Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) to wieloletnie zioło z rodziny jasnotowatych. Od dawna znana jest ze swoich właściwości uspokajających, przeciwlękowych i wspomagających trawienie. Ma charakterystyczny cytrynowy zapach i jest często wykorzystywana w ziołolecznictwie, aromaterapii oraz kosmetyce. O właściwościach leczniczych melisy wiedziały już nasze babcie, warto więc przypomnieć sobie lub dowiedzieć się więcej o jej działaniu.
Melisa to jedno z najpopularniejszych ziół o działaniu wyciszającym i relaksującym. Stosowana jest jako naturalny środek na stres, bezsenność i problemy trawienne. Jednak jej właściwości sięgają znacznie dalej! Sprawdź, jak działa melisa, na co pomaga i w jaki sposób najlepiej ją stosować. Przeczytaj nasz krótki przewodnik i dowiedz się, dlaczego warto mieć ją zawsze w domowej apteczce.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest melisa lekarska?
- Jakie są właściwości melisy lekarskiej?
- Jak działa melisa i na co pomaga?
- Jak stosować olejek eteryczny i napar z melisy?
- Jakie są główne przeciwwskazania do stosowania melisy?
Melisa – co to jest?
Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) to roślina wieloletnia należąca do rodziny jasnotowatych. Naturalnie występuje w rejonie śródziemnomorskim – na północy Afryki, południu Europy oraz w Azji Zachodniej i Środkowej. Obecnie jednak uprawia się ją niemal na całym świecie. Ziele to zyskało popularność za sprawą swoich właściwości – melisa uspokaja, wycisza i pobudza wydzielanie soków trawiennych. Z tego względu stosowana była przez wieki w medycynie ludowej.
Roślina ta osiąga wysokość od 30 do 90 cm. Ma charakterystyczne rozgałęzione i delikatnie owłosione łodygi, z których wyrastają (również pokryte drobnymi włoskami) liście w kształcie przypominającym serce. Mają jasnozielony soczysty kolor i ząbkowane brzegi, a po roztarciu wydzielają cytrynowy aromat. To właśnie za sprawą zawartych w melisie olejków eterycznych przylgnęła do niej nazwa „cytrynowe ziele”.
Ziele najlepiej rośnie w miejscach nasłonecznionych lub lekko zacienionych. Preferuje gleby żyzne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne. Wykazuje odporność na krótkotrwałe susze, natomiast zbyt duża ilość wody może prowadzić do gnicia korzeni.
Melisa lekarska kwitnie od czerwca do września, a jej białe lub bladożółte kwiaty są miododajne, co przyciąga pszczoły oraz inne owady zapylające.
Właściwości melisy
Liście melisy są bogate w olejki eteryczne, takie jak geraniol, geranial, linalol, neral i cytronelal oraz kwasy fenolowe. Znajdują się w niej także flawonoidy – naturalne antyoksydanty, które neutralizują wolne rodniki. Cząsteczki te przyczyniają się do szybszego starzenia komórek oraz nowotworzenia, dlatego ich nadmiar jest niewskazany. Przeciwutleniacze zawarte w melisie lekarskiej pomagają więc chronić organizm przed tzw. stresem oksydacyjnym.
Inne związki obecne w melisie odpowiadają za wyciszanie i uspokajanie. To właśnie w tym celu melisa była głównie stosowana w medycynie ludowej. Może skutecznie łagodzić stres oraz napięcie, a dzięki temu ułatwiać także relaks i odpoczynek. Wiele mówi się także o tym, że melisa pomaga utrzymać ciągłość nocnego snu.
To jednak nie koniec cennych właściwości melisy lekarskiej. To niepozorne ziele ma również działanie przeciwbakteryjne. Utrudnia namnażanie drobnoustrojów, dlatego może być miejscowo stosowane na skórę. Hydrolaty z melisy lekarskiej cieszą się sporą popularnością wśród miłośników naturalnej pielęgnacji.
Na co pomaga melisa?
Melisa może być stosowana wspomagająco w okresach silnego stresu, napięcia oraz przemęczenia. Ze względu na swoje właściwości zmniejsza trudności związane z zasypianiem. Melisa pomaga wyciszyć organizm i poprawić samopoczucie, dlatego bywa cennym wsparciem w leczeniu zaburzeń lękowych oraz depresyjnych.
Co ciekawe, składniki zawarte w melisie mają również pozytywny wpływ na układ trawienny. Pobudzają wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci, dlatego wspomagają proces trawienia pokarmów, nawet tych uznawanych za ciężkostrawne.
Melisa pomaga także w codziennej pielęgnacji skóry. Wystudzony napar z melisy, hydrolat lub kosmetyki z jej dodatkiem świetnie sprawdzają się do cery wrażliwej, suchej, trądzikowej, tłustej i mieszanej. Wyciąg z melisy łagodzi podrażnienia, przeciwdziała rozwojowi drobnoustrojów oraz redukuje stany zapalne skóry.
Jak stosować melisę?
Zastosowanie melisy jest bardzo szerokie – może być zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Najpopularniejszą formą korzystania z dobroczynnych właściwości melisy jest picie naparu z liści cytrynowego ziela.
Aby go przygotować, należy zalać jedną łyżeczkę suszonych lub świeżych liści szklanką gorącej wody i pozostawić do zaparzenia na około 10–15 minut. Taką herbatę warto pić 1–3 razy dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb. Większość osób jednak sięga po nią wieczorem, tuż przed snem, aby wyciszyć organizm i przygotować się na nocny odpoczynek.
Pamiętaj, że picie melisy nie jest jedynym sposobem jej zastosowania. Wystudzonym naparem możesz też przemywać twarz lub spłukiwać włosy po umyciu.
Olejek eteryczny z melisy można także dodawać do kąpieli, aby rozluźnić ciało. Jeśli kilka kropel wlejesz do dyfuzora, z pewnością poprawisz sobie nastrój przed snem. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby również skropić olejkiem poduszkę.
Wyciąg z melisy jest też składnikiem wielu suplementów diety o działaniu uspokajającym i wyciszającym. Większość z nich można kupić w aptece bez recepty.
