Salmonella w mrożonych owocach – jak uniknąć zakażenia? Na co uważać przy spożywaniu mrożonek ze sklepu?
Mrożone owoce cieszą się dużą popularnością, zwłaszcza poza sezonem. W miesiącach jesienno-zimowych, gdy dostępność świeżych owoców jest ograniczona, sięgnięcie po mrożonki to wygodny sposób na ich spożycie. Proces mrożenia pozwala zachować ich wartość odżywczą na poziomie zbliżonym do świeżych owoców, co czyni go skuteczną metodą przechowywania. Należy jednak pamiętać, że mrożenie nie eliminuje ryzyka zakażenia bakteriami, na przykład salmonellą.
W przypadku wykrycia salmonelli w produktach spożywczych Główny Inspektorat Sanitarny wydaje do wiadomości publicznej ostrzeżenie, a podmiot odpowiedzialny wycofuje skażoną partię ze sprzedaży. To ważne, aby stosować się do komunikatów, ponieważ spożycie owoców zanieczyszczonych bakteriami salmonelli może wiązać się z ryzykiem zatrucia pokarmowego. Sprawdź, na co należy uważać podczas spożywania mrożonek ze sklepu, co robić w przypadku zatrucia, a także, jak odpowiednio przygotować owoce przed zamrożeniem w domu.
Z artykułu dowiesz się:
- Czy mrożenie owoców jest bezpieczne?
- Na co uważać przy spożywaniu mrożonek ze sklepu?
- Zakażenia salmonellą – jakie są objawy zatrucia pokarmowego?
- Jak bezpiecznie mrozić owoce w domu?
Czy mrożenie owoców jest bezpiecznym sposobem przechowywania?
Mrożenie to proces utrwalania produktów w niskiej temperaturze w celu zahamowania zmian biochemicznych i mikrobiologicznych. Pozwala zachować świeżość surowca bez zmiany jego smaku, barwy oraz kształtu. Ogranicza także rozprzestrzenianie się drobnoustrojów, chociaż nie eliminuje ryzyka związanego z zakażeniem bakteriami. Pałeczki salmonelli giną dopiero w temperaturze powyżej 70°C. W przypadku temperatury ujemnej można mówić jedynie o spowolnieniu rozrostu bakterii, a nie o ich unicestwieniu.
Do masowego mrożenia owoców wybiera się jedynie dorodne okazy bez uszkodzeń chorobowych, w odpowiednim stadium dojrzałości, bez uszkodzeń mechanicznych i organicznych. Owoce są dokładnie myte, sortowane i osuszane. Mrożenie odbywa się w tunelu zamrażalniczym. Następnie zapakowane owoce są magazynowane, a na koniec trafiają do dystrybucji.
Bezpieczeństwo żywności w przemyśle spożywczym jest regulowane zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. W przypadku wykrycia salmonelli w badanej próbce żywności Główny Inspektorat Sanitarny publikuje ostrzeżenie, a producent zobowiązany jest do wycofania skażonej partii ze sprzedaży oraz przeprowadzenia dodatkowych badań w celu zweryfikowania jakości pozostałych produktów z tej samej serii.
Salmonella – jak trafia do mrożonych owoców?
Ryzyko skażenia bakteriami produktów spożywczych jest realne, dlatego wszystkie podmioty odpowiedzialne za przygotowanie produktu do sprzedaży obowiązują regulacje dotyczące bezpiecznych praktyk obchodzenia się z żywnością.
Istnieje wiele etapów, na których może dojść do zakażenia owoców bakteriami salmonelli – od zbiorów, przez obróbkę i przetwarzanie, aż po pakowanie. Źródłem zakażenia może być skażona woda, a także zakażony człowiek lub zwierzę.
W przypadku wykrycia skażenia, rozpoczyna się procedurę wycofania partii towaru, która jest nadzorowana przez organy urzędowej kontroli żywności. Rozmieszczenie mikroorganizmów salmonelli jest nierównomierne – są one rozproszone, ale rozmnażają się w skupiskach. W rezultacie próbki pobierane z tej samej partii mrożonych owoców mogą różnić się wynikiem badań. Niemniej jednak nigdy nie należy spożywać produktu objętego ostrzeżeniem.
