Probiotyki ginekologiczne zawierają w sobie kultury bakterii, głównie bakterii kwasu mlekowego, które pomagają w utrzymaniu prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Są one nieodłącznym elementem leczenia infekcji intymnych, a także skutecznym sposobem na zapobieganie im. Sprawdź, jakie są rodzaje ginekologicznych preparatów probiotycznych i dowiedz się, kiedy warto po nie sięgnąć.
Probiotyk ginekologiczny - co to jest?
Probiotyki to mikroorganizmy, które mogą wywierać pozytywny wpływ na ludzki organizm, jeśli są podawane w odpowiednich ilościach. Drobnoustroje o działaniu probiotycznym to przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego.
W probiotykach ginekologicznych zawarte są kultury bakterii, które wchodzą w skład fizjologicznej flory bakteryjnej pochwy. Warto zaznaczyć, że mikroflora kobiecej pochwy nie jest jednorodna. Wprawdzie u zdrowych, dojrzałych płciową kobiet w 95% składa się ona z bakterii z rodziny Lactobacillus, jednak ich dominujące szczepy różnią się w zależności od populacji, z której pochodzi dana kobieta. Wybierając właściwy probiotyk ginekologiczny, warto wiedzieć, że w mikroflorze Polek najwięcej jest L. acidophilus (w tym L. gasseri), L. fermentum oraz L. plantarum.
Rodzaje probiotyków ginekologicznych
Ze względu na sposób podania probiotyki ginekologiczne dzieli się na dwa rodzaje:
- probiotyki doustne,
- probiotyki dopochwowe.
Natomiast z pośród probiotyków dopochwowych można wyróżnić:
- kapsułki/globulki dopochwowe,
- żele dopochwowe,
- tampony probiotyczne.
Probiotyki w formie tabletek
Doustne probiotyki ginekologiczne mają postać kapsułki lub tabletki do połknięcia, która zawiera w sobie liofilizat wybranych bakterii kwasu mlekowego. Dzięki sposobowi podania mają one pozytywny wpływ także na układ pokarmowy i stymulują odporność całego organizmu. Jednak ze względu na to, że probiotyki ginekologiczne doustne mają opóźnione działanie, stosuje się je główne profilaktycznie lub jako dodatkowe wsparcie działania probiotyków dopochwowych w czasie infekcji intymnych. Ich zaletą jest to, że można je stosować także w trakcie menstruacji.
Globulki/ kapsułki dopochwowe
Kapsułki i globulki to najpopularniejszy rodzaj probiotyku dopochwowego. Tak jak zwykłe tabletki probiotyczne zawierają w sobie szczepy kwasu mlekowego. Dodatkowo w ich skład wchodzić mogą substancje wspomagające takie jak witamina E, kwas hialuronowy, witamina C, inulina czy kwas foliowy. Ich obecność ma na celu przyspieszenie namnażania się bakterii probiotycznych, a także nawilżenie błony śluzowej pochwy i przyspieszenie jej regeneracji.
Żele probiotyczne
Probiotyk w żelu przede wszystkim łagodzi podrażnienia okolic intymnych i przywraca prawidłowe pH pochwy. Jego cienką warstwę nakłada się na okolice krocza i zewnętrzne narządy płciowe. Tak jak pozostałe probiotyki ginekologiczne może być stosowany regularnie w celu zapobiegania infekcjom, jak i doraźnie w czasie ich leczenia.
Probiotyk w tamponie
Tampony probiotyczne absorbują krew menstruacyjną, a pod wpływem ciepła i wilgoci uwalniają pałeczki kwasu mlekowego, które kolonizują środowisko pochwy. Tym samym chronią przed infekcjami, odbudowują prawidłową florę bakteryjną pochwy i przywracają jej właściwe pH. Ich dużą zaletą jest to, że w odróżnieniu do tradycyjnych probiotyków dopochwowych można je stosować w trakcie miesiączki. Często korzystają z nich kobiety prowadzące aktywny tryb życia, uprawiające sport i chodzące na basen.
Probiotyki ginekologiczne - działanie
Stosowanie probiotyków ginekologicznych ma na celu odbudowę prawidłowej flory bakteryjnej pochwy oraz jej utrzymanie.
Odpowiadają za to bakterie Lactobacillus, które:
- wytwarzają kwas mlekowy pozwalający na zakwaszenie środowiska pochwy, czyli zapewnienie właściwego pH okolic intymnych,
- wpływają na zmniejszanie przylegania niekorzystnych patogenów do nabłonka pochwy,
- syntezują nadtlenek wodoru, który działa bakteriobójczo,
- hamują rozwój i namnażanie drożdżaków rodzaju Candida poprzez produkcję inhibitorów proetaz,
- działają pozytywnie na układ immunologiczny błon śluzowych.
To wszystko składa się na ochronę układu moczowo-płciowego przed infekcjami i pozwala na zachowanie zdrowia intymnego.
Kiedy stosować ginekologiczne preparaty probiotyczne?
Preparaty zawierające probiotyki zalecane są wspomagająco w walce z infekcjami intymnymi oraz profilaktycznie u kobiet:
- w okresie ciąży i połogu,
- borykających się z problemem nawracających infekcji intymnych,
- stosujących antykoncepcję hormonalną,
- w trakcie antybiotykoterapii,
- w czasie menopauzy.
W przypadku pojawienia się objawów takich jak upławy, świąd i pieczenie w okolicach intymnych można zastosować probiotyk, jednocześnie jednak powinno się skorzystać z konsultacji lekarskiej. Infekcje intymne mogą mieć bowiem podłoże grzybicze lub bakteryjne, a te drugie wymagają zastosowania antybiotyków. Tylko lekarz po przeprowadzeniu odpowiednich badań może rozpoznać rodzaj infekcji i zlecić właściwe leczenie.
Podsumowanie
Ginekologiczne probiotyki zawierają w sobie bakterie Lactobaciulus, które chronią przed rozwojem infekcji, pomagają w odbudowie oraz utrzymaniu prawidłowej flory bakteryjnej i właściwego poziomu pH w pochwie. Probiotyki to produkty bezpieczne w stosowaniu, które można kupić w aptece - są dostępne bez recepty. Warto jednak skonsultować ich stosowanie z lekarzem, zwłaszcza w czasie ciąży i podczas karmienia piersią.
Źródła:
- Mojka K, Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, "Probl. Hig. Epidemiol." 2014, 95(3), s. 541-549.
- Paszkowski T., Najczęstsze błędy w stosowaniu probiotyków w ginekologii i położnictwie, „Forum Położnictwa i Ginekologii” 2018.
- Szachta P., Gałęcka M., Bartnicka A., Bioróżnorodność mikroflory pochwy. Rola probiotyków ginekologicznych w utrzymaniu równowagi ekosystemu pochwy, "Forum zakażeń 2015, 6(2), s. 139-143.
