Nowy program profilaktyczny „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”. Co warto o nim wiedzieć?
W dzisiejszych czasach, kiedy tempo życia jest coraz szybsze, a stres i niezdrowy styl życia mogą prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, profilaktyka staje się kluczowym elementem dbania o siebie. Ministerstwo Zdrowia, mając na uwadze potrzebę wczesnego wykrywania chorób oraz zapobiegania ich rozwojowi, wprowadza nowy program profilaktyczny „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”.
Bilans ten ma zastąpić dotychczasową „Profilaktykę 40 Plus”, jednakże w przeciwieństwie do poprzedniego programu ma być skierowany do znacznie szerszej grupy społecznej. W artykule ściślej omówimy, kogo obejmie nowy program, jakie badania będą w jego ramach realizowane oraz jakie są główne założenia i cele bilansu zdrowia dorosłych.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Do kogo jest skierowany nowy program?
- Jak często będzie możliwe bezpłatne wykonanie badań w ramach programu?
- Jakie są założenia i cele bilansu zdrowia osoby dorosłej?
- Jakie etapy ma obejmować ocena stanu zdrowia?
- Jakie badania będzie obejmował program?
- Od kiedy ma wejść bilans zdrowia?
- Co jeszcze warto wiedzieć o projekcie Ministerstwa Zdrowia?
Kto może wykonać badania profilaktyczne w ramach programu?
Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, że bilans zdrowia osób dorosłych będzie dostępny dla szerszej grupy pacjentów, niż przewidywał poprzedni program zdrowotny „Profilaktyka 40 Plus”. Z przeglądu skorzystają osoby już po 20 roku życia.
Co ile będzie można wykonać badania?
Dla osób w wieku 20–49 lat możliwość wykonania bezpłatnych badań w ramach programu byłaby dostępna nie częściej niż raz na 5 lat, a dla osób w wieku powyżej 49 lat nie częściej niż raz na 3 lata. Przy określaniu wieku będzie się brać pod uwagę rok urodzenia.
Jakie są założenia nowego bilansu zdrowia?
W założeniu ocena stanu zdrowia przeprowadzana w ramach bilansu „Moje zdrowie” miałaby obejmować:
- styl życia,
- wywiad rodzinny, w którym pytano by m.in. o choroby uwarunkowane genetycznie, choroby sercowo-naczyniowe, nowotworowe, psychiczne, uzależnienia,
- realizację zalecanych szczepień u osób dorosłych.
Wśród celów bilansu zdrowia wymienia się:
- zwiększenie wczesnej wykrywalności chorób układu krążenia i cukrzycy, chorób nerek, zaburzeń funkcji tarczycy, wybranych chorób onkologicznych, wybranych chorób infekcyjnych, zaburzeń zdrowia psychicznego i poznawczych;
- zwiększenie odsetka osób zaszczepionych.
Jakie etapy obejmowałaby ocena stanu zdrowia?
Bilans miałby się składać z kilku etapów:
- Wypełnienia ankiety i kwestionariuszy na swoim Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) bądź w placówce podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).
- Badań diagnostycznych (w zakresie podstawowym lub rozszerzonym).
- Wizyty podsumowującej.
- Przygotowania indywidualnego planu zdrowotnego (IPZ).
Jakie badania są uwzględnione w programie?
Program profilaktyczny ma uwzględniać dwa zakresy badań diagnostycznych. Pierwszy z nich, czyli podstawowy, jest przeznaczony dla każdego pacjenta. Drugi zakres – rozszerzony – ma brać pod uwagę wiek pacjenta oraz wynik wypełnionej przez niego ankiety zdrowotnej.
Zakres podstawowy ma obejmować następujące badania:
- morfologię krwi,
- glukozę,
- kreatyninę,
- lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL oraz triglicerydy),
- TSH,
- lipoproteinę A.
Z kolei rozszerzony zakres, w zależności od wieku i wyniku ankiety, miałby obejmować:
- ALAT, ASPAT, GGTP (próby wątrobowe),
- PSA całkowity (u mężczyzn),
- anty-HCV (wirusowe zapalenie wątroby typu C),
- badanie kału na krew utajoną (FIT).
