Kozieradka – właściwości lecznicze, zastosowanie i skutki uboczne bożej trawki
Kozieradka pospolita (Trigonella foenum graecum L.) to roślina, która słynie z wielu cennych właściwości leczniczych, dlatego ma szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie i medycynie. Jej nasiona zawierają mnóstwo substancji, mających pozytywny wpływ na ludzki organizm – to m.in. sole mineralne, witaminy, minerały i inne prozdrowotne składniki.
Nasiona kozieradki to surowiec stosowany od lat, nie tylko w medycynie ludowej. Substancje w nich zawarte wspomagają wydzielanie soku żołądkowego, łagodzą stany zapalne skóry, a także regulują stężenie glukozy oraz cholesterolu we krwi. Sprawdź, w jaki jeszcze sposób kozieradka pospolita wpływa na organizm i dowiedz się, jak ją stosować. Podpowiadamy, jak zrobić okłady, kompresy i domową wcierkę do skóry głowy z nasion kozieradki.
Z artykułu dowiesz się:
Kozieradka – czym jest i jakie ma właściwości?
Kozieradka pospolita (Trigonella foenum graecum L.) to gatunek z rodziny bobowatych (Fabaceae), nazywany zwyczajowo również bożą trawką, fenegryką, greckim sianem i kozioroźnikiem. Naturalnie występuje w Azji i Europie Wschodniej, jednak szybko rozprzestrzeniła się również w innych regionach. Ze względu na szereg właściwości leczniczych, uprawiana jest na całym świecie – także w Polsce.
Jak wygląda kozieradka pospolita?
Kozieradka jest rośliną jednoroczną. Ma palowy korzeń oraz prostą, średnio rozgałęzioną łodygę, pokrytą niewielkimi włoskami w górnej części. Szczególnie charakterystyczne są zielone liście kozieradki o odwrotnie jajowatym kształcie. W ich kącikach w okresie kwitnienia (na przełomie czerwca i lipca) pojawiają się kwiaty o żółtawej koronie z dziesięcioma pręcikami i jednym słupkiem.
To roślina miododajna, zapylana przez owady. Ma dość nieprzyjemny, korzenny zapach, jednak ze względu na ilość właściwości prozdrowotnych, zyskała popularność na całej kuli ziemskiej. Najważniejszą jej częścią są nasiona, zamknięte w brunatnym strączku (owocu). To właśnie one korzystnie wpływają na zdrowie i samopoczucie.
Nasienie kozieradki – jakie składniki odżywcze zawiera?
Około 20-30% substancji, zawartych w nasionach kozieradki stanowią substancje śluzowe z dużą ilością galaktomannanów, które ograniczają wzrost poziomu cukru we krwi po posiłku. Ponadto w nasionach kozieradki znajdują się:
- saponiny steroidowe,
- flawonoidy,
- witaminy: C, B6, PP, A,
- kwas foliowy,
- lecytyna i cholina,
- tłuszcze, białka i sole mineralne,
- gorycze,
- olejek eteryczny.
Składniki te odżywiają organizm oraz wspomagają funkcjonowanie wielu narządów. Wzmacniają także układ odpornościowy, by jeszcze skuteczniej zwalczał patogenne szczepy bakterii.
Właściwości nasion kozieradki – dlaczego warto je spożywać?
Nasiona kozieradki powinni włączyć do diety głównie diabetycy, ponieważ badania wykazały, że ich spożywanie pomaga regulować poziom glukozy we krwi. To jednak nie koniec zalet kozieradki, która wykazuje znacznie szersze działanie prozdrowotne. Składniki nasion bożej trawki:
- stymulują wydzielanie soków żołądkowych i usprawniają procesy trawienne,
- ułatwiają przyswajanie substancji odżywczych z pożywienia,
- wspierają procesy krwiotwórcze, zachodzące w szpiku kostnym, zwiększając ilość czerwonych krwinek,
- mogą obniżać poziom „złego” cholesterolu (LDL),
- stosowane miejscowo, łagodzą stany zapalne skóry.
Mówi się również o tym, że kozieradka pospolita stymuluje wytwarzanie śluzu, co ułatwia pozbywanie się z organizmu alergenów poprzez odruch kaszlu oraz toksyn przez drogi moczowe.
Kozieradka – zastosowanie
Nasiona kozieradki pospolitej do regularnego spożywania, np. z dodatkiem miodu lub konfitur, dostępne są w aptece bez recepty, podobnie jak suplementy z wyciągiem z tej rośliny. Zażywa się je najczęściej przy różnego rodzaju dolegliwościach pokarmowych, cukrzycy, czy problemach z wysokim poziomem cholesterolu we krwi. Odwar z kozieradki nadaje się także do stosowania zewnętrznego w formie odkładów, kompresów, czy wcierki.
