Pierwsza szczepionka przeciwko wirusowi chikungunya zarejestrowana w Europie. Co warto wiedzieć o preparacie Ixchinq?
Sezon wakacyjny sprzyja podróżom do tropikalnych krajów. Aby móc w pełni cieszyć się urlopem, delektując się pięknem egzotycznego krajobrazu, warto zadbać o odpowiednią ochronę przed ewentualnym zagrożeniem. Istnieje wiele „wakacyjnych” chorób wywołanych ukąszeniami owadów, w tym komarów, dlatego dobrze jest zadbać o swoje bezpieczeństwo jeszcze przed wyjazdem.
Przez zmiany klimatu obserwuje się obecnie zwiększone występowanie tropikalnych komarów z rodzaju Aedes przenoszących wirusy chikungunya, dengi czy żółtej febry także na naszym kontynencie. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) potwierdziło obecność samodzielnych populacji komara tygrysiego (Aedes albopictus) już w 13 europejskich krajach. Komisja Europejska natomiast przeznaczyła 500 tys. euro na zwalczanie komara egipskiego (Aedes aegypti) na Cyprze.
Z artykułu dowiesz się:
- Szczepionka Ixchiq – co to za preparat i jak działa?
- Czy można zaszczepić się przeciwko wirusowi chikungunya w Polsce?
- Jakie są przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki Ixchiq?
Szczepionka Ixchinq dopuszczona przez Europejską Agencję Leków
Chikungunya jest jedną z chorób, którą można zarazić się przez ukąszenie komarów z rodziny Aedes. Wirus chikungunya powoduje wystąpienie wysokiej gorączki, ostre bóle stawów, bóle mięśni, a także ból głowy. Do niedawna nie istniały metody specyficznego leczenia choroby, stosowano jedynie leczenie objawowe. W czerwcu Europejska Agencja Leków (EMA) dopuściła do użytku w krajach Unii Europejskiej pierwszą na świecie szczepionkę przeciwko wirusowi chikungunya (CHIKV) o nazwie Ixchiq.
Ixchiq został opracowany przez francuski koncern Valneva. Wiadomości o pierwszych badaniach nad szczepionką pochodzą z 2018 roku. Przeprowadzenie specjalistycznych testów i zdobyte pozwolenia umożliwiły pojawienie się preparatu w Polsce.
Szczepionkę powinno przyjmować się w celu zapobiegania chorobie chikungunya u osób powyżej 18 roku życia. To szczepionka „żywa”, zawierająca w składzie atenuowany szczep wirusa CHIKV, który ma za zadanie przygotować układ odpornościowy do ewentualnego starcia z chorobą. Podaje się ją w jednej dawce o objętości 0,5 ml, domięśniowo w ramię. Nie występuje potrzeba podania drugiej i kolejnej dawki.
Szczepionka zaczyna działać po ok. 28 dniach i gwarantuje odporność do 6 miesięcy. Z wyników badań przeprowadzonych nad szczepionką wynika, że stężenie przeciwciał przeciwko CHIKV po miesiącu od zaszczepienia wynosi 98.9%, a po 6 miesiącach – 96.3%. Szczepionka nie chroni przed innymi chorobami przenoszonymi przez komary.
Kto i gdzie może przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi chikungunya?
Szczepionkę może przyjąć każda osoba powyżej 18 roku życia, która nie posiada odrębnych przeciwwskazań. W związku z tym, że preparatu nie zbadano w pełni u dzieci, nie należy podawać jej osobom niepełnoletnim.
Ze szczepionki powinny skorzystać szczególnie osoby podróżujące do krajów Azji Południowo-Wschodniej, Afryki, obu Ameryk, Indii i regionu Pacyfiku. Warto rozważyć zaszczepienie się preparatem Ixchiq przed wyjazdem do krajów europejskich, w których potwierdzono występowanie komarów Aedes, będących wektorami wirusa chikungunya.
Szczepionkę można przyjąć w Polsce, umawiając się do placówek oferujących szczepienia preparatem. Lista miast jest póki co niedługa, natomiast z pewnością będzie się powiększać. Na ten moment zainteresowane osoby mogą zaszczepić się w Kielcach, Krakowie i Wrocławiu. Koszt jednej dawki to około 160 zł.
Przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki Ixchiq
Ze szczepionki nie powinny korzystać osoby nadwrażliwe na którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu. Ponadto powinny uważać także osoby:
- z osłabioną odpornością,
- leczące się z powodu nowotworów krwi,
- przyjmujące chemioterapię,
- zarażone wirusem HIV.
Przeciwwskazaniem do zaszczepienia się jest także ciąża i laktacja. Z charakterystyki szczepionki Ixchiq wynika, że nie można wykluczyć wpływu preparatu na rozwój płodu, poród, a także dalszy rozwój dziecka. Nie wiadomo też, czy preparat przenika do mleka matki.
Szczepienie powinno zostać przesunięte także w przypadku występowania u pacjenta wysokiej gorączki (powyżej 38°C), wywołanej inną chorobą czy zakażeniem.
