Soczewki przeznaczone są do korekcji różnych wad wzroku. Korzystać mogą z nich osoby z rozpoznaną krótkowzrocznością, dalekowzrocznością, starczowzrocznością, a nawet astygmatyzmem. W niektórych przypadkach jest to najlepszy lub jedyny sposób na poprawę wzroku. Sprawdź, co trzeba wiedzieć o soczewkach kontaktowych, zanim zdecydujesz się na ich zakup.
Soczewki kontaktowe to sposób korygowania wad wzroku, który jest powszechnie wykorzystywany już od ponad 60 lat, kiedy powstały szkła z materiały hydrożelowego. Jednak ich prototyp został stworzony już w 1508 roku przez Leonarda da Vinci. Wkrótce po tym zaczęto wykorzystywać tę ideę w terapii wad wzroku. Obecnie nie wyobrażamy sobie leczenia okulistycznego bez ich użycia, ponieważ stanowią doskonałą alternatywę dla okularów korekcyjnych.
Soczewki kontaktowe – co musisz o nich wiedzieć?
Soczewki kontaktowe to cienkie wytwory z tworzywa sztucznego, które umieszcza się bezpośrednio na rogówce oka – a dokładniej na pokrywającym ją filmie łzowym. Służą one do korekcji astygmatyzmu, dalekowzroczności, krótkowzroczności i starczowzroczności, ale nie jest to ich jedyna rola. Soczewki kontaktowe mogą pełnić także rolę diagnostyczną. W takich przypadkach stosuje się nowoczesne technologie – miękkie soczewki kontaktowe jednodniowe z wbudowanymi mikroprocesorami. Dzięki nim możliwe jest monitorowanie ciśnienia wewnątrzgałkowego przez całą dobę bez zakłócania normalnego funkcjonowania pacjenta.
Soczewki kontaktowe nie służą wyłącznie do korekty wady wzroku. Mogą pełnić jedynie funkcję kosmetyczną. Służą one do podkreślenia lub całkowitej zmiany koloru tęczówki. Dostępne są też takie soczewki kosmetyczne, które wpływają na kształt źrenicy. Najczęściej wykorzystywane są przez osoby, które z racji wykonywanego zawodu muszą zmieniać swój wizerunek.
Zastosowanie korekcji soczewkami kontaktowymi powinno być zawsze omówione z lekarzem okulistą. Specjalista wyklucza przeciwwskazania do tej metody, a także pomaga wybrać szkła, które najlepiej sprawdzą się w danym przypadku. Warto zdawać sobie sprawę, że na rynku dostępne są różne rodzaje soczewek korekcyjnych. Ma to znaczenie nie tylko dla efektu terapeutycznego, ale też komfortu użytkowania, rodzaju pielęgnacji i poniesionych kosztów.
Rodzaje soczewek kontaktowych
Podstawowy podział wyróżnia:
- soczewki twarde,
- soczewki miękkie.
Pierwszy rodzaj soczewek kontaktowych charakteryzuje się tym, że jest wykonany z tworzywa RGP. Cechuje go wysoka przepuszczalność gazów, jednak niski stopień uwodnienia. Tego typu szkła kontaktowe są wykorzystywane w terapii zaawansowanych wad wzroku.
Miękkie soczewki kontaktowe są wykonane z komfortowych materiałów charakteryzujących się dużą elastycznością. Są to związki o dobrej przepuszczalności tlenu i wysokim stopniu uwodnienia. Jest to rodzaj szkieł wykorzystywanych najczęściej.
Podział miękkich soczewek ze względu materiał wykonania
Obecnie miękkie soczewki kontaktowe wykonuje się z dwóch rodzajów materiałów. Jednym z nich jest hydrożel, czyli polimery syntetyczne i blokowe lub kopolimery. Mogą być niskouwodnione lub wysokouwodnione. Cecha ta wpływa na stopień przepuszczalności tlenu, a także odporność soczewek miękkich. Szkła wysokouwodnione są bardzo delikatne i wymagają obecności dużej ilości filmu łzowego, aby ich użytkowanie było bezpieczne i komfortowe.
Soczewki silikonowo-hydrożelowe cechują się wysokim stopniem uwodnienia i bardzo dobrą przepuszczalnością tlenu. Z tego powodu można nosić je w przedłużonym trybie noszenia soczewek (bez ściągania na noc).
Podział soczewek ze względu na tryb noszenia
Ważny jest również tryb noszenia soczewek. Najbardziej popularny jest podział ze względu na konieczność wymiany szkieł na nowe. Możemy wyróżnić:
- soczewki jednodniowe – konieczna jest codzienna wymiana soczewek na nowe,
- soczewki dwutygodniowe – szkła należy wymienić po 14 dniach od momentu pierwszego użycia soczewek,
- soczewki miesięczne – soczewki korekcyjne wymagają wymiany na nowe po 30 dniach od pierwszego założenia,
- soczewki roczne – wymiana soczewek następuje dopiero po roku.
Większość soczewek miękkich trzeba zdejmować na noc. Nie wymagają tego jedynie szkła przeznaczone do przedłużonego trybu noszenia – o stosunkowo dobrej przepuszczalności tlenu i wysokim stopniu nawodnienia.
Rodzaje soczewek kontaktowych a sposób pielęgnacji
Za najbardziej higieniczny system wymiany soczewek uważa się soczewki jednodniowe. Nie wymagają one żadnej pielęgnacji. Po użyciu należy je wyrzucić, a rano założyć nowe. Dzięki temu ryzyko przeniesienia patogenów jest bardzo niskie.
Wszystkie inne soczewki kontaktowe wymagają pielęgnacji. Służą do tego specjalne płyny. Wyróżnia się:
- płyny oksydacyjne z nadtlenkiem wodoru,
- płyny wielofunkcyjne z kilkoma składnikami o właściwościach czyszczących i dezynfekujących.
Przez zakupem warto przeczytać informacje od producenta, ponieważ nie wszystkie płyny wielofunkcyjne mogą być stosowane do każdego rodzaju soczewek. Zależy to od mieszanki substancji czynnych. W razie wątpliwości lub skłonności do alergii okuliści zalecają wybieranie płynów z nadtlenkiem wodoru.
Podsumowanie
Soczewki kontaktowe to wygodny sposób korekcji wzroku. Można nosić je w trybie jednodniowym, dwutygodniowym, miesięcznym lub rocznym. Konieczne jest dbanie o ich odpowiednią pielęgnację, aby uniknąć infekcji oka i zwiększyć komfort użytkowania szkieł kontaktowych.
Źródła:
- P.A. Woźniak, Oddziaływanie płynów do pielęgnacji soczewek kontaktowych na stan powierzchni oka u pacjenta kontaktologicznego, “Opthatherapy” 2016, nr 2, s. 146-150.
- M. Pachniewicz, J. Płóciennik, K. Przekoracka, Inne spojrzenie na soczewki kontaktowe, “Optyka” 2015, nr 3, s. 50-55.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
