Kiedy i jak zażywać witaminy, aby uzyskać najlepszy efekt? Zobacz praktyczny poradnik!
Witaminy przyjmowane w codziennej diecie, lekach lub suplementach diety są podstawą zdrowia i dobrego samopoczucia. Żeby organizm dobrze je przyswajał, ważne jest, kiedy i jak są zażywane. Nie od dziś wiadomo, że jedne najlepiej przyjmować rano, inne wieczorem, a jeszcze inne na czczo, w trakcie lub od razu po posiłku. Warto wiedzieć, po które składniki sięgać w określonych porach, aby w pełni wykorzystać ich potencjał.
Niewłaściwy czas lub sposób suplementacji może obniżyć przyswajalność witamin, a w niektórych przypadkach nawet prowadzić do wystąpienia skutków ubocznych. Żeby tego uniknąć, sprawdź nasz praktyczny poradnik, który pomoże Ci dobrać właściwy czas i sposób suplementacji witamin. W ten sposób jeszcze lepiej zadbasz o swoje zdrowie i nastrój!
Z artykułu dowiesz się:
- Dlaczego ważne jest przyjmowanie witamin o określonej porze dnia?
- Czy witaminy należy przyjmować przed czy po posiłku?
- Które witaminy najlepiej przyjmować w godzinach porannych?
- Które witaminy najlepiej zażywać wieczorem?
Jak pora dnia wpływa na przyswajanie witamin przez organizm?
Przy planowaniu suplementacji warto wiedzieć nie tylko jakie witaminy brać na co dzień ale również o jakiej porze. Pora dnia może bowiem istotnie wpływać na zdolność organizmu do przyswajania witamin, co wynika z rytmu dobowego organizmu oraz procesów metabolicznych. Dlaczego tak się dzieje? Znaczenie ma przede wszystkim interakcja witamin z hormonami, których wydzielanie zmienia się w ciągu dnia.
Organizm funkcjonuje w rytmie dobowym, który steruje pracą wielu układów, w tym procesów trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Oznacza to, że konkretne witaminy mogą być lepiej przyswajane w określonych porach dnia, w zależności od naturalnych cykli biologicznych człowieka.
Przykładem może tu być witamina D nazywana „witaminą słońca”. Najlepsze wchłanianie witaminy D zaobserwowano w godzinach porannych i południowych, kiedy skóra jest wystawiona na działanie promieniowania UVB, stymulującego jej syntezę.
Wieczorem z kolei tempo metabolizmu spada, a organizm przygotowuje się do regeneracji i odpoczynku. W tym czasie warto przyjmować witaminy i składniki wspierające procesy naprawcze, takie jak np. witamina E i witamina A. Ich odpowiedni poziom może pozytywnie wpływać na odbudowę komórkową organizmu.
Kiedy brać witaminy – przed czy po posiłku?
Przyjmowanie tych cennych składników odżywczych we właściwym momencie jest ważne szczególnie w przypadku pacjentów, u których zdiagnozowano niedobory witamin. Wiedza na temat tego z czym łączyć witaminy i kiedy je zażywać (rano czy wieczorem) oraz stosowanie się do zaleceń pozwoli szybciej przywrócić organizmowi równowagę.
Niektóre witaminy (rozpuszczalne w tłuszczach) najlepiej przyjmować wraz z posiłkiem zawierającym tłuszcze, ponieważ obecność lipidów wspomaga ich wchłanianie w jelitach. Z kolei rozpuszczalne w wodzie, takie jak wybrane witaminy z grupy B czy witamina C, mogą być zażywane na czczo rano. Ich szybkie przyswajanie jest wówczas wspierane przez wyższą aktywność metabolizmu w godzinach porannych.
Witaminy i minerały wspierające regenerację organizmu (np. magnez) warto przyjmować wieczorem. Dzięki temu mogą lepiej się wchłaniać i uzupełniać niedobory. Istnieją również preparaty łączone, które mają skład dostosowany do pory dnia. W aptekach znajdziesz zestawy poranne i wieczorne ułatwiające zbilansowaną suplementację.
Pamiętaj, że elementem skutecznego stosowania witamin jest także regularność. Organizm najlepiej przyswaja składniki odżywcze, gdy są dostarczane w stałych odstępach czasu. Warto przyjmować witaminy o tej samej porze każdego dnia, aby utrzymać stały poziom ich stężenia we krwi.
W przypadku wątpliwości co do konkretnego preparatu warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Specjalista dobierze zestaw witamin, uwzględniając indywidualne potrzeby organizmu pacjenta, jego styl życia oraz codzienną dietę.
Jakie witaminy brać rano?