Możliwe działania niepożądane
Bezpieczeństwo szczepionki o nazwie Ixchiq zostało określone na podstawie badań klinicznych przeprowadzonych w USA. W badaniach wzięło udział 3610 uczestników w wieku od 18 lat. Każda osoba otrzymała jedną dawkę preparatu, a okres obserwacji pacjentów wynosił 6 miesięcy.
Najczęstsze działania niepożądane (≥1/10 osób):
- Bóle głowy,
- nudności,
- bóle mięśni,
- ból stawów,
- zmęczenie,
- wysoka gorączka,
- ból w miejscu podania szczepionki (tkliwość, rumień, obrzęk, stwardnienie),
- zmniejszenie liczby białych krwinek,
- podwyższone wartości prób wątrobowych.
Częste działania niepożądane (od ≥1/100 do <1/10):
- Limfadenopatia (obrzęk węzłów chłonnych),
- wymioty, biegunka,
- wysypka,
- ból pleców
- dreszcze.
Niezbyt częste działania niepożądane (od ≥1/1000 do <1/100):
- Zawroty głowy,
- parestezje (mrowienie, pieczenie, kłucie w dłoniach, ramionach, nogach lub stopach),
- ból oka,
- szumy uszne,
- duszność,
- nadmierna potliwość,
- astenia (osłabienie fizyczne),
- obrzęki obwodowe (obrzęk podudzi lub dłoni).
Podsumowanie
Przyjęcie szczepionki jest obecnie najlepszą formą ochrony przed wirusem chikungunya. Osoby podróżujące do krajów objętych ryzykiem występowania choroby powinny podjąć starania, aby możliwie jak najlepiej się przed nią zabezpieczyć. Po przyjęciu preparatu nie należy rezygnować z innych środków ochrony przed komarami. Wskazane jest stosowanie repelentów, moskitier oraz noszenie odzieży z długimi rękawami i nogawkami. Warto wiedzieć także, że zmiany klimatu prowadzą do tego, że choroba chikungunya, mimo iż endemicznie nie występuje w krajach europejskich, może zacząć się w nich rozprzestrzeniać.
Źródła
- European Commission, Commission authorises Chikungunya vaccine and funds new mosquito eradication programme https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_3502 (dostęp: 18.07.2024).
- Medycyna Praktyczna, EMA zarejestrowała pierwszą na świecie szczepionkę przeciwko wirusowi chikungunya https://www.mp.pl/szczepienia/aktualnosci/350161,ema-zarejestrowala-pierwsza-na-swiecie-szczepionke-przeciwko-wirusowi-chikungunya (dostęp: 18.07.2024).
- Komisja Europejska, IXCHIQ, Wirus Chinkungunya (CHIKV). Charakterystyka produktu leczniczego https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2024/20240628162987/anx_162987_pl.pdf (dostęp: 18.07.2024).
- Puls Medycyny, Pierwsza szczepionka przeciw alfawirusowi chikungunya zarejestrowana w UE https://pulsmedycyny.pl/pierwsza-szczepionka-przeciw-alfawirusowi-chikungunya-zarejestrowana-w-ue-1220273 (dostęp: 18.07.2024).
- Valneva, Valneva Initiates Phase I Clinical Study to Evaluate Its Single-Shot Vaccine Candidate against Chikungunya https://valneva.com/wp-content/uploads/2019/06/2018_03_13_Chikungunya_Phase_I_initiation_EN.pdf (dostęp: 18.07.2024).
- IXCHIQ, The safety and tolerability of IXCHIQ were evaluated in 2 clinical studies https://ixchiqhcp.com/safety (dostęp: 18.07.2024).
- IXCHIQ, Strong and robust seroresponse rates (SRRs) demonstrated in a pivotal study https://ixchiqhcp.com/immunogenicity (dostęp: 18.07.2024).
- Ślusarz, K., Jak skuteczna jest szczepionka chikungunya Ixchiq https://tropicalmed.pl/szczepionka/ixchiq, (dostęp: 18.07.2024).
- Wałęka M., Wójcicka P., Żakowska D., Komar tygrysi (Aedes albopictus) jako potencjalny wektor chorób i zagrożenie dla zdrowia publicznego w Polsce, https://www.environmed.pl/Asian-tiger-mosquito-Aedes-albopictus-as-a-potential-vector-of-diseases-and-a-threat,169855,0,1.html (dostęp: 18.07.2024).
- European Centre for Disease Prevention and Control,Worsening spread of mosquito-borne disease outbreaks in EU/EEA, according to latest ECDC figures Worsening spread of mosquito-borne disease outbreaks in EU/EEA, according to latest ECDC figures (dostęp: 18.07.2024).
Autorka
Klaudia Maj – specjalistka ds. rozwoju treści, absolwentka polonistyki i krytyki literackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Miłośniczka przyrody, górskich wędrówek, entuzjastka aktywnego wypoczynku.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]