Podczas wizyty podsumowującej pacjentowi mierzono by ciśnienie tętnicze, tętno, masę ciała, wzrost, obwód talii, BMI. Dodatkowo u osób od 60. roku życia oceniano by funkcje poznawcze. Analizowane byłyby ponadto wyniki badań diagnostycznych, wyniki ankiety i kwestionariuszy. Weryfikowano by także ryzyko sercowo-naczyniowe. Jeśli pacjent zaliczałby się do wybranej grupy ryzyka, otrzymałby porady edukacyjne (maksymalnie dwie) i porady antynikotynowe.
Program profilaktyczny „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” – od kiedy?
Nowy bilans zdrowia ma zastąpić dotychczasowy program „Profilaktyka 40 Plus”, dostępny do 30 kwietnia 2025 roku. Zgodnie z tym program profilaktyczny „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” miałby wejść w życie 1 maja 2025 roku.
Projekt rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia opublikowało Rządowe Centrum Legislacji. Został on 18 marca 2025 roku skierowany do konsultacji publicznych. Konsultacje projektu potrwają 21 dni. Dalsze szczegóły funkcjonowania bilansu zdrowia będą przekazywane w kolejnych tygodniach.
Co jeszcze warto wiedzieć o projekcie rozporządzenia Ministra Zdrowia?
Warto wiedzieć, że projekt będzie umożliwiał lekarzom podstawowej opieki zdrowotnej wydanie skierowania na badanie w kierunku HIV. Jak uzasadnia Ministerstwo Zdrowia, wirus ten stanowi poważne wyzwanie zdrowotne, a w ostatnich trzech latach zaobserwowano znaczący wzrost liczby nowych zakażeń. Istotne jest umożliwienie szerokiego dostępu do diagnozowania w kierunku zakażenia wirusem HIV, gdyż jego wczesne wykrycie i skuteczne leczenie umożliwiają normalne funkcjonowanie, a długość życia osoby zakażonej może być porównywalna do czasu przeżycia populacji ogólnej.
Rozporządzenie daje też lekarzom POZ możliwość wystawiania skierowania na badanie stężenia wapnia całkowitego w surowicy krwi – będzie to świadczenie gwarantowane. W projekcie znalazły się również zapisy wprowadzające badania hipercholesterolemii rodzinnej na etapie obowiązkowego przygotowania przedszkolnego.
Podsumowanie
Program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” ma reprezentować nowoczesne podejście do profilaktyki zdrowotnej, uwzględniające potrzeby szerokiej grupy społecznej. Dzięki możliwości wczesnego wykrywania chorób, takich jak choroby układu nerwowego, układu krążenia, nerek, zaburzenia funkcji tarczycy i inne, zakłada poprawę jakości życia Polaków.
Program w swych założeniach stawia na edukację zdrowotną oraz indywidualne podejście do pacjenta. Mają temu służyć wizyta podsumowująca po wykonaniu badań i opracowanie indywidualnego planu zdrowotnego. Pacjent nie zostanie z wynikami badań sam, będzie miał zaś do dyspozycji lekarza, który właściwie je zinterpretuje. Zakończenie „Profilaktyki 40 Plus” i wprowadzenie nowego bilansu zdrowia dorosłych to szansa na lepszą przyszłość zdrowotną dla większej grupy pacjentów.
Źródła:
- K. Nocuń, Co obejmie nowy „bilans zdrowia”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/aktualnosci/375592,co-obejmie-nowy-bilans-zdrowia (dostęp: 21.03.2025).
- Od 1 maja bilans zdrowia osoby dorosłej, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/aktualnosci/375747,od-1-maja-bilans-zdrowia-osoby-doroslej (dostęp: 21.03.2025).
- Od 1 maja nowe świadczenia na NFZ u lekarza rodzinnego, Rynek Zdrowia, https://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Od-1-maja-mozliwe-zmiany-w-profilaktyce-Nowe-swiadczenia-na-NFZ,269423,1.html (dostęp: 21.03.2025).
- Rządowe Centrum Legislacji, Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniający rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, https://legislacja.gov.pl/projekt/12395802/katalog/13116994#13116994 (dostęp: 21.03.2025).
Autorka
Magdalena Merchut-Faron – specjalistka ds. rozwoju treści, absolwentka kierunków edytorstwo i zarządzanie informacją na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przywiązuje dużą wagę do utrzymania wysokiej jakości zarówno merytorycznej, jak i stylistycznej przygotowywanych tekstów. Miłośniczka kawy, zdrowego stylu życia i długich spacerów.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.03.2025]