Kalendarz szczepień obowiązkowych dla dzieci. Jakie są obowiązkowe szczepienia dla dzieci i niemowląt?
Szczepienia ochronne są fundamentem zdrowia publicznego, ponieważ chronią przed rozwojem poważnych chorób zakaźnych oraz towarzyszącymi im powikłaniami. Szczególne znaczenie mają w budowaniu odporności niemowląt i małych dzieci, dlatego rodzice nie powinni zapominać o wizytach w przychodni. Pomóc w tym może kalendarz szczepień dzieci i niemowląt, czyli praktyczny harmonogram opracowany przez Główny Inspektorat Sanitarny.
Kalendarz szczepień zawiera listę szczepień obowiązkowych i zalecanych oraz określone zasady ich wykonywania. Jest cenną wskazówką dla rodziców, ponieważ wskazuje w jakim wieku należy zaszczepić dziecko przeciwko poszczególnym chorobom. Sprawdź, co warto wiedzieć w sprawie programu szczepień ochronnych na 2024 rok i jak wygląda aktualny schemat szczepień obowiązkowych i zalecanych.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest program szczepień ochronnych i kalendarz szczepień dzieci?
- Jakie są szczepienia obowiązkowe dla dzieci i kiedy należy je wykonać?
- Jakie są wskazania w kwestii szczepionek zalecanych?
Kalendarz szczepień – co to jest?
Kalendarz szczepień to oficjalny harmonogram szczepień ochronnych, który określa kiedy i jakie szczepienia powinny być podane niemowlętom, dzieciom oraz młodzieży. Informuje rodziców w jakim wieku należy zaszczepić dziecko przeciw poszczególnym chorobom zakaźnym. W ten sposób zapewnia optymalną ochronę przed rozwojem schorzeń i związanych z nimi powikłań zdrowotnych.
W Polsce kalendarz szczepień jest opracowywany przez Główny Inspektorat Sanitarny i aktualizowany co roku, aby uwzględniać najnowsze osiągnięcia medycyny oraz uwarunkowania epidemiologiczne.
Kalendarz obejmuje:
- szczepienia obowiązkowe (refundowane przez NFZ) – tego rodzaju szczepienia finansowane są z budżetu państwa i realizowane w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,
- szczepienia zalecane (dodatkowo płatne) – pozwalają rozszerzyć zakres ochrony zdrowia malucha i zapewnić odporność przeciwko groźnym chorobom zakaźnym, innym niż wskazane przy szczepieniach obowiązkowych.
Istnieje również możliwość zaszczepienia dziecka preparatami skojarzonymi 5w1 lub 6w1. Umożliwiają one podanie preparatu, który zapewnia ochronę przed kilkoma chorobami jednocześnie. To pozwala ograniczyć ilość nieprzyjemnych dla dziecka ukłuć. Taka szczepionka zastępuje kilka szczepień obowiązkowych, jednak nie jest refundowana i można ją wykupić wyłącznie na podstawie wystawionej przez lekarza recepty.
Szczepienia z każdej grupy uznawane są za bezpieczne i skuteczne. Umieszczenie w określonych ramach (obowiązkowych lub zalecanych) warunkowane jest przez częstotliwość występowania danej choroby, ciężkość jej przebiegu, możliwe powikłania oraz kwestie ekonomiczne w państwie.
Kalendarz szczepień obowiązkowych dla dzieci
Szczepienia obowiązkowe są wymagane prawnie, aby chronić zdrowie publiczne. W kalendarzu szczepień możesz sprawdzić, które są obowiązkowe, zgodnie z aktualnym dla roku urodzenia dziecka programem szczepień ochronnych opracowanym przez głównego inspektora sanitarnego. Poniżej znajduje się lista szczepień obowiązkowych dla dzieci i niemowląt w Polsce
Noworodki
Pierwsza doba życia (przed wypisaniem dziecka ze szpitala):
- szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG),
- szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B) – pierwsza dawka,
Niemowlęta
2 miesiąc życia:
- WZW typu B – druga dawka,
- szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) – pierwsza dawka,
- szczepienie przeciwko Haemophilus influenzae typu b (Hib) – pierwsza dawka,
- szczepienie przeciwko pneumokokom (PCV) – pierwsza dawka.
Między 2. a 6. miesiącem życia obowiązkowe jest także zaszczepienie dziecka przeciwko rotawirusom (RV).
3-4 miesiąc życia:
- DTP – druga dawka,
- szczepienie przeciwko Poliomyelitis (IPV) – pierwsza dawka,
- Hib – druga dawka
4 miesiąc życia:
- PCV – druga dawka.
