Beep test, znany również jako test wielostopniowy lub test wahadłowy, to popularna metoda oceny wydolności tlenowej i kondycji fizycznej. Polega na bieganiu tam i z powrotem pomiędzy wyznaczonymi liniami na dystansie 20 metrów, w rytm przyspieszającego sygnału dźwiękowego (beep). Wraz ze wzrostem poziomu testu tempo biegu staje się coraz szybsze, aż do momentu, gdy uczestnik nie nadąża za sygnałem.
Beep test jest stosowany w sporcie, wojsku i służbach mundurowych, ponieważ pozwala precyzyjnie określić poziom wytrzymałości organizmu. Od niedawna testy sprawnościowe obowiązkowo przeprowadzają także nauczyciele wychowania fizycznego w szkołach. Sprawdź, na czym dokładnie polega beep test, jak wygląda i jak odczytywać jego wyniki.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest beep test?
- Jak przeprowadza się beep test?
- Jakie normy przyjmuje się przy odczytywaniu wyników beep testu?
Beep test – co to jest?
Beep test, test wieloetapowy czy test dźwiękowy to popularny sposób oceniania wydolności tlenowej oraz wytrzymałości organizmu. Wykorzystuje się go w dziedzinach, w których sprawność fizyczna odgrywa dużą rolę, m.in. w sporcie oraz służbach mundurowych. Regularne wykonywanie beep testu pozwala monitorować postępy treningowe. Od roku szkolnego 2023/2024 przeprowadzany jest także w szkołach celem sprawdzenia kondycji fizycznej uczniów.
Polega on na biegu wahadłowym pomiędzy dwoma punktami oddalonymi od siebie o 20 m. Tempo biegu wyznaczają sygnały dźwiękowe – stąd nazwa testu (od ang. beep, czyli piszczeć, trąbić). Na początku testu jest ono stosunkowo wolne, ale co określony czas – zwykle ok. minuty – prędkość wzrasta. Uczestnik musi dostosować się do tego rytmu, docierając do wyznaczonej linii przed kolejnym sygnałem. Beep test składa się z 21 poziomów, z których każdy liczy od 7 do 16 odcinków. Kończy się w momencie, gdy uczestnik dwukrotnie nie jest w stanie dobiec do linii przed sygnałem. Należy wówczas zapisać wynik beep test (tabela wyników umożliwia obiektywną ocenę) i porównać z normami wydolności tlenowej.
Beep test opiera się na systematycznym zwiększaniu intensywności biegu, dzięki czemu może być wyzwaniem zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i profesjonalnych sportowców. Jego wynik zależy od kondycji i zdolności organizmu do radzenia sobie ze stopniowym wzrostem obciążenia.
Jak wykonać beep test?
Specjaliści w dziedzinie sportu wskazują, że wielostopniowy test wahadłowy to jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych metod oceny wydolności tlenowej organizmu. Jego zasady są bardzo proste – uczestnicy biegają tam i z powrotem na odcinku 20 metrów, dostosowując tempo do sygnałów dźwiękowych, które stopniowo przyspieszają. Do przeprowadzenia testu wymagana jest więc jedynie przestrzeń odpowiedniej wielkości i urządzenie, które będzie emitowało kolejne sygnały dźwiękowe. Takimi możliwościami dysponują również szkoły publiczne, dlatego to właśnie beep test został wybrany jako jedna z form oceny kondycji uczniów.
W pierwszej kolejności niezbędne jest przygotowanie miejsca do biegu dla uczestników testu. Na płaskiej, równej powierzchni należy zaznaczyć dwie linie, między którymi będą odbywać się nawroty. Potrzebny jest również odtwarzacz z dobrej jakości głośnikiem oraz nagranie z dźwiękami, tzw. beepami.
Uczestnik badania staje przed linią i zaczyna biec w momencie sygnału dźwiękowego – wtedy rozpoczyna się jego test. Ważne, aby odpowiednio zaplanować rozłożenie sił na kolejne poziomy, gdy tempo biegu musi być wyższe. Niestety wiele osób popełnia podstawowy błąd – zaczynają zbyt szybko, przez co nie są w stanie kontynuować biegu na bardziej wymagających etapach testu.
Jeden stopień testu trwa nieco ponad minutę, a z każdym kolejnym tempo biegu wzrasta o 0,5 km/h. Na początku wynosi średnio ok. 8,5 km/h, a na ostatnim etapie – 18,5 km/h. Jeśli uczestnik przez dwa kolejne sygnały dźwiękowe nie pokona wyznaczonego dystansu, test należy zakończyć. Wynik testu określa ostatni ukończony poziom oraz liczba odcinków przebiegniętych na danym etapie. Na koniec należy porównać go z tabelą
