Zarówno psychiatra, psycholog, jak i psychoterapeuta zajmują się tym samym – pomagają pacjentom odzyskać zdrowie psychiczne i emocjonalną równowagę. Warto jednak wiedzieć, że każdy z nich ma nieco inne możliwości działania oraz sposób pracy z osobami, które potrzebują wsparcia w tym zakresie.
Psycholog, psychoterapeuta, psychiatra – wiele osób stosuje te pojęcia zamiennie, przez co w świadomości społecznej zacierają się różnice między specyfiką pracy każdego z wymienionych specjalistów. Sprawdź, czym różni się konsultacja u psychologa od psychoterapii i dowiedz się więcej o ścieżkach kształcenia osób, mogących udzielić wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego.
Psycholog – kim jest i kiedy się do niego udać?
Zanim zdecydujesz, czy ze swoim problemem zgłosić się do psychiatry, psychologa, czy psychoterapeuty, warto poznać różnice między specyfiką pracy każdego z nich. Psycholog to osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku psychologicznym – jednolite 5-letnie, zakończone obroną pracy magisterskiej lub w systemie 3+2, czyli trzyletnie licencjackie i dwuletnie magisterskie.
Co ciekawe, psychologiem może zostać także osoba, która na etapie licencjatu kształciła się w innym kierunku, a następnie ukończyła studia magisterskie z psychologii, realizując zindywidualizowany tryb nauczania.
Jakie uprawnienia ma psycholog?
Każdy, kto ukończy studia psychologiczne, może udzielać wsparcia w różnym zakresie, np. poprzez psychoedukację, udzielanie porad prywatnym pacjentom, czy pracę w ośrodkach, świadczących pomoc psychologiczną.
Psychologowie zazwyczaj wybierają konkretną specjalizację, a następnie kształcą się w tym kierunku i rozwijają swoje zainteresowania z zakresu psychologii. Uczestniczą w różnego rodzaju szkoleniach, kursach i konferencjach, gdzie mają okazję wymienić się doświadczeniami z innymi specjalistami z dziedziny zdrowia psychicznego.
Kształcenie specjalizacyjne trwa 4 lata. Najpopularniejsze kierunki to:
- psychologia kliniczna,
- neuropsychologia,
- seksuologia,
- psychologia biznesu,
- psychologia zdrowia,
- psychologia dziecka i rodziny,
- psychoterapia.
W ramach szkolenia specjalizacyjnego psycholog musi odbyć staż w szpitalu lub poradni psychologicznej, np. w ośrodku interwencji kryzysowej. Praktyczna nauka pozwala mu zdobyć doświadczenie, niezbędne w pracy z pacjentami, przy diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń z obszaru swojej specjalizacji.
Kiedy warto skorzystać z pomocy psychologicznej?
Skorzystanie z pomocy psychologa może być korzystne w różnych sytuacjach. To specjalista, do którego warto się udać zawsze, gdy zajdzie taka potrzeba – to mit, że do gabinetów zgłaszają się wyłącznie osoby z zaburzeniami i chorobami psychicznymi. Psycholog udziela wsparcia także w przypadku okresowych problemów emocjonalnych, stresujących zmian w pracy lub życiu osobistym, czy nagłego pogorszenia nastroju.
Psycholog przeprowadza z pacjentem szereg rozmów i testów psychologicznych (jeśli jest taka potrzeba), a następnie może postawić diagnozę i skierować go na psychoterapię lub do lekarza psychiatry.
Warto wiedzieć, że konsultacje psychologiczne nie są przeznaczone wyłącznie dla pacjentów prywatnych. Jeśli lekarz rodzinny wystawi skierowanie, koszty wizyty u psychologa pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia.
Czy psycholog ma uprawnienia do leczenia farmakologicznego pacjentów?
Psycholog nie może zalecać pacjentom przyjmowania żadnych leków, ani wystawiać na nie recept, ponieważ nie ukończył typowego kształcenia medycznego. O leczeniu farmakologicznym decyduje wyłącznie lekarz psychiatra po studiach medycznych oraz specjalizacji w kierunku psychiatrii. Psychiatra leczy choroby psychiczne, zaburzenia odżywiania, snu, różnego rodzaju fobie oraz wiele innych dolegliwości, związanych z psychiką pacjenta.
Psychoterapeuta – z jakimi problemami można się do niego zgłosić?
O ile psycholog diagnozuje zaburzenia pacjentów oraz wspiera ich poprzez doraźne konsultacje, psychoterapeuta posiada uprawnienia oraz niezbędne doświadczenie do długofalowej pracy z osobami, które tego potrzebują lub wymaga tego ich stan.
Jeśli mimo okresowych wizyt u psychologa, emocjonalne trudności powracają lub nasilają się, warto rozpocząć psychoterapię. Warto wiedzieć, że nie powinien jej prowadzić psycholog, który nie ukończył specjalizacji w tym zakresie. Zajmują się tym wyłącznie dyplomowani psychoterapeuci.
Psychoterapia może pomóc, jeśli u pacjenta występują:
Psychoterapeuta pracuje z pacjentami, którzy doświadczyli ciężkich przeżyć, zarówno emocjonalnych, jak i fizycznych – choroby, przemoc, śmierć bliskiej osoby, traumy. Może pomóc również osobom, które chcą lepiej poznać siebie, skupić się na rozwoju lub zwyczajnie zadbać o siebie i swoje samopoczucie.
Psychoterapia pomaga w zrozumieniu sposobu myślenia, czy mechanizmu występujących zachowań, które przysparzają problemów i determinują funkcjonowanie w różnych sytuacjach.
Jak uzyskać odpowiednie uprawnienia w zakresie psychoterapii?
Przyszły psychoterapeuta musi mieć wykształcenie wyższe – co ciekawe, niekoniecznie w kierunku psychologicznym. Zobowiązany jest także do odbycia czteroletniego szkolenia, które organizuje jedno ze stowarzyszeń, zrzeszających psychoterapeutów, np. Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, czy Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej.
Przyszli terapeuci wybierają nie tylko szkołę psychoterapii, ale również nurt terapeutyczny, w jakim chcą się specjalizować i pracować z pacjentami, np. psychodynamiczny, poznawczo-behawioralny, systemowy, czy integracyjny.
Kandydaci na psychoterapeutów uczestniczą także w terapii własnej lub w inny sposób pracują nad sobą, by nauczyć się rozumieć i radzić sobie ze swoimi problemami.
