Słuch, choć tak istotny w codziennym życiu, często bywa niedoceniany – aż do momentu, gdy pojawiają się pierwsze problemy. Żeby wykryć ewentualne zaburzenia na jak najwcześniejszym etapie, warto co jakiś czas kontrolować pracę narządu słuchu. Może w tym pomóc tympanometria – bezpieczne, bezbolesne i niedrogie badanie.
Tympanometria to nieinwazyjne badanie słuchu zalecane szczególnie w diagnostyce nawracających infekcji ucha, niedosłuchu, uczucia zatkanego ucha czy szumów usznych. Pomaga ono również monitorować proces leczenia stanów zapalnych ucha środkowego, zwłaszcza u dzieci, które są najbardziej narażone na tego rodzaju problemy. Sprawdź, na czym polega tympanometria, kiedy warto ją wykonać i jak należy się do niej przygotować.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest tympanometria?
- W jakich sytuacjach warto wykonać tympanometrię?
- Czy badanie tympanometryczne wymaga specjalnego przygotowania?
- Jak wygląda badanie tympanometryczne?
- Jak odczytać wyniki badania słuchu?
Co to jest tympanometria?
Tympanometrię określa się jako obiektywne badanie słuchu. Od innych metod oceny funkcjonowania narządu słuchu odróżnia ją to, że nie jest zależna od odczuć i odpowiedzi badanego. Sprawdza odruchy poszczególnych części ucha środkowego i pozwala ocenić ich funkcjonowanie. Z tego względu jest często stosowana w laryngologii jako narzędzie wspomagające diagnozowanie zaburzeń słuchu, infekcji ucha czy problemów z przewodnictwem dźwięku.
Do tympanometrii wykorzystuje się specjalistyczne urządzenie zwane tympanometrem. Mierzy ono odchylenia błony bębenkowej pod wpływem zmian ciśnienia powietrza w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Umożliwia również ocenę podatności akustycznej (zdolności błony bębenkowej do odbierania i przewodzenia fal dźwiękowych) oraz określenie wartości ciśnienia w jamie bębenkowej. Wyniki są przedstawiane w formie wykresu zwanego tympanogramem, który pozwala ocenić sztywność błony bębenkowej w zależności od zastosowanego ciśnienia.
W niektórych przypadkach lekarz może zaproponować pacjentowi rozszerzone badanie słuchu (tympanometria nie zawsze zastępuje pełną diagnostykę). Audiometria impendacyjna z tympanometrią i oceną odruchów z mięśnia strzemiączkowego pogłębiona jest o test drożności trąbki słuchowej i pomiar odruchu w mięśniu strzemiączkowym.
Wskazania do wykonania tympanometrii
Tympanometrię wykonuje się nie tylko u dorosłych, ale również u niemowląt i dzieci. Badanie nie wymaga od pacjenta zaangażowania – wszystkie czynności i pomiary wykonuje personel, dlatego ma ono bardzo szeroki zakres zastosowania. Najczęstsze wskazania do tympanometrii to:
- podejrzenie niedosłuchu odbiorczego (zaburzenia w obrębie ucha wewnętrznego),
- podejrzenie niedosłuchu przewodzeniowego (zaburzenia w obrębie ucha środkowego i zewnętrznego),
- podejrzenie wysiękowego zapalenia ucha środkowego – badanie pozwala wykryć obecność płynu w jamie bębenkowej, co jest częstą przyczyną zaburzeń słuchu, szczególnie u dzieci,
- rozpoznanie infekcji ucha środkowego – tympanometria pomaga monitorować postępy leczenia oraz zidentyfikować nawracające stany zapalne,
- podejrzenie niedrożności trąbki słuchowej,
- szumy uszne i zawroty głowy,
- niedowład nerwu twarzowego,
- diagnostyka opóźnień w rozwoju mowy – tympanometria może wskazać problemy słuchowe jako potencjalną przyczynę trudności w rozwoju mowy u dzieci.
- podejrzenie perforacji błony bębenkowej.
Na nieprawidłowości w działaniu błony bębenkowej lub innych elementów narządu słuchu wskazywać mogą objawy, takie jak:
- niedosłuch w jednym lub obydwu uszach,
- uczucie zatkanego ucha,
- szum w uszach i zawroty głowy,
- ból ucha,
- wypływający lub widoczny płyn w przewodzie słuchowym.
Jeśli dokuczają Ci wspomniane dolegliwości, nie bagatelizuj swojego stanu. Zgłoś się do lekarza internisty lub laryngologa, aby uzyskać pomoc i skierowanie na odpowiednie badania słuchu.
Jak przygotować się do tympanometrii?
Do badania tympanometrycznego nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Pacjent powinien jedynie zadbać wcześniej o higienę małżowin usznych – warto przetrzeć je wilgotnym ręcznikiem. Nie zaleca się natomiast wkładania patyczków higienicznych do przewodu słuchowego, ponieważ w ten sposób łatwo wepchnąć woskowinę w głąb ucha i przyczynić się do nasilenia dolegliwości.
Na badanie warto zabrać ze sobą posiadaną historię leczenia, czyli wcześniejsze rozpoznania oraz wyniki innych badań narządu słuchu.
Najmłodszym pacjentom w czasie badania towarzyszy rodzic. Dzieci mogą negatywnie reagować na zmiany ciśnienia w uchu i poruszać się w trakcie tympanometrii, przez co ciężej zarejestrować wychylenia błony bębenkowej. Obecność rodzica będzie więc nieocenionym wsparciem zarówno dla dziecka, jak i personelu medycznego.
Tympanometria – przeciwwskazania
Niestety nie u każdego pacjenta można wykonać badanie tympanometryczne. Do przeciwwskazań zalicza się:
- brak błony bębenkowej,
- ciało obce w przewodzie słuchowym,
- operacja w obrębie ucha przeprowadzona mniej niż 6 tygodni przed planowaną tympanometrią.
Tympanometria – jak wygląda badanie słuchu?
Tympanometria jest bezbolesną i nieinwazyjną procedurą. Pacjent siada w wyznaczonym miejscu, a po krótkim wywiadzie medycznym, jeśli nie ma przeciwwskazań, można przystąpić do badania. Przed rozpoczęciem tympanometrii lekarz umieszcza w uchu pacjenta specjalną sondę, która hermetycznie zamyka przewód słuchowy. Sonda generuje dźwięk testowy oraz zmienia ciśnienie w uchu, jednocześnie rejestrując reakcje błony bębenkowej.
W czasie badania nie powinno się przełykać śliny ani mówić, żeby nie zaburzyć wyników zapisywanych przez tympanometr. Można je odebrać od razu po zakończeniu badania.
