Lawenda – na co pomaga? Poznaj tę uroczą roślinę i sprawdź, jak jej używać!
Większości osób lawenda lekarska kojarzy się z ozdobą ogrodów i rabat, pachnącym olejkiem lub składnikiem kosmetyków. Warto jednak wiedzieć, że roślina ta ma nie tylko działanie uspokajające i wspomagające zasypianie, ale również wiele innych cennych właściwości. Z tego względu od wieków wykorzystywana jest w medycynie ludowej i ziołolecznictwie.
Suszone kwiaty lawendy mają znacznie więcej zalet niż tylko piękny zapach. Choć olejek lawendowy stosowany jest głównie w aromaterapii, lawendę można również spożywać. Picie naparu z lawendy lekarskiej pomaga w zwalczaniu różnych infekcji i wpływa odprężająco na układ nerwowy. Sprawdź, jakie właściwości lecznicze skrywają te aromatyczne fioletowe kwiaty i jak najlepiej z nich skorzystać.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie właściwości zdrowotne ma lawenda lekarska?
- Jakie zastosowanie znajdują olejek eteryczny i kwiaty lawendy?
- Jakie zastosowanie lawenda znajduje w przemyśle kosmetycznym?
- W jakich sytuacjach nie należy stosować lawendy?
Lawenda – właściwości lecznicze i działanie
Lawenda lekarska (Lavandula officinalis/Lavandula angustifolia) to roślina z rodziny jasnotowatych. Naturalnie występuje w rejonie Morza Śródziemnego, ale uprawiana jest również w Polsce. To półkrzew, którego ozdobą są kwiaty o intensywnie fioletowej barwie. Są one cennym surowcem zielarskim, ponieważ zawierają związki aromatyczne, sole mineralne, kwasy organiczne, a także olejek eteryczny. Suszoną lawendę i olejek wykorzystuje się głównie do produkcji preparatów leczniczych oraz kosmetyków.
Zapach lawendy, znany ze swojego kojącego i relaksującego działania, faktycznie ma właściwości uspokajające. Wycisza układ nerwowy, redukuje stres, a nawet ułatwia zasypianie, dlatego często stosowany jest w aromaterapii.
Warto jednak wiedzieć, że lawenda lekarska ma znacznie więcej zalet niż kwiatowo-ziołowy intensywny zapach. Za sprawą obecnych w niej związków mineralnych i kwasów wykazuje pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Lawenda pobudza wydzielanie soków żołądkowych, ułatwiając w ten sposób trawienie, a także poprawia apetyt oraz perystaltykę jelit. Działa rozluźniająco na przewód pokarmowy, dlatego może łagodzić objawy kolek oraz wzdęć.
Ponadto w jej skład wchodzą substancje mające silne właściwości antyseptyczne, co sprawia, że lawenda lekarska bywa pomocna w pielęgnacji cery trądzikowej. Łagodzi dolegliwości skórne, przyspiesza gojenie ran i wspiera regenerację naskórka. Ze względu na jej szerokie zastosowanie, świetnie sprawdza się jako składnik aktywny wielu kosmetyków do pielęgnacji ciała oraz włosów.
Lawenda lekarska – zastosowanie w medycynie naturalnej
Lawenda wykorzystywana jest w medycynie ludowej od bardzo dawna i to nie tylko w formie olejku, ale także naparów czy nalewek. Stosuje się ją głównie przy zaburzeniach snu, a także w okresach przewlekłego stresu czy napięcia. Filiżanka naparu z lawendy polecana jest szczególnie po ciężkim dniu pracy, aby się zrelaksować i odprężyć. Warto pić ją zwłaszcza wieczorem jako naturalne wsparcie przy problemach z zasypianiem. Z kolei kilka kropli olejku lawendowego można można dodać do kąpieli, żeby rozluźnić napięte ciało.
Ze względu na działanie przeciwzapalne, napar z lawendy warto stosować także do płukania gardła w czasie infekcji. Lawendowy napar dobrze sprawdzi się też w przypadku okładów – są bardzo pomocne przy trudno gojących się ranach, oparzeniach oraz ukąszeniach owadów.
Lekarze zalecają pacjentom także inhalacje z odrobiną olejku – wystarczy do miski z gorącą wodą wlać zaledwie 5-10 kropli olejku, a następnie przykryć głowę czystym ręcznikiem, nachylić się nad miską i wdychać ciepłą parę.