Jak przygotować odwar z kozieradki pospolitej?
Do sporządzenia odwaru, potrzebne są zmielone nasiona kozieradki – 1 stołową łyżkę proszku należy zalać szklanką gorącej wody i gotować pod przykryciem przez 3 minuty. Płyn można wykorzystać do nasączenia czystej szmatki lub gazy, a następnie okładać czyraki, wrzody oraz dotkniętą stanem zapalnym skórę. Okłady z odwaru z kozieradki należy zmieniać 2-3 razy dziennie.
Kozieradkowe kompresy na ropnie
Suszone nasiona kozieradki pospolitej można wykorzystać również do przygotowania kompresów na ropnie. Potrzebujesz do tego dwóch łyżek stołowych zmielonych nasion kozieradki, 1 łyżki świeżego ziela ogórecznika i 10 g zielonych liści babki lancetowatej. Całość należy zmiksować lub rozdrobnić w moździerzu, a następnie stopniowo rozrabiać z wodą, by uzyskać papkę. Po delikatnym ogrzaniu przełóż ją na jałowy gazik i nałóż go na zmienione chorobowo miejsce. Ciepłe kompresy również należy zmieniać ok. 2-3 razy na dzień.
Przepis na wcierkę z nasion kozieradki
Z nasion kozieradki można uzyskać także doskonały preparat wspomagający pielęgnację skóry głowy. Substancje zawarte w nasionach wzmacniają cebulki, łagodzą podrażnienia skalpu i stymulują porost włosów. Żeby przygotować i zastosować wcierkę z nasion kozieradki, należy zalać wodą i zagotować zmielone ziarna, a następnie odstawić wywar do ostygnięcia. Po tym czasie można go wetrzeć we włosy oraz skórę głowy i owinąć folią spożywczą. Warto pamiętać, żeby na koniec umyć pasma szamponem, ponieważ wcierka pozostawia na nich nieprzyjemny aromat.
Jeśli nie wykorzystasz całego wywaru za jednym razem, możesz przechowywać go w lodówce przez 7 kolejnych dni, by zastosować wcierkę ponownie. Nie należy wcierać kozieradki w skalp częściej, niż raz na tydzień.
Kozieradka – skutki uboczne bożej trawki
Do tej pory nie odnotowano skutków ubocznych spożywania nasion kozieradki lub suplementów z ich dodatkiem. Ważne jest jednak, by przestrzegać dziennych dawek, zalecanych przez lekarza lub producenta wybranego preparatu. Z suplementacji kozieradki powinny czasowo zrezygnować kobiety w ciąży, ponieważ może ona wywoływać skurcze macicy, doprowadzając do przedwczesnego porodu lub poronienia.
Warto zachować ostrożność również w przypadku okresu laktacji. Choć kozieradka może wykazywać właściwości mlekopędne, to jednak zioła w różny sposób wpływają na każdy organizm.
Podsumowanie
Kozieradka pospolita to roślina zielna z rodziny bobowatych (Fabaceae). Jej nasiona wykazują właściwości lecznicze oraz prozdrowotne dla ludzkiego organizmu – zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, spowalniają wchłanianie związków tłuszczowych i łagodzą dolegliwości w stanach zapalnych skóry. Nasiona rośliny można stosować także do przygotowania wcierki do pielęgnacji włosów, ponieważ chroni przed wypadaniem cebulek i koi podrażnienia skóry głowy. Spożywanie nasion kozieradki pospolitej jest w pełni bezpieczne przy przestrzeganiu zaleceń producenta konkretnego preparatu.
Źródła:
- B. Król-Kogus, M. Krauze-Baranowska, Kozieradka pospolita (Trigonella foenum graecum L.) – tradycja stosowania na tle wyników badań naukowych, „Postępy Fitoterapii”, 2011, nr 3, s. 185-190.
- S. Zameer, A.K. Najmi, D. Vohora, M. AKhtar, A review on therapeutic potentials of Trigonella foenum graecum (fenugreek) and its chemical constituents in neurological disorders: Complementary roles to its hypolipidemic, hypoglycemic, and antioxidant potential, „Nutritional neuroscience”, 2018, t. 21, nr 8, s. 539-545.
- J.N. Shashikumar, P.S. Champawat, V.D. Mudgal i in., A review: Food, medicinal and nutraceutical properties of fenugreek (Trigonella Foenum-Graecum L.), „International Journal of Chemical Studies”, 2018, t. 6, nr 2, s. 1239-1245.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]