Z rana procesy metaboliczne w organizmie zachodzą szybciej i są efektywniejsze niż wieczorem, dlatego w tym czasie warto przyjmować następujące witaminy:
- B1 (tiamina) – wspiera metabolizm węglowodanów, dostarczając energię niezbędną do rozpoczęcia dnia,
- B2 (ryboflawina) – bierze udział w procesach uwalniania energii z tłuszczów i węglowodanów, co poprawia wydolność fizyczną organizmu,
- B6 (pirydoksyna) – pomaga regulować poziom hormonów i wspiera funkcje układu nerwowego, wpływając na lepsze samopoczucie,
- B9 (kwas foliowy) – choć wielu lekarzy stoi na stanowisku, że pora przyjmowania kwasu foliowego nie ma znaczenia, to jednak coraz częściej mówi się o tym, aby zażywać go rano ze względu na lepszą przyswajalność,
- B12 (kobalamina) – wspiera produkcję czerwonych krwinek, poprawia koncentrację i zwiększa poziom energii.
- witamina C (kwas askorbinowy) – ten cenny antyoksydant chroni organizm przed stresem oksydacyjnym, który może nasilać się w ciągu dnia. Ułatwia także regenerację komórek oraz wspomaga produkcję kolagenu, zapewniając skórze zdrowy wygląd i elastyczność,
- witamina K – bierze udział w procesach mineralizacji kości i wspiera właściwe funkcjonowanie układu krzepnięcia,
- witamina D – przyjmowana rano wspomaga naturalne procesy obronne organizmu i poprawia wchłanianie wapnia niezbędnego dla utrzymania mocnych kości. Spożywanie jej z porannym posiłkiem zawierającym zdrowe tłuszcze zwiększa jej przyswajalność.
Jakie witaminy brać wieczorem?
Warto zwrócić uwagę też na to, jakie witaminy przyjmujesz wieczorem, ponieważ może to wpływać na produkcję melatoniny i jakość snu. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby po kolacji zażywać następujące witaminy i minerały:
- witamina E – wspiera odbudowę i ochronę komórek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi podczas snu. Przyczynia się też do łagodzenia stanów zapalnych, które mogą powstać w ciągu dnia,
- witamina A – wspomaga odnowę komórek skóry i błon śluzowych, a także pozytywnie wpływa na zdrowie oczu,
- magnez – choć nie jest witaminą, a minerałem, to jednak jest często stanowi składnik wieloskładnikowych preparatów witaminowych. Pomaga łagodzić napięcie mięśniowe i obniża poziom kortyzolu, przygotowując ciało do odpoczynku.
Pora przyjmowania witamin a zażywanie innych leków
Osoby przyjmujące leki na choroby przewlekłe, takie jak nadciśnienie, cukrzyca czy schorzenia tarczycy, powinny zachować szczególną ostrożność w przypadku suplementacji witamin i minerałów. Niektóre suplementy mogą wchodzić w interakcje ze stosowanymi preparatami – wpływać na ich wchłanianie, metabolizm lub skuteczność działania. Z tego względu bardzo ważne jest przestrzeganie ustalonej pory ich przyjmowania oraz zachowanie odstępu czasowego między nimi, jeśli to konieczne.
Najlepiej skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, aby poprosić o pomoc w rozpisaniu dawek oraz pór zażywania poszczególnych witamin i minerałów.
Podsumowanie
Warto zwrócić uwagę na pory przyjmowania witamin i minerałów, aby zadbać o ich jak najlepsze wchłanianie i skuteczność działania. O ile witaminy z grupy B, witaminę C oraz D lepiej zażywać z rana, tak w przypadku magnezu, witaminy A czy E, można rozważyć suplementację wieczorem. Pamiętaj, żeby porozmawiać z lekarzem lub farmaceutą, zanim sięgniesz po jakiekolwiek preparaty witaminowe na własną rękę.
Źródła:
- Ś. Ziemlański, M. Wartanowicz, Normy żywienia dotyczące witamin, „Borgis – Medycyna Rodzinna” 1999, nr 2, s. 5-10.
- K. Kulik-Kupka, J. Nowak, A. Koszowska, Witaminy w walce z nowotworami, „Borgis – Medycyna Rodzinna” 2016, nr 1, s. 26-31.
- K. Stoś, Witaminy i składniki mineralne w suplementach diety – czy więcej znaczy lepiej?, https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/witaminy-i-skladniki-mineralne-w-suplementach-diety-czy-wiecej-znaczy-lepiej/ (dostęp: 23.01.2025 r.).
- P. Mirosz, Witaminy i składniki mineralne – zasady stosowania w suplementach diety, https://ncez.pzh.gov.pl/informacje-dla-producentow/witaminy-i-skladniki-mineralne-zasady-stosowania-w-suplementach-diety/ (dostęp: 23.01.2025 r.).
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [07.03.2025]