Polipy macicy – przyczyny, objawy, leczenie. Czym skutkują nieleczone polipy macicy?
Polipy to nieprawidłowe, często łagodne (nienowotworowe) przerosty błony śluzowej, które mogą pojawić się we wnętrzu niektórych narządów, takich jak jelita, nos, pęcherz moczowy, żołądek czy macica. Mogą mieć różne kształty i rozmiary – od małych guzków do większych rozgałęzionych struktur.
Polipy w obrębie narządów rodnych mogą pojawić się w jamie macicy lub na szyjce macicy. Stanowią dość powszechne zmiany, z którymi lekarze ginekolodzy na co dzień stykają się w swojej pracy. Sprawdź, jakie objawy mogą wskazywać na obecność polipa w obrębie jamy macicy lub na jej szyjce, jak wygląda diagnostyka i jak leczy się tego rodzaju przypadłości.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest polip szyjki macicy i kanału macicy?
- Jakie są najczęstsze objawy polipów macicy?
- Jak wygląda diagnostyka i leczenie polipów macicy?
Czym są polipy macicy?
Polip macicy (polip endometrialny lub szyjki macicy) to narośl z błony śluzowej o kropelkowatym kształcie. Zmiany tego rodzaju są łagodne i najczęściej nie ulegają zezłośliwieniu, dlatego nie powinny stanowić powodu do niepokoju. Szacuje się, że problem dotyka ok. 6-12% kobiet w wieku rozrodczym, jednak w grupie ryzyka znajdują się także panie w okresie menopauzy i po jej zakończeniu.
Wyróżnia się dwa rodzaje przerostów, które mogą występować w okolicach macicy – polip szyjki macicy oraz polip trzonu macicy. Chociaż obie nazwy brzmią podobnie, a struktury znajdują się blisko siebie, to jednak każdy z tych polipów jest odrębną jednostką chorobową. W niektórych przypadkach współistnieją ze sobą i lekarz może zdiagnozować oba rodzaje polipów u jednej pacjentki. Zdarza się, że polipy bywają mylone z mięśniakami macicy, które zbudowane są z zupełnie innej tkanki (miometrium).
Polip szyjki macicy i polip endometrialny – czym się różnią?
Polipy szyjki macicy bardzo rzadko ulegają zezłośliwieniu (ok. 0,1% przypadków). Lekarz ginekolog może łatwo wykryć je podczas badania przy pomocy wziernika – zmiana tego typu najczęściej wyrasta z kanału szyjki macicy, a jej wielkość zwykle nie przekracza 3 cm. W rzadkich przypadkach polipy szyjki macicy rozrastają się bardziej lub znajdują się wewnątrz jej kanału.
Polipów trzonu macicy również nie uznaje się za stan przednowotworowy, ponieważ zezłośliwiają się jedynie u ok. 1% pacjentek. Warto jednak pamiętać, że towarzyszą im nieswoiste objawy – polipy macicy może zwiastować pojawienie się dolegliwości charakterystycznych dla wielu innych chorób (także nowotworowych). Choć przyczyny powstawania polipów macicy nie są do końca znane, podejrzewa się, że wpływ na to może mieć podniesiony poziom estrogenów w organizmie. Polip endometrialny osiąga wielkość podobną do polipa szyjki macicy (rzadko dochodzi ona do kilkunastu centymetrów). Tego rodzaju polipy mogą występować pojedynczo lub w większej ilości – obserwuje się, że tendencja do ich pojawiania się u kobiet rośnie wraz z wiekiem. Polipy macicy ginekolog może zauważyć podczas badania USG.
Polipy w macicy – objawy
Jakie dolegliwości mogą świadczyć o tym, że w drogach rodnych znajdują się polipy macicy? Objawy pojawiają się u większości pacjentek (w niektórych przypadkach choroba przebiega bezobjawowo), a ich rodzaj zależy od tego, gdzie występują polipy – na trzonie lub szyjce macicy.
Jeśli zmiany znajdują się na szyjce macicy, kobieta może zaobserwować plamienia śródcykliczne oraz po współżyciu, a także upławy (zdarza się, że w wydzielinie jest obecna krew). Polipy tego rodzaju często przyczyniają się do rozwoju infekcji intymnych – powodują ich nawracanie i przedłużają proces leczenia.
Z kolei polipy endometrialne objawiają się poprzez plamienie międzymiesiączkowe, długie i obfite krwawienia miesięczne oraz upławy z domieszką krwi. Jeśli dolegliwości te pojawią się po klimakterium, konieczna jest wizyta u lekarza i diagnostyka w kierunku nowotworu.
