Kuchnia śródziemnomorska jest uznawana za jedną z najzdrowszych na świecie, co potwierdzają liczne badania naukowe. Opiera się na świeżych warzywach, owocach, oliwie z oliwek, rybach, pełnoziarnistych produktach zbożowych i ziołach. Dieta śródziemnomorska nie tylko pomaga w utrzymaniu prawidłowej wagi, ale również zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca, cukrzycy i nowotworów. Jednym ze składników często stosowanych w kuchni śródziemnomorskiej są kapary – pąki kwiatowe o charakterystycznym smaku.
Kapary to nie tylko wyjątkowy dodatek do wielu potraw, ale również źródło cennych substancji odżywczych, które mogą korzystnie wpływać na zdrowie. Te małe pąki kwiatowe bogate są w antyoksydanty, witaminy i minerały wspierające prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Poznaj niezwykłe właściwości kaparów i dowiedz się, jak wprowadzić je do swojej diety, aby cieszyć się lepszym zdrowiem i samopoczuciem.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym są i jak wyglądają kapary?
- Jakie wartości odżywcze zawierają kapary?
- Jakie korzyści zdrowotne płyną ze spożywania kaparów?
Kapary – charakterystyka
Kapary (Capparis L.) to jeden z rodzajów roślin należących do rodziny kaparowatych (Capparidaceae). Najpopularniejszym gatunkiem w rejonie śródziemnomorskim są kapary cierniste (Capparis spinosa L.) – wieloletni dwuliścienny krzew charakteryzujący się rozległym systemem korzeniowym. Częścią wykorzystywaną w kuchni są wysuszone zamknięte pąki kwiatowe kaparu ciernistego. Mają zielony kolor oraz okrągły (nieraz lekko podłużny) kształt.
Cenione są głównie ze względu na ich intensywny smak – kwaśno-słony, lekko pikantny z doskonale wyczuwalną goryczą. Zawdzięczają go głównie zabiegowi marynowania – charakterystyczną nutę nadaje im ocet lub mieszanka oliwy i soli. Warto jednak wiedzieć, że ich smak może się zmieniać w zależności od gatunku kaparów, czasu zbioru oraz rozmiaru pąków kwiatowych. Przyjmuje się, że im większe, tym bardziej intensywny jest smak kaparów.
Poza rejonami basenu Morza Śródziemnego kapary występują także w Azji, Australii i na części wysp pacyficznych. Przemysłowo hodowane są szczególnie w Grecji, we Włoszech, Hiszpanii oraz Turcji. Używa się ich jako składnika potraw kuchni regionalnych oraz eksportuje do innych krajów świata.
W Polsce uprawiane są także tzw. polskie kapary, czyli pąki kwiatowe nasturcji. Polskie kapary marynowane przypominają w smaku oryginalne kapary śródziemnomorskie, dlatego stanowią ich doskonały zamiennik. Warto jednak pamiętać, że smak może ulec zmianie w procesie obróbki termicznej w wysokiej temperaturze, dlatego nie zaleca się długiego smażenia, duszenia oraz pieczenia kaparów.
Jak najlepiej jeść kapary?
Kapary można kupić w sklepach spożywczych, sklepikach ze zdrową żywnością i marketach. Najczęściej dostępne są w słoikach, marynowane w occie lub w zalewie z oliwy i soli. Znacznie rzadziej spotyka się surowe kapary, które ze względu na bardzo gorzki, pikantny smak, nie nadają się do spożywania. W zalewie octowej lub oliwnej smak kaparów ulega delikatnemu złagodzeniu, dzięki czemu można wykorzystywać je do różnego rodzaju potraw obiadowych, przystawek, sałatek, czy past kanapkowych.
W rejonie śródziemnomorskim kapary dodaje się najczęściej do pizzy, sałatek, sosów oraz dań z ryb i owoców morza. Kapary cenione są także przez Francuzów, którzy używają ich do przygotowania słynnego sosu duńskiego – remulady. Podaje się ją na zimno do deski wędlin lub pieczonych mięs. Z kolei w Azji kapary spożywa się samodzielnie jako przekąskę w czasie różnego rodzaju spotkań.
Kapary – wartości odżywcze
Surowe kapary, podobnie jak konserwowe, zawierają bardzo mało kalorii – w 100g produktu w solance znajduje się zaledwie 23 kcal. Marynowanie w oliwie nieznacznie podnosi ich kaloryczność, jednak nadal nie jest to ilość, która dyskwalifikowałaby je jako pokarm niskokaloryczny. Mogą być spożywane przez osoby odchudzające się oraz dbające o zdrowy styl życia – są świetnym dodatkiem do sałatek i kanapek, ponieważ wzbogacają smak warzyw.
Marynowane i surowe kapary zawierają białko, tłuszcze oraz błonnik pokarmowy, który korzystnie wpływa na procesy metaboliczne. Za jego sprawą organizm znacznie dłużej odczuwa sytość, dzięki czemu zmniejsza się ochota na podjadanie pomiędzy posiłkami. Są również bogate w witaminy A, C, E i K, minerały – sód, miedź, magnez, żelazo i wapń oraz inne związki wspierające zdrowie organizmu.
Kapary są naturalnym źródłem polifenoli – silnych antyoksydantów (kaempferolu, kwercetyny i rutyny). Spowalniają one procesy starzenia organizmu, dlatego wiele osób uważa, że mają właściwości odmładzające.
Kapary – właściwości zdrowotne
Te wyjątkowe rośliny kryją w sobie nie tylko cenne wartości odżywcze. Kapary składają się także z substancji, które działają prozdrowotnie. Obecna w nich rutyna uszczelnia naczynia krwionośne, wzmacnia i chroni je przed pękaniem, a także ułatwia wchłanianie innych składników. Spowalnia utlenianie witaminy C, dzięki czemu przedłuża jej działanie ochronne i zapobiega powstawaniu żylaków.
Kwercetyna przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, utrzymania prawidłowego poziomu cukru oraz cholesterolu we krwi oraz poprawy wydolności fizycznej, co może być istotne dla osób aktywnych.
Jak działają witaminy zawarte w kaparach? Witamina K jest jednym z najważniejszych czynników procesu krzepnięcia krwi i bierze udział w przemianach wapnia. Witamina A wzmacnia układ odpornościowy, wspiera pracę narządu wzroku i zdolność widzenia, a także pozytywnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci.
W ziołolecznictwie stosuje się też napar z kaparów, który ma pomagać w łagodzeniu objawów infekcji górnych dróg oddechowych. Popijanie go w czasie przeziębienia pozwoli dostarczyć organizmowi witamin niezbędnych do walki z chorobą.
Naukowcy, którzy przeprowadzili szereg badań na zwierzętach podkreślają, że z analiz jasno wynikają właściwości kaparów – przeciwcukrzycowe, przeciwdrobnoustrojowe i zapobiegające rozwojowi wielu chorób.