Wskazaniem do aromaterapii olejkiem lawendowym są również bóle głowy, także te migrenowe. Najlepiej dodać go do nawilżacza powietrza, dyfuzora lub kominka zapachowego, żeby przez dłuższy czas wdychać jej zapach i poczuć ulgę. Miłośnicy naturalnych sposobów leczenia polecają również skropienie olejkiem poduszki przed spaniem, aby przedłużyć efekt i poprawić jakość snu.
Jeśli chcesz się cieszyć lawendowym aromatem przez dłuższy czas, włóż porcję pachnącego suszu do płóciennego woreczka i powieś w pokoju lub sypialni. Dzięki temu kojąca woń lawendy będzie Ci towarzyszyć przez wiele dni. Ilekroć poczujesz, że zmniejsza się intensywność zapachu, możesz skropić woreczek olejkiem lawendowym.
Lawenda – zastosowanie w kosmetyce
Właściwości lawendy cenią nie tylko osoby korzystające z ziołolecznictwa, ale także producenci kosmetyków. Wyciąg i olejek eteryczny z lawendy często są składnikami kosmetyków pielęgnacyjnych, takich jak płyny do kąpieli, żele pod prysznic, kremy do twarzy, szampony czy balsamy. Również suszone kwiaty lawendy dodaje się jako ozdobny element do pachnących soli oraz kul do kąpieli.
Lawenda pomaga zwłaszcza w pielęgnacji cery problematycznej, np. z niedoskonałościami. Wykazuje działanie antyseptyczne, dlatego łagodzi stany zapalne, zaczerwienienia i podrażnienia skórne. Ogranicza także powstawanie nowych wyprysków i reguluje wydzielanie sebum. Żeby wypróbować te właściwości olejku lawendowego, można dodać kroplę do porcji kremu lub sięgnąć po hydrolat lawendowy. Pamiętaj, że lawenda nie tylko koi skórę, ale także działa odprężająco, a jej zapach utrzymuje się na ciele przez wiele godzin.
Przeciwwskazania do stosowania lawendy
Chociaż lawenda lekarska uznawana jest za roślinę bezpieczną do stosowania, to jednak należy zachować ostrożność. Szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży, karmiących piersią, alergików lub osób podejrzewających u siebie uczulenie na lawendę – w takich sytuacjach warto całkowicie zrezygnować z jej stosowania lub skonsultować się wcześniej z lekarzem.
Olejku eterycznego oraz naparu z lawendy nie powinno się również używać u dzieci. Intensywne olejki mogą podrażnić delikatną skórę maluchów lub wywołać reakcję alergiczną w postaci pokrzywki, wysypki lub obrzęku.
Ponadto warto wiedzieć, że lekarze nie zalecają stosowania czystego olejku eterycznego z lawendy doustnie. Dopuszczalne jest spożycie olejku po mocnym rozcieńczeniu w wodzie, ale nie powinno się podawać go dzieciom. Zanim jednak zaczniesz stosować rozcieńczony olejek lawendowy wewnętrznie, skonsultuj się z lekarzem, szczególnie jeśli zażywasz leki na stałe.
Podsumowanie
Lawenda lekarska to nie tylko ozdobna roślina o fioletowych kwiatach i pięknym zapachu. Ma bardzo szerokie zastosowanie, dlatego warto mieć ją w domowej apteczce zarówno w postaci naturalnego olejku eterycznego, jak i herbatki. Można ją stosować wewnętrznie i zewnętrznie w formie naparów, kompresów, a także do naturalnej aromaterapii. Pamiętaj jednak, że lawenda może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami lub wywoływać reakcje alergiczne.
Źródła:
- M. Adaszyńska, M. Swarcewicz, A. Markowska-Szczupak, Porównanie składu chemicznego i aktywności przeciwdrobnoustrojowej olejku eterycznego otrzymanego z różnych krajowych odmian lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia L.), „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2013, nr 2, s. 90-96.
- A. Kędzia, A. W. Kędzia, Skuteczność działania olejku lawendowego (Oleum Lavandulae) wobec grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2020, nr 2, s. 73-77.
- A. Kędzia, E. Hołderna-Kędzia, J. Wiśniewska, Działanie olejku lawendowego (Oleum Lavandulae) na bakterie beztlenowe, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2018, nr 3, s. 170-175.
- K. Kraśniewska, M. Gniewosz, O. Kosakowska i in., Ocena składu chemicznego oraz właściwości przeciwdrobnoustrojowych olejku eterycznego z lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia L.) w powszechnie dostępnym preparacie handlowym, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2017, nr 2, s. 113-118.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [05.06.2025]