Pojawienie się pierwszej miesiączki zwykle wzbudza wiele emocji. W tym momencie dziewczynka staje się kobietą, a jej ciało jest gotowe do pełnienia nowej roli. Niestety, krwawienie menstruacyjne nadal jest tematem tabu, powodem do wstydu i wiąże się z wieloma krzywdzącymi mitami. Zobacz, co warto wiedzieć na temat pierwszej miesiączki.
Pierwsze krwawienie menstruacyjne jest jednym z objawów okresu dojrzewania. Jest to bardzo ważny etap w rozwoju. W jego trakcie zmienia się wygląd ciała – powiększają się piersi, pojawia się owłosienie łonowe, zaokrąglają się biodra, rozpoczyna się produkcja hormonów płciowych oraz następuje nagły wzrost ciała. Jednak dojrzewanie to nie tylko zmiany fizyczne. Kształtuje się także osobowość, seksualność, postawy. Dla wielu młodych osób jest to trudny czas, dlatego ważne jest zrozumienie i poznanie wszystkich procesów, które zachodzą w jego trakcie.
Kiedy pojawia się pierwsza miesiączka i jakie są jej objawy?
Cykl menstruacyjny jest niezbędny do tego, aby posiadać potomstwo. Jego obecność jest oznaką dojrzałości płciowej. Obejmuje on regularne zmiany w organizmie, które są regulowane przez hormony i układ nerwowy. Cykl trwa przeciętnie 28 dni, ale zdarza się, że jest dłuższy lub krótszy – wszystko zależy od indywidualnych cech organizmu. Rozpoczyna się z pierwszym dniem miesiączki i kończy dzień przed kolejnym krwawieniem.
Pierwsza miesiączka (menarche) rozpoczyna pierwszy cykl menstruacyjny w życiu kobiety. Jej pojawienie się w większości przypadków nie jest jeszcze związane z gotowością do zajścia w ciążę, ponieważ nie pojawia się jeszcze owulacja (nie zostaje uwolniona komórka jajowa). Nie oznacza to jednak, że nie jest to w ogóle możliwe. Często też krwawienie jest nieregularne. Dopiero w kolejnych dwóch latach cykl ulega unormowaniu.
Pierwsza miesiączka pojawia się zwykle między 11. a 15. rokiem życia. Jednak warto pamiętać, że nie dzieje się tak u wszystkich dziewcząt. Niektóre doświadczają jej już wcześniej, inne później. Moment pojawienia się pierwszego krwawienia zależy od kilku czynników – bardzo ważne są uwarunkowania genetyczne, ale także masa ciała (wskazuje się, że wcześniej pierwszą miesiączkę mają dziewczynki z nadwagą i otyłością). Również uprawianie sportu może przesunąć moment pojawienia się menarche.
Przed pierwszą miesiączką mogą pojawić się objawy, które zwiastują jej nastąpienie w krótkim czasie. Są to:
- ból podbrzusza,
- zatrzymanie wody w organizmie,
- powiększenie się obwodu brzucha,
- wzrost masy ciała,
- wahania nastroju,
- pobolewanie piersi,
- zmiany na skórze twarzy.
Powyższe dolegliwości zwykle występują się również przed każdą kolejną miesiączką. Zdarza się też, że przed pojawieniem się pierwszego okresu kobieta nie obserwuje żadnych objawów.
Jak wygląda pierwsza miesiączka?
Przebieg pierwszego krwawienia miesięcznego jest bardzo indywidualny. Zwykle trwa on od 3 do 7 dni i nie jest zbyt obfity. Rzadko pojawiają się też silne dolegliwości bólowe w podbrzuszu ze względu na brak owulacji. Cechą charakterystyczną jest także to, że w pierwszych kilkunastu miesiącach miesiączka jest nieregularna. Oznacza to, że w kolejnym miesiącu krwawienie może się nie pojawić w ogóle lub trwać krócej.
Przy pierwszej miesiączce nie należy jednak kierować się doświadczeniami innych osób. Są dziewczynki, u których krwawienie od razu jest obfite i trwa długo. Są też takie, które nawet w pierwszych miesiącach doświadczają go w miarę regularnie. Natomiast warto pamiętać, że brak miesiączki po 16. roku życia jest wskazaniem do konsultacji ginekologicznej.
O co warto zadbać podczas pierwszej miesiączki?
Ważne jest przede wszystkim zaopatrzenie się w odpowiednie środki higieniczne. Są to podpaski, które przykleja się do bielizny. Mają one różny rozmiar i chłonność. Są także specjalne podpaski na noc. Informację na ten temat można znaleźć na opakowaniu. W pierwszych dniach lepiej korzystać z tych bardziej chłonnych. Później nic nie stoi na przeszkodzie, aby wybrać mniej chłonne podpaski.
Wiele kobiet zastanawia się, czy można używać tamponów już od pierwszej miesiączki. Tak, jeżeli ich aplikacja nie stanowi problemu. Warto pamiętać, że obecnie można kupić tampony ze specjalnymi aplikatorami.
Wystąpienie dolegliwości bólowych można złagodzić przy pomocy domowych sposobów. Warto położyć na brzuch ciepły (nie gorący) okład i odpocząć w pozycji leżącej z podkurczonymi nogami. Zalecane jest picie ziół o działaniu rozkurczowym (np. rumianek lub melisę). Gdy dolegliwości są nasilone, można sięgnąć po tabletkę przeciwbólową.
Podsumowanie
Pierwsza miesiączka jest nierozerwalnie wpisana w okres dojrzewania. Jest to zupełnie normalny stan, którego doświadcza każda kobieta. Nie ma powodów do wstydu z jej powodu. Dla własnego komfortu warto zaopatrzyć się w odpowiednie środki higieniczne – obecnie dostępne na rynku podpaski są bardzo cienkie i dyskretne, a jednocześnie odpowiednio chłonne, dzięki czemu zapewniają odpowiednią ochronę.
Źródła:
- K. Olszewska i in., Wczesny wiek menarche – związek ze statusem społeczno-ekonomicznym oraz wybranymi czynnikami związanymi ze stanem zdrowia, “Pomeranian Journal of Life Sciences” 2015, nr 61, s. 94-98.
- D.M. Takemoto, M.S. Beharry, Co jest normą? Dokładna i efektywna ocena miesiączkowania, “Medycyna Praktyczna” https://lekarz.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/139645,dokladna-i-efektywna-ocena-miesiaczkowania (dostęp 27.08.2021).
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