Na co uważać przy zakupie i spożywaniu mrożonych owoców?
To, na co szczególnie należy uważać podczas przygotowywania dań z mrożonych owoców, to sposób ich rozmrażania i spożywania. Najbardziej ryzykownym sposobem jest spożywanie surowego owocu, na przykład jako bezpośredniego dodatku do koktajli czy owsianek. Owoce spożywane bez wcześniejszej obróbki cieplnej stwarzają ryzyko zatrucia pokarmowego. Bakterie salmonelli giną dopiero po ugotowaniu, czyli w temperaturze powyżej 70°C. Bardzo ważne jest także, aby zaraz po zakupie mrożonki umieścić ją w zamrażarce, a ze sklepu przewieźć w specjalnej reklamówce do mrożonek. Nie powinno się także rozmrażać i ponownie zamrażać żywności.
Jakie są objawy zatrucia pokarmowego po wykryciu obecności bakterii Salmonella spp?
W przypadku spożycia produktu zanieczyszczonego pałeczkami salmonelli należy skontaktować się z lekarzem. Pierwsze objawy zatrucia pokarmowego pojawiają się od 6 do 48 godzin od spożycia skażonego posiłku. Obejmują ogólne osłabienie organizmu, nudności, wymioty i biegunkę. Pacjenci mogą odczuwać także silny ból brzucha, występuje też gorączka do 39°C.
Objawy salmonellozy, takie jak biegunka, ustępują najczęściej po 3–7 dniach, a gorączka spada w przeciągu 72 godzin.
Zwiększona podatność na salmonellozy dotyczy przede wszystkim małych dzieci, osób z obniżoną odpornością i zaburzoną florą bakteryjną jelit oraz osób cierpiących na choroby zapalne jelit.
Jak bezpiecznie mrozić owoce w domowych warunkach?
Podczas mrożenia owoców i innych produktów spożywczych w domu należy przestrzegać podstawowych zasad higieny. Kluczowe jest dokładne mycie rąk przed kontaktem z żywnością oraz po skorzystaniu z toalety. Ważne jest również, aby nie umieszczać surowego mięsa na tym samym naczyniu co owoce lub warzywa. Należy zadbać także o czystość powierzchni i sprzętu kuchennego, na przykład poprzez ich regularne odkażanie. Powinno się także chronić kuchnię przed owadami i innymi zwierzętami, które mogą przenosić drobnoustroje.
Wszystkie gotowane i łatwo psujące się produkty należy przechowywać w lodówce i unikać pozostawiania ich w temperaturze pokojowej na dłużej niż 2–3 godziny.
Do mrożenia należy wybierać zdrowe i świeże produkty. Przed zamrożeniem powinno się je dokładnie umyć, oczyścić i osuszyć, a następnie zapakować w szczelne opakowania. Aby zachować najlepsze wartości odżywcze, smak i aromat nie zaleca się przechowywania owoców w zamrażarce dłużej niż 4–6 miesięcy.
Podsumowanie
Mrożone owoce to wygodny sposób na urozmaicenie diety, zwłaszcza poza sezonem, jednak ich spożycie wymaga ostrożności. Chociaż proces mrożenia ogranicza rozwój drobnoustrojów, nie eliminuje ryzyka zakażenia bakteriami, na przykład salmonelli. Największe zagrożenie stanowi spożywanie owoców bez wcześniejszej obróbki cieplnej.
Aby zminimalizować ryzyko zatrucia, należy zwracać uwagę na ostrzeżenia Głównego Inspektoratu Sanitarnego i powstrzymać się od spożywania produktów z partii objętej komunikatem. Należy też pamiętać o prawidłowym przechowywaniu mrożonek oraz ich odpowiednim rozmrażaniu. Pierwsze objawy zatrucia w przypadku kontaktu z bakteriami pojawiają się od 6–48 godzin i są to najczęściej biegunka, bóle brzucha i gorączka.