5-6 miesiąc życia:
- DTP – trzecia dawka,
- IPV – druga dawka,
- Hib – trzecia dawka.
7 miesiąc życia:
- HBV – trzecia dawka.
Dzieci
13-15 miesiąc życia:
16-18 miesiąc życia:
- DTP – czwarta dawka,
- IPV – trzecia dawka,
- Hib – czwarta dawka.
6 rok życia:
- DTaP – bezkomórkowa szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi,
- IPV – czwarta dawka,
- MMR – druga dawka.
14 rok życia:
- Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (Tdap) – dawka przypominająca.
19 rok życia:
- Szczepienie przeciwko błonicy i tężcowi (Td) – dawka przypominająca.
Szczepienia zalecane dla dzieci
Oprócz szczepień obowiązkowych istnieją także szczepienia zalecane, które nie są konieczne, ale rekomendowane przez lekarzy jako dodatkowa ochrona zdrowia dzieci.
Szczepienie przeciw Covid-19
To jedno ze szczepień zalecanych i bezpłatnych. Szczepionka odpowiednia jest dla dzieci od 7. miesiąca życia oraz osób dorosłych. Podobnie jak w przypadku grypy, co jakiś czas pojawia się nowa formuła preparatu – związane jest to z ciągłymi mutacjami wirusa. W przypadku podejrzenia zarażenia wirusem warto wykonać szybkie testy na covid z apteki.
Szczepienie przeciw HPV
Szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) dostępne jest dla dzieci w wieku 9-18 lat.
Szczepienie przeciw meningokokom
Pierwszą dawkę preparatów MenB i MenACWY najlepiej podać dziecku między 2. a 6. miesiącem życia. Obie iniekcje najlepiej wykonać w tym samym dniu podczas jednej wizyty. W kolejnych latach życia również można rozpocząć szczepienie przeciw meningokokom.
Szczepienie przeciwko grypie
Po ukończeniu 6. miesiąca życia można zaszczepić dziecko przeciwko wirusowi grypy. Zaleca się, aby tego rodzaju szczepionki podawać pacjentowi co rok, jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań medycznych.
Szczepienie przeciw ospie wietrznej
Dzieciom, które ukończyły pierwszy rok życia zaleca się podanie szczepionki przeciwko ospie wietrznej. Dla niektórych osób szczepionka jest bezpłatna i może być zrealizowana w zakresie szczepień obowiązkowych. Cały cykl szczepienia składa się z dwóch dawek podawanych w odstępie nie krótszym niż 6 tygodni (najlepszym rozwiązaniem jest przerwa ok. 3 miesięcy). Szczepionka w wysokim stopniu chroni przed zachorowaniem na ospę wietrzną i niemal całkowicie przed ciężkim przebiegiem choroby.
Szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
Szczepionkę przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A można podać każdemu pacjentowi, który ukończył pierwszy rok życia. W Polsce dostępne są preparaty do zaszczepienia dziecka dwoma lub trzema dawkami (w zależności od rodzaju i z zachowaniem odpowiedniej długości przerwy pomiędzy iniekcjami).
Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu
Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba, która niesie za sobą wiele poważnych konsekwencji zdrowotnych. Zalecane szczepienie obejmuje podanie trzech dawek preparatu z zachowaniem odstępów: druga dawka 1-3 miesiące po pierwszej, a trzecia 5-12 miesięcy po drugiej. Szczepić można dzieci, które ukończyły 1. rok życia. Należy także pamiętać o przyjmowaniu dawek przypominających w kolejnych latach.
Podsumowanie
Kalendarz szczepień jest ważnym narzędziem w ochronie zdrowia publicznego i indywidualnego. Regularne szczepienia pomagają chronić dzieci przed groźnymi chorobami zakaźnymi, a także zmniejszają ryzyko ich rozprzestrzeniania się w społeczeństwie. Warto śledzić aktualizacje kalendarza szczepień i konsultować się z lekarzem, aby mieć świadomość w jakim wieku należy podać dziecku poszczególne preparaty ochronne.
Źródła:
- Program Szczepień Ochronnych w 2024 roku, https://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien-2024/ (dostęp: 25.06.2024 r.).
- Ministerstwo Zdrowia, Szczepienia ochronne u dzieci, https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/szczepienia-ochronne-u-dzieci (dostęp: 25.06.2024 r.).
- Na czym polega kalendarz szczepień?, https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/na-czym-polega-kalendarz-szczepien/ (dostęp: 25.06.2024 r.).
- E. Bernatowska, B. Mikołuć, R. Motkowski i in., Szczepionki swoiste w prewencji zakażeń dróg oddechowych, „Borgis – Nowa Medycyna” 2009, nr 2, s. 84-89.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [29.08.2024]