Łojotokowe zapalenie skóry – leczenie, objawy, przyczyny
Łojotokowe zapalenie skóry, zwane też wypryskiem łojotokowym, jest przewlekłą chorobą dermatologiczną. Jego objawy to m.in. rumień, łuszczenie się i swędzenie skóry. Zmiany pojawiają się zwłaszcza na twarzy, skórze owłosionej głowy, klatce piersiowej i w obrębie fałdów skórnych. Choroba może występować u niemowląt, młodzieży i dorosłych. Co trzeba wiedzieć o objawach, przyczynach i sposobach leczenia łojotokowego zapalenia skóry?
Łojotokowe zapalenie skóry jest częstym powodem wizyt w gabinetach dermatologicznych. Szacuje się, że choruje na nie 3 proc. populacji ogólnej. Choroba najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania, czyli w trakcie nadmiernej aktywności gruczołów łojowych. Dużo nowych przypadków rozpoznaje się też u osób po 50. roku życia. Zapalenie łojotokowe skóry nieco częściej dotyczy płci męskiej, niezależnie od wieku. Zmiany chorobowe – przede wszystkim te na twarzy – są dla chorych poważnym problemem kosmetycznym i psychospołecznym.
Z artykułu dowiesz się:
- Jak objawia się łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt?
- Jak objawia się łojotokowe zapalenie skóry u młodzieży i dorosłych?
- Jakie są przyczyny łojotokowego zapalenia skóry?
- Co sprzyja pojawieniu się łojotokowego zapalenia skóry?
- Jak leczy się łojotokowe zapalenie skóry?
- Jak wygląda leczenie ŁZS u niemowląt?
Łojotokowe zapalenie skóry – objawy u niemowląt
Łojotokowe zapalenie skóry objawia się w charakterystyczny sposób. Wygląd i lokalizacja zmian zazwyczaj wystarczają lekarzowi do rozpoznania choroby. U niemowląt najczęściej występują grube, białe lub żółte, tłuste łuski na owłosionej skórze głowy. Jest to tzw. ciemieniucha, którą określa się także mianem „czepca kołyskowego”.
Łojotokowe zapalenie skóry – objawy u młodzieży i dorosłych
Objawami łojotokowego zapalenia skóry u młodzieży i dorosłych są łuszczące się, tłuste, rumieniowe plamy. Pojawiają się one na owłosionej skórze głowy, w fałdach nosowo-wargowych, na uszach, brwiach, klatce piersiowej i w górnej okolicy pleców. Przewlekły stan zapalny na skórze głowy czy w obrębie brwi bywa przyczyną przerzedzenia włosów. Chorzy na łojotokowe zapalenie skóry odczuwają też swędzenie o różnej intensywności. Nasila się ono pod wpływem potu. W niektórych przypadkach – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych – może dojść do uogólnionego stanu zapalnego skóry, czyli erytrodermii.
Łojotokowe zapalenie skóry – przyczyny
Przyczyny zapalenia łojotokowego skóry są złożone i nie do końca poznane. Za jedną z ważniejszych uważa się nadaktywność skórnych gruczołów łojowych, prowadzącą do wzrostu produkcji łoju i zmian w jego składzie. Znaczenie ma również m.in. grzyb drożdżopodobny Malassezia furfur (Pityrosporum ovale) i jego interakcja z komórkami naskórka, stan zapalny czy zaburzenia bariery naskórkowej.
Łojotokowe zapalenie skóry – czynniki sprzyjające
Wyodrębniono również wiele czynników, które sprzyjają powstawaniu zmian typu łojotokowego zapalenia skóry. Są to m.in.:
- zanieczyszczenia środowiska,
- nieodpowiedni ubiór,
- schorzenia towarzyszące (m.in. HIV/AIDS, choroba Parkinsona, padaczka, zaburzenia psychiczne, nowotwory),
- nasilony stres,
- nieumiejętna pielęgnacja skóry.
Łojotokowe zapalenie skóry – dieta
Do powstawania zmian może się także przyczyniać niewłaściwa dieta, w tym nadmiar alkoholu oraz niedobory składników pokarmowych, np. cynku, selenu czy witamin z grupy B.
Łojotokowe zapalenie skóry – leczenie
W leczeniu łojotokowego zapalenia skóry zaleca się przede wszystkim preparaty miejscowe o działaniu przeciwgrzybiczym, przeciwzapalnym i regulującym tworzenie warstwy rogowej naskórka. W przypadku zmian na owłosionej skórze głowy zastosowanie znajdują szampony, płyny, żele i kremy zawierające:
- cyklopiroksem,
- ketokonazol,
- pirytionian cynku,
- ichtiol,
- siarkę,
- dziegcie.
Jeśli zmiany chorobowe występują na skórze gładkiej, stosuje się leki z grupy tzw. pochodnych imidazolowych i glikokortykosteroidy. Najlepszą opcją leczenia wykwitów na twarzy są preparaty zawierające substancje zwane inhibitorami kalcyneuryny.
Trzeba pamiętać, że łojotokowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą. Po ustąpieniu zmian możliwy jest nawrót objawów. Zaostrzenia choroby często mają miejsce w miesiącach jesienno-zimowych.
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt pojawia się najczęściej między 2. a 10. tygodniem życia. Zazwyczaj – jak wspomniano – w postaci ciemieniuchy. Postępowanie polega wówczas na systematycznym stosowaniu miejscowych preparatów zawierających np. kwas salicylowy, mocznik, siarczek selenu czy pirytionian cynku. Następnie należy delikatnie usuwać łuskę ze skóry głowy dziecka przy użyciu ściereczki lub szczotki do włosów dla niemowląt. Jeśli pielęgnacja jest prawidłowa, łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt mija najczęściej w ciągu kilku tygodni. W części przypadków u najmłodszych – poza owłosioną skórą głowy – zmiany w łojotokowym zapaleniu skóry mogą obejmować twarz, klatkę piersiową czy krocze. W takim przypadku wskazana jest konsultacja z lekarzem.
Łojotokowe zapalenie skóry a pieluszkowe zapalenie skóry u niemowląt
Łojotokowego zapalenia skóry nie należy mylić z pieluszkowym zapaleniem skóry. Objawy tej ostatniej dolegliwości pojawiają się w miejscu przylegania pieluszki. Przyczyną pieluszkowego zapalenia skóry u niemowląt mogą być m.in. czynniki mechaniczne, infekcyjne czy alergia kontaktowa.
- https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/133307,rozpoznanie-i-leczenie-lojotokowego-zapalenia-skory (dostęp 16.05.2020)
- http://www.czytelniamedyczna.pl/6353,co-nowego-w-etiologii-i-terapii-lojotokowego-zapalenia-skory.html (dostęp 16.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/170805,lojotokowe-zapalenie-skory (dostęp 16.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/61801,pieluszkowe-zapalenie-skory (dostęp 16.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/67198,lojotokowe-zapalenie-skory-u-dzieci-wyprysk-lojotokowy (dostęp 16.05.2020)
- https://podyplomie.pl/dermatologia/16975,nowosci-w-leczeniu-chorob-o-podlozu-lojotokowym (dostęp 16.05.2020)
Autorka
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian – copywriter i ekspert ds. Public Relations. O zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła m.in. kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.