Półpasiec – kogo atakuje i jak go wyleczyć?
Półpasiec jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez ten sam wirus, który powoduje ospę wietrzną. Choroba ma nieprzyjemne objawy, którymi są dotkliwy ból oraz obfita pęcherzykowa wysypka, najczęściej występująca na plecach. Leczenie półpaśca nie jest łatwe i wymaga dużo cierpliwości.
Główne przyczyny półpaśca to przede wszystkim przebyte zakażenie wirusem ospy wietrznej, czyli tzw. wirus VZV. Dodatkowe osłabienie odporności organizmu powoduje uaktywnienie wirusa półpaśca, który naturalnie występuje w obrębie tkanki nerwowej osoby po przebytym zakażeniu ospą wietrzną. Dowiedz się, jak wygląda półpasiec, jakie są objawy półpaśca oraz jak go wyleczyć.
Z artykułu dowiesz się:
Półpasiec – co to za choroba?
Półpasiec to ciężka choroba zakaźna, wywoływana przez ten sam rodzaj drobnoustroju, który powoduje ospę wietrzną. Jest to tzw. varicella zoster virus (VZV). Po przebytym zakażeniu wirusem ospy wietrznej VZV pozostaje w organizmie, w obrębie układu nerwowego, i ulega ponownej aktywacji w momencie osłabionej odporności.
Niestety półpasiec jest zaraźliwy, co oznacza, że po kontakcie z osobą zakażoną istnieje wysokie prawdopodobieństwo zachorowania. Jego zakaźność jest jednak mniejsza niż w przypadku ospy wietrznej. Półpaścem można zarazić się przez bezpośredni kontakt ze skórą chorego, na której wystąpiła wysypka.
Choroba ta może trwać do 5 tygodni. W początkowych stadiach następuje uczucie swędzenia, drętwienia oraz mrowienia, co charakteryzuje reaktywację wirusa. Następnie powstaje wysypka w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem, które po kilku dniach pokrywają się strupem.
Jak wygląda półpasiec? Pierwsze objawy choroby
Wirus półpaśca objawia się przede wszystkim obecnością drobnych zmian skórnych, które swędzą i powodują podrażnienia. Wysypka po czasie zaczyna się rozrastać, obejmując różne obszary ciała, najczęściej obszar tułowia.
Warto także wiedzieć, jakie są inne rodzaje półpaśca. Wyróżnia się je w zależności od miejsca, w którym rozprzestrzenia się wysypka. Wyróżnia się:
- półpasiec uszny,
- półpasiec oczny,
- półpasiec rozsiany,
- półpasiec zgorzelinowy,
- półpasiec krwotoczny.
Objawy półpaśca to:
- ból głowy,
- ból gardła,
- złe samopoczucie,
- zakażenie skóry,
- stany podgorączkowe / gorączka,
- uczucie drętwienia i swędzenia skóry,
- ostry ból przebiegający wzdłuż konkretnego segmentu ciała,
- tkliwość wysypki.
W momencie pojawienia się charakterystycznych objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza w celu interpretacji pojawiającej się wysypki oraz towarzyszących objawów. Lekarz powinien zlecić specjalistyczne leczenie przeciwwirusowe, żeby nie doprowadzić do stanu, jakim są powikłania półpaśca, które mogą obejmować:
- zapalenie mózgu,
- zapalenie płuc,
- trwałe blizny,
- porażenie nerwu twarzowego,
- problemy z narządem słuchu,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- silny ból i objawy bólowe w różnych częściach ciała,
- problemy ze wzrokiem.
Półpasiec tylko u dorosłych?
Przebieg choroby może sugerować, że półpasiec dotyczy głównie osób dorosłych. Niestety wirus półpaśca może dotyczyć także dzieci. Są to co prawda rzadkie przypadki, aczkolwiek nie można ich wykluczyć. Sytuacja taka ma miejsce najczęściej po wyleczeniu ospy wietrznej, kiedy wirus pozostaje w stanie uśpienia, a dziecku stale towarzyszy pogorszenie odporności. Takie warunki są przyczyną zachorowania i ponownego wywołania wirusa.
U dorosłych, którzy przebyli ospę wietrzną, półpasiec pojawia się przy:
- niedożywieniu organizmu,
- zakażeniu wirusem HIV,
- ciąży,
- stosowaniu niektórych leków (np. leków immunosupresyjnych),
- stanach wyniszczenia organizmu (np. po chemioterapii, radioterapii).
Półpasiec – jak wygląda leczenie?
W przypadku ospy wietrznej i półpaśca stosuje się odpowiednie leczenie, zwykle lekami przeciwwirusowymi. Nieleczony półpasiec może wywoływać wiele zaburzeń zdrowotnych, do których nie można doprowadzić. W tym celu należy udać się do lekarza, który przepisze specjalistyczne preparaty do leczenia półpaśca. Są to przeważnie leki z acyklowirem. Lek ten łagodzi przebieg choroby i ogranicza namnażanie wirusa.
W ramach złagodzenia wysypki i drażniącego swędzenia skóry często przepisuje się maści z denotywirem i spraye z fenoksyetanolem i dichlorowodorkiem oktenidyny. Jeśli chorobie towarzyszą inne objawy, dodatkowe leczenie powinno zostać skonsultowane z lekarzem.
Podsumowanie
Półpasiec to zakaźna choroba o ostrym przebiegu, która wywoływana jest przez drobnoustrój. Towarzyszy on również wirusowi ospy wietrznej. Ryzyko półpaśca rośnie wraz z osłabieniem odporności i przeciążeniem układu nerwowego. W wyniku choroby powstają zmiany skórne i w niektórych przypadkach ból. Przebieg półpaśca obejmuje czas około 3-5 tygodni i przeważnie towarzyszące mu zmiany skórne występują po jednej stronie ciała. Mogą jednak wystąpić inne odmiany półpaśca. Wspólnym czynnikiem półpaśca jest stan obniżonej odporności. Półpasiec może mieć ciężki przebieg i istnieją możliwe powikłania, warto zatem udać się do lekarza i wprowadzić specjalistyczne leczenie.
Źródła:
- K.R. Cohen, R.L. Salbu, J. Frank, I. Israel, Presentation and management of herpes zoster (shingles) in the geriatric population, „Pharmacology & Therapeutics” 2013, nr 38(4), s. 217-227.
- A. Patil, M. Goldust, U. Wollina, Herpes zoster: A Review of Clinical Manifestations and Management, “Viruses” 2022, nr 14(2), s. 192-197.
Autor
Mateusz Jagielski-Szczypik – dyplomowany dietetyk, absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu na kierunku Żywienie Człowieka i Dietetyka. Również trener personalny piszący o zdrowiu, suplementacji i znaczeniu stylu życia w kontekście prawidłowej profilaktyki zdrowotnej. Edukator i copywriter w zakresie tematów związanych ze zdrowiem.