Bóle podbrzusza w przypadku polipów macicy zdarzają się niezwykle rzadko. Najczęściej związane są z sytuacjami, w których polip jest bardzo duży i zaczyna uciskać na zdrową tkankę. Narośl może się tak rozrosnąć, jeśli kobieta przez wiele lat unika wizyty u ginekologa.
Diagnostyka polipów macicy
Zarówno polipy porastające szyjkę macicy, jak i trzon narządu, zwykle wykrywane są przypadkowo podczas rutynowego badania przy pomocy wziernika lub USG przezpochwowe. Jeśli jednak kobieta zauważyła zaburzenia cyklu miesiączkowego lub regularne plamienia po każdym stosunku seksualnym, powinna skonsultować się z ginekologiem.
Zanim lekarz przystąpi do badania pacjentki, przeprowadza z nią szczegółowy wywiad medyczny odnośnie odczuwanych dolegliwości oraz zaobserwowanych objawów. Dopiero w kolejnym kroku prosi o zajęcie miejsca na fotelu ginekologicznym, aby dokładnie przyjrzeć się szyjce macicy i wykonać badanie ultrasonograficzne.
Polipy macicy najłatwiej dojrzeć w 5-10 dniu cyklu, ponieważ w początkowej fazie endometrium nie zdążyło jeszcze mocno narosnąć i widoczność wnętrza macicy jest znacznie lepsza.
Leczenie polipów szyjki macicy
Jeśli podczas badania wziernikiem lekarz zauważy, że kanał szyjki macicy jest częściowo zablokowany przez polip, skieruje pacjentkę na polipektomię. To nieinwazyjny zabieg, który trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut. Wykonuje się go w trybie chirurgii jednego dnia, a po zakończeniu procedury pacjentka może wrócić do domu.
Polipektomię przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub nawet bez konieczności stosowania preparatów znieczulających. Decyzja o zastosowaniu znieczulenia należy do lekarza oraz pacjentki. Polipy najczęściej usuwa się na jeden z dwóch sposobów – przy pomocy skalpela lub korzystając z urządzenia, które emituje fale radiowe.
W pierwszym przypadku lekarz uwidacznia szyjkę macicy za pomocą wziernika, a następnie chwyta narośl niewielkimi kleszczami lub skalpelem i ukręca ją. Może również odciąć ją pętlą fal radiowych. Na koniec wykonuje się łyżeczkowanie, aby zapobiec odrośnięciu polipa. Usuniętą tkankę należy wysłać do laboratorium na badanie histopatologiczne.
Z kolei polipy endometrialne usuwa się w czasie histeroskopii operacyjnej. Ten zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Lekarz wprowadza przez pochwę do wnętrza macicy specjalny endoskop z niewielką kamerą oraz mikronarzędziami chirurgicznymi. Polip po usunięciu należy również przekazać do badania histopatologicznego.
Jeśli jednak lekarz uzna, że inwazyjne leczenie polipów macicy nie jest konieczne, może zalecić pacjentce terapię hormonalną. Leki mają zapobiec rozrostowi zmian oraz przyczynić się do ich zaniku poprzez złuszczenie wraz z komórkami endometrium i usunięcie z organizmu w trakcie miesiączki.
Podsumowanie
Polipy endometrialne oraz szyjki macicy to zupełnie inna jednostka chorobowa niż mięśniaki macicy. Najczęściej stanowią wskazanie do zabiegu chirurgicznego, ponieważ powodują szereg dolegliwości i mogą utrudniać zajście w ciążę. Po usunięciu polipów macicy pacjentka powinna przestrzegać zaleceń lekarza ginekologa – przez określony czas należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego oraz współżycia seksualnego. Konieczna jest także kontrola po zabiegu, aby ocenić jego efekty i jak najwcześniej zaobserwować wszelkie nieprawidłowości, np. odrastanie polipa, zanim znów pojawią się towarzyszące mu objawy.
Źródła:
- K. Wójcik-Krowiranda, T. Michalski, A. Bieńkiewicz, Stany przednowotworowe w ginekologii, „Borgis – Postępy Nauk Medycznych” 2013, nr 7, s. 466-474.
- G. Jarząbek-Bielecka, W. Trusz, G. Bręborowicz i in., Krwawienia młodocianych i inne problemy związane z krwawieniami w ginekologii – z uwzględnieniem aspektów medycyny rodzinnej, „Borgis – Medycyna Rodzinna” 2019, nr 3, s. 146-149.
- B. Kozakiewicz, Nowotwory złośliwe narządu rodnego, „Borgis – Nowa Medycyna” 2003, nr 3.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [07.03.2025]