Bezpieczeństwo żywności regulują przepisy krajowe i europejskie, a producenci oraz instytucje kontrolne monitorują jakość produktów, jednak ostateczna odpowiedzialność za bezpieczne spożycie spoczywa również na konsumentach – świadomość zagrożeń i stosowanie się do zasad higieny to kluczowe elementy zapobiegania zakażeniom.
Najczęściej zadawane pytania
Czy salmonella ginie podczas mrożenia?
Nie, zamrażanie nie eliminuje bakterii salmonelli, a jedynie spowalnia ich rozwój. Pałeczki salmonelli giną dopiero w temperaturze powyżej 70°C, dlatego ważne jest odpowiednie przygotowanie żywności przed spożyciem.
Czy owoce mogą mieć salmonellę?
Tak, istnieje ryzyko skażenia owoców salmonellą na różnych etapach ich produkcji i dystrybucji. Zanieczyszczenie może nastąpić podczas uprawy (np. przez skażoną wodę), przetwarzania czy pakowania. Dlatego kluczowe jest przestrzeganie zasad higieny oraz obróbka cieplna (gotowanie) produktów przed spożyciem.
Jak uniknąć zakażenia salmonellą z mrożonych owoców?
- Kupować produkty od sprawdzonych dostawców i monitorować komunikaty Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
- Nie spożywać mrożonych owoców na surowo – najlepiej poddać je obróbce cieplnej.
- Przestrzegać zasad higieny, takich jak dokładne mycie rąk czy odkażanie powierzchni kuchennych.
W jakich produktach może być salmonella?
Salmonella może występować w produktach spożywczych odzwierzęcych (jaja, mięso, mleko), a także owocach i warzywach, w tym w owocach mrożonych. Po spożyciu zakażonego produktu może dojść do zatrucia pokarmowego.
Czy można zarazić się salmonellą spożywając pokrojone owoce?
Spożywanie pokrojonych owoców może wiązać się z ryzykiem zakażenia salmonellą, jeśli miały one wcześniej kontakt ze skażoną wodą lub powierzchnią.
Skąd wiedzieć, w jakich produktach wykryto salmonellę?
Informacje na temat wykrycia salmonelli w żywności dostępnej w sklepach przekazuje Główny Inspektorat Sanitarny. Komunikaty znajdują się na oficjalnej stronie GIS.
Bibliografia
- Główny Inspektorat Sanitarny, Ostrzeżenie publiczne dotyczące żywności: wykrycie obecności bakterii Salmonella w jednej partii mrożonych truskawek, Ostrzeżenie publiczne dotyczące żywności Wykrycie obecności bakterii Salmonella w jednej partii mrożonych truskawek - Główny Inspektorat Sanitarny - Portal Gov.pl (dostęp: 29.05.2025).
- Canadian Food Inspection Agency, Bacterial Pathogens and Indicators in Frozen Berries and Frozen-Cut Fruits and Vegetables for Smoothies https://inspection.canada.ca/en/food-safety-industry/food-chemistry-and-microbiology/food-safety-testing-reports-and-journal-articles/april-1-2017-march-31-2020-1 (dostęp: 29.05.2025).
- EFSA, Microbiological hazards associated with the use of water in the post‐harvest handling and processing operations of fresh and frozen fruits, vegetables and herbs (ffFVHs). Part 1 (outbreak data analysis, literature review and stakeholder questionnaire) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/8332 (dostęp: 29.05.2025).
- Mrożenie owoców miękkich cz 1. Normy i przepisy, Chłodnictwo & Klimatyzacja, https://www.chlodnictwoiklimatyzacja.pl/artykuly/230-wydanie-06-2014/3196-mrozenia-owocow-miekkich-cz-1-normy-i-przepisy.html (dostęp: 29.05.2025).
- E. Kuchar, Salmonella – objawy, leczenie, zapobieganie zatruciu https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165083,salmonella-objawy-leczenie-zapobieganie-zatruciu (dostęp: 29.05.2025).
Autorka
Klaudia Maj – specjalistka ds. rozwoju treści, absolwentka polonistyki i krytyki literackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Miłośniczka przyrody, górskich wędrówek, entuzjastka aktywnego wypoczynku.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [30.05.2025]