Ból w okolicy odbytu, który pojawia się w porze nocnej, może bardzo utrudniać odpoczynek, a co za tym idzie, także funkcjonowanie w ciągu dnia. Niestety dolegliwości tej części ciała dla większości osób stanowią temat tabu, przez co pacjenci nie zgłaszają się do lekarza przez długi czas. Warto jednak pokonać wstyd i poddać się badaniu, żeby poznać przyczynę nagłego bólu. Najczęstszymi czynnikami są hemoroidy, szczelina odbytu, zespół dźwigaczy odbytu lub napadowy ból odbytu.
Nagły ból odbytu w nocy może być nie tylko stresujący, ale także wyjątkowo uciążliwy. Nie zawsze świadczy o poważnych zaburzeniach zdrowotnych, jednak powinien być skonsultowany z lekarzem. Sprawdź, jak objawia się napadowy ból odbytu w nocy, dlaczego w ogóle się pojawia i w jaki sposób złagodzić dolegliwości, aby odzyskać komfort i spokojny sen.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest i jak się objawia napadowy ból odbytu w nocy?
- Jakie są najczęstsze przyczyny bólu odbytu w porze nocnej?
- Jakie badania wykonuje się, aby zdiagnozować przyczynę bólu odbytu?
- Jak łagodzić dolegliwości w przypadku bólu odbytu?
Nagły ból odbytu w nocy – jak się objawia?
Napadowy ból odbytu (łac. proctalgia fugax) to odrębna jednostka chorobowa zaliczana do grupy zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Wbrew pozorom, zdarza się dosyć często – specjaliści wskazują, że cierpieć z tego powodu może nawet kilkanaście procent całej populacji.
Jak go rozpoznać? Pacjenci, u których się pojawia, opisują swoje dolegliwości jako nagły rozpierający lub kłujący ból odbytu trwający od kilku sekund do nawet kilku minut. Najczęściej występuje w nocy, utrudniając zasypianie lub przerywając sen. Może zaatakować również po oddawaniu stolca lub silnie stresującej sytuacji. Napadowy ból odbytu ma charakter nawracający i dotyka głównie mężczyzn. Towarzyszy mu uczucie parcia, wrażenie ciała obcego, a czasami także wzwód.
Przyczyny nagłego bólu odbytu w nocy
Choć główna przyczyna nagłego bólu odbytu nie została jeszcze poznana, to większość lekarzy uważa, że leży ona w zaburzeniach czynnościowych zwieracza wewnętrznego odbytu. Napadowe skurcze i ból najczęściej są wywołane silnym stresem. Warto jednak wiedzieć, że pojawiający się nagle ból odbytu może być spowodowany także wieloma innymi czynnikami. Do najczęstszych przyczyn dolegliwości tej okolicy zalicza się:
- chorobę hemoroidalną – powiększone guzki krwawnicze (nazywane także żylakami odbytu) łatwo ulegają podrażnieniu, co często wiąże się z rozwojem stanu zapalnego, a więc bólem, pieczeniem i świądem,
- szczelinę odbytu – drobne pęknięcia w błonie śluzowej odbytu mogą powodować ból, który nasila się szczególnie podczas wypróżniania i w nocy,
- ropień odbytu – infekcja bakteryjna prowadząca do powstania bolesnego guzka w okolicy odbytu, któremu może towarzyszyć gorączka i zaczerwienienie,
- przetokę odbytu – patologiczne połączenie między odbytem a skórą, które może powodować przewlekłe dolegliwości bólowe, nietrzymanie stolca i stan zapalny okolicznych tkanek,
- choroby weneryczne – dotyczy to głównie osób praktykujących stosunki analne, jednak w pozostałych przypadkach ból krocza występujący przy kile czy rzeżączce może też promieniować w kierunku odbytu,
- przewlekłe zapalenie stercza – stany zapalne gruczołu krokowego mogą wywoływać dolegliwości bólowe odbytu,
- mięśniowy ból napięciowy miednicy – przewlekłe napięcie mięśni dna miednicy również prowadzi do napadów bólu, zwłaszcza w nocy,
- zespół dźwigaczy odbytu – przewlekły ból wynikający ze skurczu mięśnia dźwigacza odbytu, który może pojawiać się także nocą,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- chorobę zapalną jelit,
- nowotwór odbytu.
Jeśli ból pojawia się regularnie, wybudzając Cię lub utrudniając zasypianie, a ponadto towarzyszą mu także inne objawy (pieczenie, świąd, obrzęk), koniecznie skonsultuj się z lekarzem.
Badania i diagnostyka przy bólu odbytu
Ból odczuwany w okolicy odbytu może mieć naprawdę wiele przyczyn. Żeby skutecznie się go pozbyć niezbędne jest więc określenie głównego czynnika powodującego dolegliwości. Pierwszym krokiem do tego powinna być wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub specjalisty w leczeniu chorób końcowego odcinka przewodu pokarmowego, czyli proktologa. Jeśli chcesz skorzystać z wizyty w ramach NFZ, internista musi wystawić skierowanie do poradni specjalistycznej.
Lekarz na początku przeprowadza z pacjentem wywiad medyczny – pyta o wszystkie objawy oraz czas występowania (po defekacji, podczas długiego siedzenia, w nocy). Na tym etapie należy zgłosić swoje dolegliwości oraz wspomnieć o ewentualnych chorobach przewlekłych oraz przyjmowanych lekach. Internista może zapytać również o prowadzony styl życia, rodzaj wykonywanej pracy czy ogólne samopoczucie.
Następnie dokładnie obejrzy okolicę odbytu, aby stwierdzić lub wykluczyć występowanie drobnych zranień, zaczerwienienia, obrzęku, pęknięć błony śluzowej i skóry oraz stwardnień. Przeprowadzi również (za zgodą pacjenta) badanie per rectum, wkładając palec do odbytu. To pozwoli wyczuć ewentualne żylaki lub guzki.
Jeśli tego rodzaju działania nie umożliwią postawienia diagnozy, konieczne będą dalsze badania. W takiej sytuacji lekarz może skierować pacjenta na USG transrektalne (przezodbytnicze), anoskopię, rektoskopię lub defekografię. Pomocne mogą być też badania o szerszym zakresie, jak kolonoskopia, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
