W przypadku trudności z zajściem w ciążę należy szukać przyczyny, aby skutecznie usunąć przeszkodę na drodze do rodzicielstwa. Pomocne w tym zakresie są badania pozwalające ocenić płodność. U kobiet wykonuje się m.in. oznaczenie poziomu hormonów (m.in. AMH i FSH), ultrasonograficzną ocenę rezerwy jajnikowej oraz monitorowanie cyklu owulacyjnego. Dzięki wynikom lekarz może ocenić zdolność rozrodczą pacjentki i zaplanować terapię wspierającą płodność.
Badanie AMH, inaczej oznaczanie poziomu hormonu antymüllerowskiego we krwi, to test oceniający rezerwę jajnikową kobiety, czyli potencjalną liczbę komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia. Jest ono niezwykle przydatne w diagnostyce płodności, szczególnie u pań planujących ciążę w późniejszym czasie, pacjentek z zespołem policystycznych jajników (PCOS) oraz przed terapią onkologiczną, która może wpłynąć na płodność. Sprawdź, na czym polega badanie AMH, jak się do niego przygotować i kiedy najlepiej zgłosić się do punktu pobrań.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest badanie AMH?
- Jak wygląda badanie AMH?
- Jak przygotować się na oznaczenie poziomu AMH?
- Kiedy najlepiej wykonać badanie rezerwy jajnikowej?
- Jakie powinno być prawidłowe stężenie AMH?
Co to jest AMH?
AMH, czyli hormon antymüllerowski, jest białkiem produkowanym głównie przez komórki ziarniste pęcherzyków jajnikowych u kobiet oraz przez komórki Sertolego w jądrach u mężczyzn. Hormon AMH odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju i funkcjonowaniu układu rozrodczego, szczególnie u kobiet. Wynik badania AMH jest niezwykle istotny w ocenie rezerwy jajnikowej – pozwala oszacować liczbę pęcherzyków jajnikowych zdolnych do rozwoju, co przekłada się na możliwości reprodukcyjne.
Wraz z postępującym wiekiem obserwuje się obniżenie rezerwy jajnikowej u kobiety. Świadczy o tym m.in. niskie stężenie AMH we krwi. Wiąże się to z ubytkiem pęcherzyków zawierających komórkę jajową, przez co zajście w ciążę może być utrudnione.
Badanie AMH wykorzystuje się nie tylko w ocenie płodności, ale również w planowaniu leczenia, np. w procedurach wspomaganego rozrodu, takich jak zapłodnienie in vitro (IVF). Znając poziom AMH, lekarze są w stanie lepiej dostosować dawki leków stymulujących jajniki, jednocześnie minimalizując ryzyko wystąpienia zespołu hiperstymulacji jajników (OHSS), który może być niebezpieczny dla zdrowia pacjentki.
AMH u mężczyzn
U panów również występuje hormon antymüllerowski, jednak dla mężczyzn poziom AMH ma zupełnie inne znaczenie. W okresie płodowym pełni ważne funkcje w kształtowaniu się narządów płciowych i układu rozrodczego. Po narodzinach poziom AMH spada, a w dorosłym życiu jego stężenie jest znacznie niższe niż u kobiet.
Badanie poziomu AMH może być pomocne w diagnostyce niektórych zaburzeń rozwojowych i endokrynologicznych u mężczyzn, takich jak zespół niewrażliwości na androgeny czy wnętrostwo.
Jak przebiega badanie?
Żeby oznaczyć poziom AMH niezbędna jest wizyta w punkcie pobrań. Kobieta, która chce zbadać swoją rezerwę jajnikową zgłasza się w dogodnym dla siebie terminie – o dowolnej porze dnia. W przypadku AMH nie trzeba wykonywać badania w określonym dniu cyklu. Stężenie hormonu jest od tego niezależne – na wynik nie wpływa również terapia ani antykoncepcja hormonalna.
Poziom AMH oznacza się w surowicy krwi, dlatego należy pobrać próbkę od pacjentki. Personel medyczny najpierw zdezynfekuje skórę, aby przygotować ją do bezpiecznego pobrania krwi. Sam zabieg trwa bardzo krótko i nie jest bolesny (poza delikatnym wkłuciem igły). Wyniki badania AMH dostępne są zwykle od 1 do 4 dni roboczych, w zależności od możliwości wybranego laboratorium.
Warto pamiętać, że choć AMH jest bardzo przydatnym markerem w ocenie płodności, nie jest jedynym czynnikiem determinującym zdolność do zajścia w ciążę. Na poczęcie wpływa wiele innych kwestii, takich jak wiek, jakość komórek jajowych i plemników, kondycja macicy, ogólny stan zdrowia oraz styl życia. Z tego względu wyniki powinien interpretować wyłącznie lekarz w odniesieniu do pełnej oceny medycznej.
Jak się przygotować do badania AMH?
Badanie AMH nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Nie ma konieczności zgłaszania się w określonym dniu cyklu, konkretnej porze dnia czy na czczo. Wystarczy pojawić się w laboratorium ze skierowaniem od lekarza lub wykupić badanie prywatnie.
Kiedy wykonać badanie?
Badanie stężenia AMH we krwi można wykonać w każdym wieku. Ocenę rezerwy jajnikowej najczęściej przeprowadza się u kobiet po 35. roku życia, które już starają się o poczęcie lub dopiero chcą rozpocząć starania. Dzięki badaniu AMH można oszacować, czy pacjentka znajduje się w okresie wyższego ryzyka wystąpienia problemów z płodnością. To daje jej szansę na podjęcie odpowiednich działań – przyspieszenia decyzji o macierzyństwie lub rozpoczęcia leczenia niepłodności.
Test AMH jest również zalecany kobietom, które doświadczają nieregularnych cykli miesiączkowych lub mają trudności z zajściem w ciążę. Jednym z najczęstszych powodów podwyższonego poziomu AMH jest zespół policystycznych jajników (PCOS), dlatego w przypadku podejrzenia tej choroby badanie może pomóc w postawieniu diagnozy. U kobiet z PCOS obserwuje się podwyższone stężenie AMH, co może sugerować, że organizm ma więcej pęcherzyków jajnikowych, jednak ich dojrzewanie jest zaburzone.
AMH jest też przydatnym wskaźnikiem w onkologii przed rozpoczęciem leczenia mogącego wpłynąć na płodność, takich jak chemioterapia, ponieważ umożliwia określenie potencjalnych skutków terapii na rezerwę jajnikową. Dzięki temu pacjentka może zabezpieczyć swoje komórki jajowe, aby starać się o poczęcie po zakończeniu leczenia onkologicznego.
