Potas to jeden z najważniejszych minerałów w ludzkim organizmie, choć na co dzień niewiele się o nim mówi. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie mięśni, serca i układu nerwowego, a także pomaga utrzymać równowagę wodno-elektrolitową. Niedostateczna podaż potasu może prowadzić do osłabienia, skurczów mięśni, a nawet problemów z ciśnieniem krwi. Warto wiedzieć, w jakich produktach występuje, aby zadbać o prawidłowe stężenie potasu we krwi.
Potas można dostarczać organizmowi w codziennej diecie lub poprzez suplementację. Najlepiej zacząć od określenia jego poziomu, zwłaszcza jeśli objawy wskazują na niskie stężenie potasu we krwi. Sprawdź, dlaczego jest on tak ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i dowiedz się, jakie są jego naturalne źródła.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest potas i jakie ma właściwości?
- Jaką funkcję pełni potas w organizmie człowieka?
- Czy nadmiar potasu negatywnie wpływa na organizm?
- Jakie są objawy i skutki niedoboru potasu?
- Jakie produkty spożywcze pomogą zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na potas?
Potas – właściwości
Krótko mówiąc – potas to pierwiastek chemiczny oznaczony symbolem K, należący do grupy metali alkalicznych w układzie okresowym. Jednak poza tymi faktami, jest on jednym z najważniejszych elektrolitów w organizmie człowieka.
W warunkach standardowych potas jest miękkim, srebrzystobiałym metalem, który można łatwo kroić nożem. Ma niską gęstość, a temperatura jego topnienia wynosi ok. 63,5°C. Z kolei wrzeć zaczyna przy ciepłocie 759°C. Jest bardzo reaktywny, szczególnie w kontakcie z wodą i kwasami – generuje się wówczas ciepło i może dojść do zapłonu.
Ponadto potas łatwo utlenia się na powietrzu, pokrywając się matową warstwą tlenków. W przyrodzie występuje głównie w postaci soli mineralnych, takich jak chlorek czy siarczan potasu. Niektóre związki chemiczne, np. nadmanganian potasu wykorzystuje się do przemywania i odkażania ran.
Pierwiastek ten pełni bardzo ważną rolę w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej oraz przewodnictwie nerwowym. Najlepiej dostarczać go organizmowi w codziennej diecie, jednak zdarzają się sytuacje, kiedy niezbędna jest suplementacja potasu.
Za normę dziennego zapotrzebowania na ten składnik przyjmuje się 3500 mg potasu dla dorosłych (niezależnie od płci i wieku) oraz kobiet w ciąży. Matki karmiące piersią powinny przyjmować dziennie ok. 4000 mg potasu.
Jaka jest rola potasu w organizmie?
Potas jest niezbędny do właściwego działania organizmu ludzkiego. Umożliwia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego (jego główną funkcją jest regulacja przewodnictwa nerwowego) i mięśniowego. Odpowiednie jego stężenie pozwala utrzymać prawidłowy rytm pracy serca i zapobiega rozwojowi arytmii. Potas wspomaga też transport składników odżywczych do komórek oraz przyspiesza usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. W ten sposób sprzyja regeneracji organizmu i poprawia jego wydolność.
Właściwy poziom potasu we krwi przyczynia się też do regulacji ciśnienia krwi, przeciwdziałając nadciśnieniu i zmniejszając ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Wspólnie z innymi elektrolitami pierwiastek wzmacnia śródbłonek naczyń krwionośnych.
Potas wpływa także na metabolizm węglowodanów i białek, wspierając produkcję energii oraz budowę tkanki mięśniowej. Z tego względu o jego odpowiednią podaż powinny dbać zwłaszcza osoby aktywne fizycznie.
Ponadto potas wspomaga funkcjonowanie nerek, ułatwiając wydalanie nadmiaru sodu i toksyn z organizmu. Jego właściwy poziom jest niezbędny dla prawidłowego nawodnienia organizmu, ponieważ pierwiastek ten bierze udział w regulacji gospodarki wodnej i utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej.
Objawy nadmiaru potasu
Nadmiar potasu w organizmie nazywany jest hiperkaliemią. Warto wiedzieć, ze choć jest to cenny i potrzebny pierwiastek, to zbyt duże stężenie potasu we krwi prowadzi do wystąpienia uciążliwych objawów. Zwykle rozwijają się stopniowo – z początku pojawiają się osłabienie i przewlekłe zmęczenie, które najczęściej zrzucane są na karb przepracowania oraz niewyspania. Im bardziej zaawansowany problem, tym dolegliwości stają się bardziej dokuczliwe i niebezpieczne dla zdrowia.
Do najczęstszych objawów nadmiaru potasu należą:
- osłabienie siły mięśniowej,
- mrowienie i drętwienie kończyn,
- zaburzenia rytmu serca,
- spadek ciśnienia krwi (hiperkaliemia może prowadzić do gwałtownego obniżenia ciśnienia, powodując zawroty głowy, osłabienie i omdlenia),
- problemy z oddychaniem (w ciężkich przypadkach nadmiar potasu może osłabiać mięśnie oddechowe, powodując trudności z oddychaniem),
- zaburzenia koncentracji,
- zaburzenia czucia.
Nadmiar potasu u zdrowych osób występuje bardzo rzadko. Na hiperkaliemię narażone są głównie osoby z niewydolnością nerek, suplementujące potas w dużych ilościach oraz ze schorzeniami, które powodują nadmierne uwalnianie potasu z komórek.
Jeśli zauważysz u siebie powyższe objawy, skonsultuj się z lekarzem, ponieważ zaawansowana hiperkaliemia może prowadzić nawet do zatrzymania pracy serca.
