jak często wykonywać samobadanie piersi?
Samobadanie to prosty, bezpieczny i nieinwazyjny sposób na regularną kontrolę stanu zdrowia. Powinno być wykonywane regularnie, najlepiej raz w miesiącu. Najbardziej odpowiedni moment w czasie cyklu miesiączkowego kobiety przypada na ok. 3-5 dni po zakończeniu krwawienia. Piersi nie są wówczas tak obrzmiałe i tkliwe jak przed okresem i w jego trakcie. Stają się miększe, co ułatwia kontrolę i sprawia, że badanie może być dokładniejsze.
Panie po menopauzie, które już nie miesiączkują, powinny wybrać jeden konkretny dzień każdego miesiąca na samobadanie i zaznaczyć go w kalendarzu. Dzięki temu regularna samokontrola piersi stanie się rutyną i dobrym nawykiem.
Oprócz samobadania ważne są również pozostałe elementy profilaktyki raka sutka. Pierwsze badanie USG piersi warto wykonać po ukończeniu 20. roku życia i powtarzać co 2 lata. Po 30. roku życia zaleca się zwiększyć częstotliwość i zgłaszać się na USG co roku. Kobiety po 40. urodzinach powinny robić to jeszcze częściej, najlepiej co pół roku, pamiętając jednocześnie o mammografii.
Kobiety między 45. a 74. rokiem życia mogą skorzystać z refundowanych badań mammograficznych bez skierowania od lekarza. Zgodnie ze wskazaniami Narodowego Funduszu Zdrowia pacjentce w tym wieku przysługuje bezpłatna mammografia raz na dwa lata. W oczekiwaniu na zaplanowane badanie warto pamiętać o comiesięcznej samokontroli piersi.
