Zadławienie to nagły stan, w którym ciało obce blokuje drogi oddechowe, utrudniając lub uniemożliwiając przepływ powietrza do płuc. Może być spowodowane przypadkowym wpadnięciem jedzenia czy małych przedmiotów do krtani lub tchawicy. W przypadku zadławienia konieczna jest natychmiastowa pomoc, aby przywrócić możliwość oddychania. To pozwoli uniknąć poważnych konsekwencji, takich jak niedotlenienie i uszkodzenie ważnych organów.
W przypadku zadławienia u dziecka i dorosłego, metody postępowania są inne ze względu na różnice w budowie i sile ciała. Stosując odpowiednie techniki ratunkowe, takie jak uderzenia w plecy lub manewr Heimlicha, możesz uratować życie swoim najbliższym. Sprawdź, jak postępować w przypadku zadławienia u niemowląt, dzieci oraz dorosłych. Podpowiadamy także, czym różni się zadławienie od zakrztuszenia i zachłyśnięcia.
Z artykułu dowiesz się:
- Jaka jest różnica pomiędzy zakrztuszeniem, zachłyśnięciem a zadławieniem?
- Jak postępować w przypadku zadławienia u dorosłych i starszych dzieci?
- Jak wygląda pierwsza pomoc przy zadławieniu się noworodka lub niemowlęcia?
Zakrztuszenie, zachłyśnięcie a zadławienie – jaka jest różnica?
Obecność nawet niewielkiego ciała obcego w drogach oddechowych może spowodować problemy z oddychaniem. Warto jednak wiedzieć, że nie w każdym przypadku stanowi ono stan bezpośredniego zagrożenia życia. Zakrztuszenie, zachłyśnięcie i zadławienie, choć potocznie często stosowane zamiennie, opisują zupełnie inne przypadki.
Zakrztuszenie to sytuacja, w której drogi oddechowe zostają jedynie podrażnione przez niewielki fragment ciała obcego, np. kawałek jedzenia. Nie blokuje on jednak całkowicie przepływu powietrza, uniemożliwiając oddychanie, lecz powoduje silny kaszel i uczucie dyskomfortu. Osoba zakrztuszona często intensywnie kaszle, co jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu, stosowanym w celu usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych.
Z kolei o zachłyśnięciu mówi się, gdy do krtani lub tchawicy przedostał się płyn. Dochodzi do tego zazwyczaj podczas picia lub kąpieli, co również powoduje podrażnienie dróg oddechowych. Zachłyśnięcie, podobnie jak zakrztuszenie, może wywołać kaszel i uczucie pieczenia w gardle, ale najczęściej nie blokuje przepływu powietrza do płuc. Przy zachłyśnięciu najważniejsze jest monitorowanie stanu pacjenta, aby uniknąć powikłań, takich jak zapalenie płuc.
Najniebezpieczniejszą sytuacją jest bez wątpienia zadławienie. Wówczas ciało obce całkowicie blokuje drogi oddechowe, uniemożliwiając prawidłowe oddychanie. Osoba zadławiona nie jest w stanie mówić, kaszleć ani oddychać, co szybko prowadzi do utraty przytomności. W przypadku braku szybkiej interwencji może dojść także do zatrzymania krążenia i śmierci. W zależności od wieku pacjenta można zastosować pierwszą pomoc w postaci silnych uderzeń w plecy lub manewr Heimlicha.
Objawy zadławienia – jak je rozpoznać?
O ile z zakrztuszeniem i zachłyśnięciem organizm najczęściej radzi sobie sam dzięki odruchowi kaszlu, tak w przypadku zadławienia jest zupełnie inaczej. Całkowita niedrożność dróg oddechowych to stan bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego nie wolno go bagatelizować.
Czym objawia się zadławienie? Pierwszym wyraźnym sygnałem zadławienia jest nagłe przerwanie oddychania. Osoba, która się zadławiła, zazwyczaj odczuwa nagły dyskomfort w gardle lub klatce piersiowej i nie jest w stanie nabrać powietrza ani wypowiedzieć słowa. Często instynktownie łapie się za szyję, co jest klasycznym sygnałem, na który należy zwrócić uwagę. Ten gest, znany jako uniwersalny znak zadławienia, jest jednym z pierwszych, na które reagują osoby świadome niebezpieczeństwa, jakie niesie taka sytuacja.
Warto pamiętać, że przy zadławieniu nie występuje kaszel. Choć osoba, która się dławi, może próbować kaszleć, to jednak wszelkie próby są nieskuteczne. Z czasem zaczyna się pojawiać osłabienie i dezorientacja, ponieważ mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. W przypadku braku interwencji dochodzi do utraty przytomności, a nawet zatrzymania akcji serca i śmierci.
Pierwsza pomoc przy zadławieniu starszego dziecka i dorosłego
Przy całkowitej niedrożności dróg oddechowych kluczowe jest błyskawiczne działanie osób z otoczenia poszkodowanego. Jak udzielić pierwszej pomocy przy zadławieniu? W przypadku starszych dzieci, młodzieży i dorosłych sposób postępowania jest zupełnie inny niż przy zadławieniu niemowląt i noworodków. Jeżeli jesteś świadkiem zadławienia osoby dorosłej lub starszego dziecka, zastosuj poniższe wskazówki:
- Jeśli poszkodowany jest przytomny, pochyl go do przodu, a następnie pięć razy uderz energicznie w plecy w okolicę między łopatkami.
- Jeżeli uderzenia w plecy nie przynoszą efektów, zastosuj tzw. rękoczyn Heimlicha: pochyl poszkodowanego i obejmij dwoma rękami pod mostkiem. Jedną dłoń zaciśnij w pięść, a drugą mocno ją chwyć i energicznie uciśnij brzuch poszkodowanego, wykonując ruch ku górze. Powtórz rękoczyn kilka razy.
Gdyby manewr Heimlicha również okazał się nieskuteczny, jak najszybciej zadzwoń na numer 999 lub 112 i wezwij pomoc medyczną. Jeżeli pacjent straci przytomność, rozpocznij reanimację. Po wykonaniu 30 ucisków klatki piersiowej, skontroluj jamę ustną i sprawdź, czy nie wypadło ciało obce. Wykonaj dwa wdechy i kontynuuj reanimację do czasu pojawienia się zespołu ratunkowego.
